tag:blogger.com,1999:blog-21766208298317194102024-03-14T15:56:21.619+02:00Skopelos Gera Lesvos GreeceΣκόπελος Γέρα Μυτιλήνη ΛέσβοςUnknownnoreply@blogger.comBlogger44125tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-48291042974937529342024-03-12T22:16:00.006+02:002024-03-14T15:55:49.993+02:00Άγρια χόρτα στη Γέρα<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi63I_Pc2ak_9JbP2fSqQ25ggGO2ey3U6uX6l0bbSrobXNHvCHkGmvLg9_CahEwEA9Fscw0fE_sZYtM7dL38FG6zvQhzbApt67NFnOqjza_oYP9QMjIBw9itLjDf39OrQwiDlUk3Wm6sA8iV-1YmOPH13y2_85iIzDK6Hxfd4EbFlWwulbuucVVIc91fs6q/s2048/432923889_10161355749734882_2567638566838083569_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi63I_Pc2ak_9JbP2fSqQ25ggGO2ey3U6uX6l0bbSrobXNHvCHkGmvLg9_CahEwEA9Fscw0fE_sZYtM7dL38FG6zvQhzbApt67NFnOqjza_oYP9QMjIBw9itLjDf39OrQwiDlUk3Wm6sA8iV-1YmOPH13y2_85iIzDK6Hxfd4EbFlWwulbuucVVIc91fs6q/s320/432923889_10161355749734882_2567638566838083569_n.jpg" width="240" /></a></div>Λαχανέλ - τοπική ονομασία<br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUWUZlYpznFtcKNCTYs4famZnGdJYePLgHeqPkwwZO9j2A6ChfPJn-tcayn_ts6fnkQ5p38Tt2wGEDkpWlJcNc5jZutTifcgN-KCSexQeX9dxbcjw0R0t5rleRrVDJUpHwHSl2D02xstPJ1EDdLTHZTecWpt_shMPWnnM8x9lwhdkf0CF5XDnUlQ3zZs8h/s2048/433113674_10161355750499882_3472391226596501122_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUWUZlYpznFtcKNCTYs4famZnGdJYePLgHeqPkwwZO9j2A6ChfPJn-tcayn_ts6fnkQ5p38Tt2wGEDkpWlJcNc5jZutTifcgN-KCSexQeX9dxbcjw0R0t5rleRrVDJUpHwHSl2D02xstPJ1EDdLTHZTecWpt_shMPWnnM8x9lwhdkf0CF5XDnUlQ3zZs8h/s320/433113674_10161355750499882_3472391226596501122_n.jpg" width="240" /></a><br /><span face=""Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif" style="background-color: white; color: #050505; font-size: 15px; text-align: start;">Ζουχιός πλατύς</span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDBSs9F6PzkXMaDIfUUCCB1mXoTbC-ikJ-G3Tz393NeoHql7UTkd9zZnGc0LYWYyHBWlMxi02RjuqbYIUtQzk6B-VS4XUoiG-4sQOYWl63T7Vl974JFnMbPih3JRKDhi9KP9hT8_gIHaMJJVmJK-KvJLDmFuF9PuH2YD62Qgcyr5Sr7Qm0PIbj3KIolQN2/s2048/430823518_10161355752184882_295009386385559658_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1536" data-original-width="2048" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDBSs9F6PzkXMaDIfUUCCB1mXoTbC-ikJ-G3Tz393NeoHql7UTkd9zZnGc0LYWYyHBWlMxi02RjuqbYIUtQzk6B-VS4XUoiG-4sQOYWl63T7Vl974JFnMbPih3JRKDhi9KP9hT8_gIHaMJJVmJK-KvJLDmFuF9PuH2YD62Qgcyr5Sr7Qm0PIbj3KIolQN2/s320/430823518_10161355752184882_295009386385559658_n.jpg" width="320" /></a></div><br /><div class="separator" style="clear: both;">Βζούσα ή Λουλδιά (τοπική ονομασία στη Γέρα)</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHJKPXiKfbQVeIwBWX7c8exXO-yxpSOWpGgmgsMjoyQyC1IEFi2kRyjri_vs8uU5rd5DoC_QXZPxMGi8BOBgs3YxkUZtUdb6tT6m0K72Ghz1E-HgbvqqMJE0hbglGODyXH_llh8bMRgI_y_bDLfRRnLhQ-1sGOErpCm8TRK7jmszn11mtxXCb_VcwuxXcY/s2048/429572014_10161351660179882_3957681915997563612_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHJKPXiKfbQVeIwBWX7c8exXO-yxpSOWpGgmgsMjoyQyC1IEFi2kRyjri_vs8uU5rd5DoC_QXZPxMGi8BOBgs3YxkUZtUdb6tT6m0K72Ghz1E-HgbvqqMJE0hbglGODyXH_llh8bMRgI_y_bDLfRRnLhQ-1sGOErpCm8TRK7jmszn11mtxXCb_VcwuxXcY/s320/429572014_10161351660179882_3957681915997563612_n.jpg" width="240" /></a></div>Καρφουβέλουνου*, τοπική ονομασία στη Γέρα<br /><div class="separator" style="clear: both;">αλλού στη Λέσβο το λένε περδικάκι</div><div class="separator" style="clear: both;">(Ερωδιός ο γερανιοειδής, Erodium gruinum)</div><div class="separator" style="clear: both;">*ο σπόρος-καρπός μοιάζει με βελόνη</div></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1uLLvJnVyj1eZ7Qh8iWjG05uixAso25Vb9LAyFfUhzMbbKPllH-mGOfEmnQdlQxoJ6BTU9E1GaOz92VQO_8pNQzE74Rv6joinzcyila3zdit-m_wTHPqQqXAFsxZRROw3_wtknK7rAhqX8OXpt0du5rBNDjKF4oS9Nq_2iHScpybtfLTcdBVGbp5B6kbu/s2048/430817146_10161351657929882_9179573812591484102_n%20(1).jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1uLLvJnVyj1eZ7Qh8iWjG05uixAso25Vb9LAyFfUhzMbbKPllH-mGOfEmnQdlQxoJ6BTU9E1GaOz92VQO_8pNQzE74Rv6joinzcyila3zdit-m_wTHPqQqXAFsxZRROw3_wtknK7rAhqX8OXpt0du5rBNDjKF4oS9Nq_2iHScpybtfLTcdBVGbp5B6kbu/s320/430817146_10161351657929882_9179573812591484102_n%20(1).jpg" width="240" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both;">Αντώνς, τοπική ονομασία στη Γέρα</div><div class="separator" style="clear: both;">αλλού στη Λέσβο "Λαχανάκι"</div><div class="separator" style="clear: both;">με επιφύλαξη το επιστημονικό όνομα</div><div class="separator" style="clear: both;">(helminthotheca echioides χηροβότανο)</div><div class="separator" style="clear: both;"><br /></div></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjv5RiN2ZVs0ITlVRAFf24Zz9Q8pcrJ0kElRX2aotHF265juXh3UeG2VwI48P9rkAZ-reIXYXVSD7OxkZDnox4LlSIIQSe2EeWZWIXA8f2frsggmSwy3vzhRyW82yOP-PFri25YoJMTzVyB6Q5HAX2Z_qJuoVxEjzlY3CEo7XoB5U18MaPUQczzLWydz1oi/s2048/430830966_10161353038189882_3495053292385660679_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjv5RiN2ZVs0ITlVRAFf24Zz9Q8pcrJ0kElRX2aotHF265juXh3UeG2VwI48P9rkAZ-reIXYXVSD7OxkZDnox4LlSIIQSe2EeWZWIXA8f2frsggmSwy3vzhRyW82yOP-PFri25YoJMTzVyB6Q5HAX2Z_qJuoVxEjzlY3CEo7XoB5U18MaPUQczzLWydz1oi/s320/430830966_10161353038189882_3495053292385660679_n.jpg" width="240" /></a><br /><div class="separator" style="clear: both;">Ρουπανουγούλια, Αγριοραπανίδα</div><div class="separator" style="clear: both;">Raphanus raphanistrum-ραπανίδα.</div></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhV0e8ZbphKBkwc-_dUPqc1jlLYiDLI-yqUDJfmWhdgIaGHszKCqyJg22LTAbj216zCSLlr2Fc6o-YUFOHqj8mkEk3Gix6RVBGOV4aXbvEju7W_I9Xkio5MdGDh9toMLcCQXatZhFsrYS8p_gDTsa0N7DDBVowBf6W6M8Ts9gabDA_vIZKyNPY5vnoz7YCW/s2048/432773680_10161353039664882_5424194313542204275_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhV0e8ZbphKBkwc-_dUPqc1jlLYiDLI-yqUDJfmWhdgIaGHszKCqyJg22LTAbj216zCSLlr2Fc6o-YUFOHqj8mkEk3Gix6RVBGOV4aXbvEju7W_I9Xkio5MdGDh9toMLcCQXatZhFsrYS8p_gDTsa0N7DDBVowBf6W6M8Ts9gabDA_vIZKyNPY5vnoz7YCW/s320/432773680_10161353039664882_5424194313542204275_n.jpg" width="240" /></a></div><p style="text-align: center;">Κουτσνουράδικο (Κόκκινο ραδίκι) Cichorium intybus L.</p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-51316761099692420182023-10-19T20:13:00.003+03:002023-10-19T20:13:31.112+03:00Γεώργιος Ι. Τακτικός (1877-1957)<p><b>Γεώργιος Ι. Τακτικός</b></p><p class="MsoNormal">
Συνέντευξη με τον Ιατρό Κώστα Χατζηκωντσαντίνου<br />
Επιμέλεια Παναγιώτης Αγιακάτσικας</p>
<p class="MsoNormal"><!--[if !supportEmptyParas]--> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLcZg9ONxd_4DMNOKiIldCTzhyphenhyphenllHe6WQQ0Rtb650P9FXTe9ynEc5CrHK_jZpFYqv4hLLNC_T5GJ1mZ_I39FiyNGVflAuQ6ZX_8XjTDfMVlD_ATfLY8H0PSeD5hV5g0H-M3IrkkKZXBMS1Fm2yK_mNebp1PRJ6cEjRTUXY7gXqJsVXO0e4fm__X2RNMPq5/s1268/SKM_C36820082010160%20copy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1268" data-original-width="881" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLcZg9ONxd_4DMNOKiIldCTzhyphenhyphenllHe6WQQ0Rtb650P9FXTe9ynEc5CrHK_jZpFYqv4hLLNC_T5GJ1mZ_I39FiyNGVflAuQ6ZX_8XjTDfMVlD_ATfLY8H0PSeD5hV5g0H-M3IrkkKZXBMS1Fm2yK_mNebp1PRJ6cEjRTUXY7gXqJsVXO0e4fm__X2RNMPq5/s320/SKM_C36820082010160%20copy.jpg" width="222" /></a><br /><b><span style="font-size: 10pt;">Σκόπελος,
η οικογένεια Γεωργίου Τακτικού με την σύζυγο Ερατώ.<br />
(Χρονολογία ~ 1916-1917)</span></b></div><p></p><p class="MsoNormal">Αφορμή για αυτή τη μικρή συνέντευξη στάθηκε το καλοκαίρι στο
Τάρτι όταν στη κουβέντα ο Κώστας Χατζηκωντσαντίνου αναφέρθηκε ότι έχει κάποιες
φωτογραφίες με το παππού του στο Σκόπελο, όπως και μια άλλη με μια καμήλα. Στο
τέλος αναλογίσθηκα ότι ίσως θα είχε ενδιαφέρον και θα άξιζε να μάθουμε έστω και
λίγο παραπάνω για ένα σημαντικό πρόσωπο της Γέρας, τον παππού του τον Γεώργιο
Τακτικό. Οι πληροφορίες θα μπορούσαν να είναι περισσότερες, με μια πιο
ολοκληρωμένη έρευνα, αλλά και αυτές εδώ οι λίγες μας σκιαγραφούν τη
δημιουργικότητα και το εμπορικό του δαιμόνιο. Η συνέντευξη αρχική σκέψη ήταν να
γίνει με τη μητέρα του Κώστα αλλά καθώς είναι υπέργηρη 96 ετών, έγινε με τον
ίδιο. </p>
<p class="MsoNormal"><!--[if !supportEmptyParas]--> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0HvE1VNbX2Ne5rwCP9Rquly5NgZeEXfgjKf6ZeFN4JeaoojUKjpDobABYNTKwotqBnO9uCFtSaGc0x0jX8eHRW0uzoOlJD4__i6neAhxLaEBUeRuw-LjmN-kDimwmoWs9p7Z5k66P86kPp4T6K9-cU2P0clI1D0oI7Sc8gFqXwlLg5jeN27Wjf5eT3EwG/s1804/SKM_C36820082010210%20copy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1350" data-original-width="1804" height="239" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0HvE1VNbX2Ne5rwCP9Rquly5NgZeEXfgjKf6ZeFN4JeaoojUKjpDobABYNTKwotqBnO9uCFtSaGc0x0jX8eHRW0uzoOlJD4__i6neAhxLaEBUeRuw-LjmN-kDimwmoWs9p7Z5k66P86kPp4T6K9-cU2P0clI1D0oI7Sc8gFqXwlLg5jeN27Wjf5eT3EwG/s320/SKM_C36820082010210%20copy.jpg" width="320" /></a><br /><b><span style="font-size: 10pt;">Υφασματοπωλείο
Γ. Τακτικού εν Σκοπέλω Γέρας (Χρονολογία 1915-16)</span></b></div><p></p><p class="MsoNormal"><b>Τον θυμόσαστε το παππού σας;</b> Ναι τον πρόλαβα, ήμουν
οκτώ χρονών όταν πέθανε. <br />
<b>Από που καταγότανε και πώς βρέθηκε στη Γέρα;</b> Ο παππούς μου καταγότανε
από το Πολιχνίτο και η γιαγιά μου από τη Βρισά. Με το εμπόριο βρέθηκε,
πλανόδιος πραματευτής, να πουλάει υφάσματα, μικρο-υλικά για να γίνουν τα ρούχα,
τότε ως γνωστό δεν υπήρχαν έτοιμα ενδύματα. Πρώτα κατάφερε και άνοιξε μαγαζί
στο Σκόπελο το κεφαλοχώρι της Γέρας, στην τότε Τούρκικη Αγορά, γωνία που είναι
του Μοσχόβη το ελαιοτριβείο και του δρόμου που κατεβαίνει και προχωράει προς
γήπεδο. Μετά από αυτό, περίπου το 1928 κατέβηκε και άνοιξε το μεγαλύτερο
κατάστημα της Γέρας στο Παπάδο, εκεί που έχει σήμερα ο Καρδαμύλας τις
ηλεκτρικές συσκευές. Το μαγαζί στο Σκόπελο πουλούσε υφάσματα και κιλίμια, με
ντόπια, αλλά ακόμη εμπόρευμα από τη Θεσσαλονίκη. Τη γιαγιά μου Ερατώ το γένος
Κουτρή, την παντρεύτηκε όταν ήταν 17 χρονώ, γεννημένη το 1893, πέθανε το 1989
και εκείνος αρκετά μεγαλύτερος γεννήθηκε το 1877, πέθανε το 1957<a href="file:///C:/Users/%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%82/Documents/Gera/%CE%95%CF%86%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%B1%20%CE%93%CE%AD%CF%81%CE%B1/%CE%93%CE%B9%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82%20%CE%A4%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82/%CE%93%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82%20%CE%A4%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82.doc#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]-->[1]<!--[endif]--></span></span></a>
στο Παπάδο, ανέβασε πίεση, ζαλίστηκε και έπεσε κάτω στον Ταξιάρχη. Η Γέρα και
τα χωριά της την εποχή εκείνη ήταν πολύ πλούσια, και αυτό φαινόταν στα πολλά
μαγαζιά που υπήρχαν και πολύ περισσότερο με μαγαζιά διασκέδασης Λέσχη του
Παπάδου. </p>
<p class="MsoNormal"><b>Για το κατάστημα του Παπάδου τι θυμόσαστε;</b> Πήγαινα
εκεί μέχρι που το λειτουργούσε η γιαγιά μου. Ήταν με υφάσματα, κλωστές, νήματα,
και παλαιότερα στον όροφο είχε εργαστήρι που δούλευαν γυναίκες μοδίστρες και
έφτιαχναν ρούχα, στο χέρι και με μηχανή.<br />
<b>Όταν πέθανε ο παππούς σου, ποιοι το ανέλαβαν;</b> Εκτός από το Φώτη το
χειρούργο που του είχε φτιάξει ο παππούς μου κλινική στη Μυτιλήνη, το ανέλαβαν
τα άλλα τέσσερα αδέρφια, δουλέψανε δέκα χρόνια μαζί και το χωρίσανε, δύο πήρανε
την αντιπροσωπεία της Φίλιπς στη Μυτιλήνη, το σημερινό «Σοκ» στην είσοδο της
αγοράς, και άλλοι δύο το κατάστημα στο Παπάδο. </p>
<p class="MsoNormal"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUkUaYYBqA5bZTscsAX_cnibBohJSeSwpdLjQorv9lJm2wsI6DcCHGlTyiaG1ItfIjr5WlMs2n9s0mtrc_eQitSF2r3DjZPEflIdpmNPlgwm1Dl5XHXCdbSlmCt3y0NhfW6UqESGOPcoeU7sDV6azPqX18rp9or5Frj2NPvJz1ll2w6NVGvB9q7RJrH1Y4/s1236/SKM_C36820082010290%20copy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1236" data-original-width="1000" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUkUaYYBqA5bZTscsAX_cnibBohJSeSwpdLjQorv9lJm2wsI6DcCHGlTyiaG1ItfIjr5WlMs2n9s0mtrc_eQitSF2r3DjZPEflIdpmNPlgwm1Dl5XHXCdbSlmCt3y0NhfW6UqESGOPcoeU7sDV6azPqX18rp9or5Frj2NPvJz1ll2w6NVGvB9q7RJrH1Y4/s320/SKM_C36820082010290%20copy.jpg" width="259" /></a></div><br /><div style="text-align: center;"><b><span style="font-size: 10pt;">Φωτογραφία
με τη καμήλα</span></b></div><p></p><p class="MsoNormal"><b>Σχετικά με τη Λέσχη Παπάδου μιλήστε μας.</b> Οι
Σουρλαγκαίοι, οι Βρανάδες, στη Λέσχη διασκέδαζαν. Χάλασαν τη Λέσχη και έφτιαξαν
στη θέση του το Ταχυδρομείο/ ΟΤΕ δίπλα από την Εθνική Τράπεζα. Θα έπρεπε να
ψάξω κάποια στιγμή να σου φέρω φωτογραφία της Λέσχη με τη τεράστια μαρμάρινη
βεράντα και σκάλα και με νεοκλασικό στυλ. <br />
<b>Για τη φωτογραφία με τη μια καμήλα που βρέθηκε; </b>Κάποιος γέρος από το
Σκόπελο περίπου 85 χρονών, πριν από 25 χρόνια ήρθε στο ιατρείο μου και την
έφερε αναφέροντας ότι είναι από κεί. <br />
<b>Ο παππούς σας εκτός από το εμπόριο είχε και μεγάλη κτηματική περιουσία. </b>Ήταν
μεγάλο μυαλό, και δεν το λέω επειδή ήταν παππούς μου, γιατί δύο φορές φαλίρισε
και δύο φορές ξεκίνησε από το μηδέν. Έπεσε έξω και θυμάμαι και τις δύο φορές
τον έσωσε το κτήμα στη «Σκοτεινή» που είναι πάνω από το Σκόπελο, το οποίο ήταν
300 στρέμματα με 200 μόδια. Η μάνα μου έλεγε ότι οι ελιές ήταν τόσες πολλές που
τις μάζευαν με το φτυάρι. Είχε κτήματα παντού όπως και στο Τάρτι και μάζευε
πάνω από 300 μόδια το χρόνια. Όλες του οι επενδύσεις ήταν σε ελαιοκτήματα, και
δεν είχε αγοράσει καθόλου σπίτια στη Μυτιλήνη ή στην Αθήνα.<br />
<b>Τις ελιές ποιός τις μάζευε; </b>Είχε το μπάρμπα Κοσμά το Γαβαλά από το
Σκόπελο, ο οποίος είχε πολύ μεγάλη ευχέρεια, μόνος του διάλεγε τις μαζώχτριες,
μόνος του αν δεν του κάνανε θα τις έδιωχνε, μόνος του κατέβασε κάποιον από το
δέντρο που δεν ράβδιζε καλά. Το δεξί χέρι σαν να λέγαμε.<br />
<b>Κάτι σου ανέφερε η μάνα σου σε μια παλιά μας κουβέντα για το χωριό της.</b>
Ο Σκόπελος ήταν το ομορφότερο χωριό της Γέρας, το οποίο το χώριζε ο ποταμός στα
δύο, είχε πολλά γεφύρια που ένωναν τη μια πλευρά με την άλλη. Όταν έμεινε ακόμη
εκεί έλεγε για τη γιαγιά μου την Ερατώ, που είχε τουρκάλες γειτόνισσες, και
πήγαιναν σ’αυτήν όταν αρρωστούσαν τα παιδιά τους και της ζητούσαν λάδι από τη
Παναγιά, τον Άγιο ή αγιασμό να ποτίσουν τα μωρά τους.</p>
<p class="MsoNormal"><b>Ο παππούς σας ήταν και ο χορηγός της Αγίας Μαγδαλινής</b>
Πράγματι ο παππούς μου Γιώργος ήταν εκείνος που συνέβαλε στην ανέγερσή της.<br />
<b>Εδώ τελειώνοντας ευχαριστώ Κώστα για την ενδιαφέρουσα συνομιλία!<br />
</b>Και εγώ επίσης!<br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--></p>
<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: EL; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;">*Σημειώσεις: <br />
1. Αναγραφή του τάφου του Γεώργιου Ι.Τακτικού (1877-1957) στο κοιμητήρι στο
Σκόπελο. <br />
2. Οι χρονολογίες των φωτογραφιών υπολογίσθηκαν με βάση της ηλικίας των
εικονιζόμενων παιδιών και του γάμου του Γεωργίου Τακτικού ~1910.<br />
3. Η φωτογραφία με τις καμήλες είναι επιχρωματισμένη σε φωτογραφείο της Αθήνας.<br />
4. Σήμερα ακόμη στην ίδια θέση που ήταν το κατάστημα του Γ.Τακτικού υπάρχει το
κτήριο το οποίο είναι πλέον οικία ιδιώτη. </span>
<div style="mso-element: footnote-list;"><!--[if !supportFootnotes]--><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<!--[endif]-->
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="file:///C:/Users/%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%82/Documents/Gera/%CE%95%CF%86%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%B1%20%CE%93%CE%AD%CF%81%CE%B1/%CE%93%CE%B9%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82%20%CE%A4%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82/%CE%93%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82%20%CE%A4%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82.doc#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""></a><!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]--><o:p></o:p></p>
</div>
</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-14795338733269474872021-06-12T09:13:00.004+03:002021-06-13T08:08:36.574+03:00Ο ανεγειρόμενος Ναός της Αγίας Μαγδαλινής<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-jDptufzZy80/YMRP_WxmGcI/AAAAAAAAEr8/YbPdb8fd6Ngzts5yUhuanScDqAKJ8pBIACLcBGAsYHQ/s1625/183710830_5348000801937506_2389985012901639305_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1625" data-original-width="1049" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-jDptufzZy80/YMRP_WxmGcI/AAAAAAAAEr8/YbPdb8fd6Ngzts5yUhuanScDqAKJ8pBIACLcBGAsYHQ/s320/183710830_5348000801937506_2389985012901639305_n.jpg" /></a><br /><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><span face=""Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif" style="background-color: white; color: #050505; text-align: start;">"Ο ανεγειρόμενος Ναός της Αγίας Μαγδαλινής</span><br style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; text-align: start;" /><span face=""Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif" style="background-color: white; color: #050505; text-align: start;">της θαυματουργού </span><span face=""Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif" style="background-color: white; color: #050505; text-align: start;">Σκόπελος 1926"(;)<br />(Η φωτογραφία από την ομάδα LesvosOldies)</span></span></div><br /> <p></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-83644398228254215592021-06-12T08:07:00.019+03:002021-06-12T08:55:50.096+03:00"Λαογραφική Συλλογή" Γέρας Λέσβου του Ιωάννου Ε. Ζαφειρέλλη<p class="MsoNormal"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-uXZwtrqb9ac/YMRA3BzEVHI/AAAAAAAAEr0/kUvdn8kqvkM4D3WfG4k7T7z34QqyjN2ngCLcBGAsYHQ/s614/CYMERA_20130612_194347%2Bcopy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><span style="font-family: times;"><img border="0" data-original-height="614" data-original-width="546" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-uXZwtrqb9ac/YMRA3BzEVHI/AAAAAAAAEr0/kUvdn8kqvkM4D3WfG4k7T7z34QqyjN2ngCLcBGAsYHQ/s320/CYMERA_20130612_194347%2Bcopy.jpg" /></span></a></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Του Β’ ετούς μετεκπαιδευομένου διδασκάλου</span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span style="font-family: times;">Ιωάννου Ε. Ζαφειρέλλη<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><i>Εν Αθήναις τη 10η Μαρτίου 1970</i></span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span style="font-family: times;">ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ</span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Εκ της περιφέρειας Γέρας Μυτιλήνης Λέσβου<br /></span><span style="font-family: times;">Η περιφέρεια Γέρα αποτελείται από τα εξής έξι χωριά<br /></span><span style="font-family: times;">1)Σκόπελον 2) Παππάδον 3) Μεσαγρόν 4) Παλαιόκηπον 5)
Πλακάδον 6) Πέραμα<br /></span><span style="font-family: times;">Την λαογραφικήν συλλογήν αυτήν την έχω συλλέξει προσεκτικώς
από πρόσωπα ηλικίας άνω των 65 ετών τα οποία διακρίνονται δια την ακρίβειάν
των, την ζωηρήν των μνήμην και δια την πίστην των εις την λαικήν παράδοσιν.</span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><i><b>(Μεταφορά κειμένων από το πρωτότυπο, Άντα Ζαφειρέλλη)</b></i></span></p>
<h1><span style="font-family: times; font-size: large;">Α’ Περί ελαιοκομίας</span></h1>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Όταν έχουμε μεγάλη εσοδεία η συγκομιδή αρχίζει από τον
Οκτώβριον μήνα και διαρκεί μέχρι τέλη Μαίου. Στήν αρχή μαζεύουν τις εληές που
πέφτουν μόνες τους από τον αέρα. Κατά το τέλος Ιανουαρίου ή αρχάς Φεβρουαρίου
βάζουν ντέμπλα (μεγάλη ράβδος) και τις ραβδίζουν. Τις ραβδιστές εληές τις
βάζουν χωριστά διότι από αυτές βγαίνει το καλύτερο λάδι οξύτητος 1ο-2ο. Το
λιομάζεμα γίνεται με γυναίκες που φορούν στο μάζεμα βρακιά μακρυά. Εις τα
ελαιοτριβεία αλέθονται οι εληές. Ταύτα τα ορίζουν οι συνέταιροι. Ο κάθε
συνέταιρος αναλόγως το λάδι που έδωσε για να γίνει το ελαιοτριβείο ορίζει και
τις μετοχές του. Κάθε μετοχή είναι 10 οκάδες λάδι. Ο καρπός μετριέται με το μόδι. Το ένα μόδι είναι πεντακόσιες
οκάδες εληές.</span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Ο κάθε συνέταιρος ορίζει και την μηχανήν (ελαιοτριβείου) και
μια αποθήκη το λεγόμενο αμπάρι για να συνγκεντρώνει τον καρπό. Έχει δικό του
κλειδί και κάθε βράδυ πηγαίνει με τα ζώα του τις εληές του εις την μηχανήν και
τις αποθηκεύει. Κάθε μόδι δίνει 100-180 οκάδες λάδι ή και διακόσιες οκάδες ακόμη
ανάλογα βέβαια από την περιφέρεια από την οποία προέρχονται. Υπάρχουν τόποι
λαδεροί που αποδίδουν και άλλοι όχι και τόσο αποδοτικοί. Όταν τελειώσει η
εσοδεία (το μαξούλι) γίνονται τα γλυτώματα, το γλέντι. Ο νοικοκύρης θα κάνει
φαγητά, γλυκίσματα, λουκουμάδες, θα κεράσει ποτά κρασί ούζο κλπ και όλη η
εργατιά θα πάνε σε ένα κτήμα και θα γλεντήσουν με χορούς και τραγούδια. Το λάδι
εκτός από το φαγητό που το χρησιμοποιούμε ανάβουμε και το καντήλι και το
μεταχειριζόμεθα και στο ξεμάτιασμα, ρίχνοντας σταγόνες λαδιού στο νερό. Όταν
καεί κανείς στη φωτιά βάζουν επάνω στο κάψιμο λάδι. Όταν κρυώση τον αλοίφουν με
λάδι και χαμομήλι αφού το ζεστάνουν πρώτα. Όταν πάθη σκάμπαμα ή νευραλγίες τον
τρίβουν με λάδι. Τα κλαδιά της εληάς τα παίρνουν για ποδαρικό στο σπίτι την
παραμονή της πρωτοχρονιάς. Το βράδυ κόβουν φύλλα και τα ρίχνουν στη φωτιά
μελετώντας εκείνον που ποθούν. Εάν πετάξει το φύλλο σημαίνει ότι θα αποκτήσουν
εκείνον που ποθούν, εάν όχι σημαίνει ότι δεν θα τον αποκτήσουν. Τα κλαδιά αυτά
που κόβουν την παραμονή της πρωτοχρονιάς τα χρησιμοποιούν για κάπνισμα στις
βασκανίες.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><i>Το πρώτο μέρος το αφηγήθηκε ο Γεώργιος Παπαντωνίου εκ
Παππάδου Μυτιλήνης ηλικίας 70 ετών </i><i>Στ’ Δημοτικού</i></span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span style="font-family: times;"><span style="font-size: large;">Β’ Έθιμα κατά την γέννησιν. Λεχώ.</span><o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Πρίν γεννηθή το παιδί ετοιμάζουν τα μωρουδιακά (από το μωρό)
μόλις εισέλθη η έγκυος εις τον έβδομον μήνα. Μεταξύ αυτών κάνουν και το
πρώτο υποκάμισον του παιδιού, από μεταχειρισμένον υποκάμισον του πατέρα. Όταν
γεννηθή το παιδί το ασημώνουν οι γονείς του, οι παππούδες, γιαγιάδες
και οι άλλοι συγγενείς του, με χρυσαφικά για να έχει χρυσή ζωή. Φέρνει ο πατέρας
του γλυκά, καθώς και άνθη. Όταν η λεχώ σηκωθή την βάζουν και πατάει επάνω σε
σίδερο για να είναι σιδερένια. Δεν την αφήνουν δε να βγή έξω από το σπίτι
διότι την θεωρούν δαιμονισμένη. Όταν μόνον συμπληρώση 40 ημέρες από τον
τοκετόν, της επιτρέπουν να εξέλθη με το παιδί, για να πάρη σαραντισμό.
Από τότε είναι ελεύθερη να βγαίνη έξω. Με τον αγιασμό πού παίρνουν, από την
εκκλησίαν ραντίζουν κάθε μέρος έξω του σπιτιού, πού πάτησε η λεχώ,
προτού σαραντίση, καθώς επίσης και το προσκέφαλο της λεχούς. Αμέσως μόλις επιστρέψουν η λεχώ και το παιδί, από την
εκκλησίαν βγάζουν κάθε τι που ετοποθέτησαν εις το δωμάτιον της λεχούς, την
ημέραν του τοκετού, διότι πιστεύουν ότι ο αγιασμός απομακρύνει κάθε
πονηρό πνεύμα. Η μητέρα της λεχούς ή η πεθερά της βγάζουν τότε το δίχτυ και
το μαχαίρι το μαυρομάνικο που είχαν τοποθετήσει κάτω από το προσκέφαλο της
λεχούς, δια να απομακρύνουν τα πονηρά πνεύματα. Επίσης βγάζουν από την
πόρτα το παντελόνι του ανδρός της, που είχαν κρεμάσει, καθώς και τα
παπούτσια του, τα παίρνουν αποι το πίσω μέρος της πόρτας, που τα είχαν
τοποθετήσει, δια να εμποδίζουν το κακό να μπαίνη μέσα στο δωμάτιο της λεχούς. Η
λεχώ μέχρι να σαραντίση δεν κάνει να δη το φεγγάρι, ούτε και τ’αστέρια,
καθώς επίσης δεν επιτρέπεται να μπή κανείς στο σπίτι της λεχούς την νύκτα,
ούτε να φύγει την νύκτα απ΄ αυτό, διότι θα τον ακολουθήσουν πονηρά πνεύματα.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times; font-size: large;"><b>Γ’ Περί εθίμων γάμου (αρραβών, στέψις)</b> </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Οι γάμοι προ πολλών ετών γίνονταν με επισημότητα που αξίζει
να δούμε μερικές χαρακτηριστικές σκηνές. Όταν επρόκειτο να γίνη
αρραβών, οι προξενητάδες με τους γονείς της νύφης, ξεκινούσαν να πάνε με
αναμμένο φανάρι, για καλό όλων. Εις το σπίτι του γαμπρού τους
υποδέχονταν οι γονείς και οι συγγενείς του. Κατά συνήθεια τους εισερχόμενους
προξενητάδες τους έρρενον με ροδόσταμα. Το πρώτο γλυκό που τους κερνούσαν ήταν
μέλι. Μετά ήρχιζε η συζήτησις δια τα προικιά της νύφης. Συνήθως η
προίκα της νύφης που θα έπαιρνε ο γαμπρός ήτο ελαιοκτήματα (χρήματα), σπίτι,
περιβόλι και σπίτι στην θάλασσα κοντά για εξοχή. Όταν συμφωνούσαν χαιρετούσαν
τους αρραβώνες και έμενον σύμφωνοι να ανταμώσουν μετά 8 ημέρες
στο σπίτι της νύμφης και να σμίξουν για πρώτη φορά ο γαμπρός και η νύμφη. Από τότε ακριβώς αρχίζουν οι προετοιμασίες για το γάμο. Την
8ην ημέραν ήρχοντο ο γαμπρός μαζί με τους γονείς και συγγενείς του, εις
το σπίτι της νύμφης που τον επερίμενον. Στο σπίτι της νύμφης είχον
ετοιμάσει γλυκίσματα και διάφορα φαγητά για το γλέντι της επίσημης αρραβώνας.
Όταν ο γαμπρός με το σόι του έμπαινεν για πρώτη φορά στο σπίτι της νύμφης,
κρατούσαν διάφορα κοσμήματα δια να τα κρεμάσουν στη νύμφη, όπως αλυσίδες,
καρφίτσες, βραχιόλια κλπ. Η πεθερά δε του γαμπρού έδιδε εις τον γαμπρόν
δακτυλίδι με κόκκινη πέτρα καθώς και λευκό μεταξωτό μανδήλι, με το όνομα
του γαμπρού επάνω. Ακολούθως είχον τοποθετημένα επάνω σε ένα τραπέζι την
εικόνα της Παναγιάς, τριαντάφυλλα, ρύζι και μέλι. Μπροστά στο τραπέζι
έφερνον ένα αγοράκι γερό, που είχε και τους δύο γονείς του και το έβαζαν
να πάρει το δακτυλίδια των αρραβώνων, να τα σταυρώση στο εικόνισμα,
ακολούθως να τα βάλη στο μέλι και να τα περάσει στα δάκτυλα των μνηστευμένων (αρραβωνιασμένων). Εν συνεχεία τους έρρενον με ρύζι για να
ριζώσουν, με τριαντάφυλλα για να έχουν ωραία ζωή και αμέσως ήρχιζε το
γλέντι και οι ευχές από όλους ακούοντο. Μετά 8 ημέρες από το γλέντι εις το σπίτι
της νύμφης, πήγαιναν οι συγγενείς στο σπίτι του γαμπρού και το ίδιο
γλέντι εξακολουθούσε. Τό πρωί της ημέρας εκείνης που θα πήγαινε η νύμφη με τους
συγγενείς της εις το σπίτι του γαμπρού, έστελλον οι γονείς της νύφης εις το σπίτι
του γαμπρού ένα Σίνι (μεγάλο ταψί) μπακλαβά και μαζί διάφορα άλλα δώρα,
όπως, υποκάμισα για τον γαμπρόν και πενθερόν της, φορέματα για την πενθερά
της, για τους κουνιάδους της κλπ. Από την μπακλαβά αυτή ξεχώριζε η πενθερά
την καλύτερη και την έστελνε εις ένα μεγάλο δίσκο στο σπίτι της νύφης.
Την υπόλοιπη την μοίραζε στους συγγενείς του γαμπρού. Έπειτα από μερικές ημέρες η μητέρα του γαμπρού γέμιζε το
σίνι με δώρα της νύμφης και το έστελνε στο σπίτι της. Το Σίνι το υποδέχονταν
οι συγγενείς της νύμφης με επισημότητα, φωνάζοντας «έρχεται το Σίνι ». Όλη η
γειτονιά ήταν στο πόδι. Μικροί και μεγάλοι έτρεχαν να παρακολουθήσουν. Τα δύο
φύλλα της εξώπορτας της νύμφης άνοιγαν διάπλατα, δια να περάση η συνοδεία
με το Σινί. Οι συγγενείς της νύμφης το είχαν καμάρι να δέχονται πολυτελέστατα δώρα από τον γαμπρόν. Μαζί με τα άλλα δώρα
έστελλε ο γαμπρός εις την νύμφην και τα λουτρικά (αυτά που είναι για
το λουτρό) προικιά της μαζί και ένα τάσι. Το τάσι το χρησιμοποιούσαν
για να βάζουν μέσα νερό, όταν η νύμφη έκανε το μπάνιο της, ή ετοίμαζαν μέσα την
σαπουνάδα, για το μπάνιο της. Επίσης το τάσι είχε και άλλο προορισμό, διότι
κατά τις ημέρες που ήταν εκτεθειμένα τα προικιά της νύμφης, οι συγγενείς και οι
φίλοι έρριχναν εκεί μέσα νομίσματα και έτσι έρραινον τα προικιά. Την τελευταία εβδομάδα που ετοίμαζαν τον γάμο, και κατά την
ημέρα Τετάρτη μετακομιζόταν η νύμφη από το πατρικό της σπίτι στο σπίτι το
δικό της που την προίκιζαν οι γονείς της. Στο καινούργιο σπίτι επήγαιναν και
τα προικιά της, και άρχιζαν να τα τοποθετούν οι φίλες και συγγενείς της, σε μία
μεγάλη αίθουσα, με τάξη και τρόπο, ώστε να κάνουν όσο το δυνατόν περισσότερη
φιγούρα. Στην αίθουσα αυτή σε ένα σχοινί ήταν κρεμασμένα τα εργόχειρα, τα
φορέματα της νύμφης, καθώς και τα εσσώρουχα της. Επίσης σε σωρούς
σχημάτιζαν τα παπλώματα, τα στρώματα, τις κουβέρτες τα σεντόνια, τις
πετσέτες, τα τραπεζομάνδηλα, τα προσκέφαλα, τα χαλιά κλπ. Μετά πήγαιναν
στο καινούργιο σπίτι τα προικιά του γαμπρού και τα έπιπλα, διότι κατά το
έθιμο τα κάνει ο γαμπρός μέχρι σήμερα τα έπιπλα. </span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Η μητέρα δε του γαμπρού
στέλνει στο σπίτι των μελλονύμφων ένα εικόνισμα, βαμβάκι ένα ψωμί, ένα σταμνί
με νερό, και βάζο για τους εχθρούς, καθώς και ρύζι με άνθη για να
ριζώσουν και να είναι σαν τα άνθη η ζωή τους. Το Σάββατο πηγαίνουν οι χωριανοί εις το
καινούργιο σπίτι της νύμφης, κόβουν το τσουρέκι (όπως το πασχαλινό τσουρέκι)
και το μοιράζουν. Το τσουρέκι το κόβουν στο κεφάλι της νύμφης, αφού
πρώτα τοποθετήσουν εις το κεφάλι της ένα κόκκινο μανδήλι. Εν
συνεχεία φωνάζουν ένα αγοράκι που έχει και τους δύο γονείς του, το βάζουν να
βουτάει τα δάκτυλα του δεξιού χεριού του στο μέλι, και μετά κόβει ένα κομμάτι
τσουρέκι, και το βάζει στο στόμα της νύμφης. Το τσουρέκι το κόβουν σε κομμάτια,
τα μελώνουν με μέλι και ζάχαρη καθώς και κανέλλα και τα μοιράζουν στους
καλεσμένους. Το ίδιο Σάββατο που μοιράζεται το τσουρέκι, η νύμφη στέλνει στο
σπίτι του γαμπρού κότα βρασμένη με χρυσή αλοιφή (ξαλοιφωμένη), ένα
τσουρέκι, λουλούδια, γαρύφαλλα και μικρά τριανταφυλλάκια. Όλα αυτά μοιράζονται
την Κυριακή, την ημέρα του γάμου, σ’αυτούς που πάνε να πάρουν με τα βιολιά το
γαμπρό. Μετά η πομπή έρχεται από το σπίτι του γαμπρού εις το σπίτι του
κουμπάρου. Από το σπίτι του κουμπάρου παίρνουν τα στέφανα, τις λαμπάδες και τις
μπουμπουνιέρες, τα οποία κατά την συνήθειαν τα ψωνίζη ο κουμπάρος. Μετά υπό την
συνοδείαν των βιολιών ξεκινά η πομπή και πηγαίνει εις το σπίτι της νύμφης. Εκεί
τα βιολιά παίζουν νυφικούς σκοπούς και περιμένουν την νύμφην να ετοιμασθή. Αφού
τραγουδήσουν καλά την νύμφη, ξεκινούν όλοι μαζί και πορεύονται προς την
εκκλησίαν υπό την συνοδείαν των βιολιών. Εις την εκκλησίαν, πρίν ο ιερεύς πάρη
την νύμφη και τον γαμπρό, για την τέλεση του μυστηρίου, οι μελλόνυμφοι
αποχαιρετούν τους δικούς των και φιλιούνται μεταξύ των. Μετά την τέλεση του
γάμου πηγαίνουν όλοι εις το σπίτι των νεονύμφων μαζί με τους ιερείς και τους ιεροψάλτες, ενώ δυο
παιδιά πηγαίνοντας μπροστά, κρατούν δυο αναμμένες λαμπάδες. Όταν η πομπή
εισέλθη εις το σπίτι της νύμφης τοποθετούν αμέσως τις δυο αναμμένες λαμπάδες
μέσα σε δυο σταμνιά και αμέσως οι ιερείς διαβάζουν την ευχή. Μετά ένα αγοράκι
παίρνει δυο μπουκιές τσουρέκι, σβύνει με αυτό τις λαμπάδες και δίνει από μια
μπουκιά στο στόμα του γαμπρού και της νύμφης, για να κάνουν αγόρι. Μετά αφού
πάρουν όλοι κέρασμα ξεκινούν για το καφενείο. Εκεί περιμένουν τα βιολιά, τα
τραπέζια με τα φαγητά και αρχίζει το γλέντι που συνεχίζεται ως το πρωί.</span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span style="font-family: times;"><span style="font-size: medium;">Εξέτασις των νυφικών σινδονίων.</span><o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Τρείς ημέρες μετά την Κυριακή του γάμου, δηλαδή την Τετάρτη
εξέρχεται ο γαμπρός έξω για να ψωνίση ενώ η μητέρα του γαμπρού μαζί με
τις θείες του γαμπρού πηγαίνουν στο σπίτι των νεονύμφων, προς εξέτασιν των
νυφικών σινδονίων. Αν πιστοποιήσουν την παρθενίαν της νύμφης από την
εξέτασιν των σινδονίων είναι όλοι χαρούμενοι, στρώνονται στο γλέντι και
κάνουν τον λεγόμενο αντίγαμο. Αν όμως πιστοποιήσουν πως η νύμφη δεν
άφησε ίχνη της παρθενίας της τότε μπορούν να συμβούν πολλά. Η συνηθισμένη
λύσις είναι ή να δώση ο πατέρας της νύμφης και άλλη προίκα εις τον γαμπρόν,
το λεγόμενο επανωπροίκι, ή να διαλύσουν τον γάμο.</span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span style="font-family: times;"><span style="font-size: medium;">Πρώτη Κυριακή μετά τον γάμο. </span><o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Την πρώτην Κυριακή μετά τον γάμο εκκλησιάζονται οι νεόνυμφοι
συνοδεία των γονέων και συγγενών των. Αφιερώνουν εις την εκκλησίαν τις
λαμπάδες και γίνεται λειτουργία εις το όνομα των νεονύμφων, υπέρ υγείας
και ευτυχίας αυτών. Ακολούθως οι συγγενείς και οι κουμπάροι πηγαίνουν εις
την οικίαν των νεονύμφων, δια να κερασθούν και να φάνε μαζί με τους
νεονύμφους. Μέχρι να συμπληρωθεί έτος από τον γάμο, οι νεόνυμφοι και οι γονείς
των δεν πηγαίνουν σε κηδείες και μνημόσυνα.</span></p>
<h1><span style="font-family: times; font-size: large;">Δ.<span style="mso-ansi-language: EN-US;"> </span>Περί πίστεως</span></h1>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Η Αντιόπη Δρέττα ηλικίας 65 ετών κατά την διήγησιν του
πατρός της, διηγείται ότι κατά το έτος 1890,στην νήσον Μυτιλήνην εις την
περιοχήν της Γέρας και εις το χωρίον Παππάδος, όπου διέμενον ακόμη Τούρκοι,
ένας Τούρκος ευρίσκετο υπό την εξουσίαν της μέθης έξωθεν της εκκλησίας του
χωριού των παμμεγίστων Ταξιαρχών. Εις την αυλήν υπήρχε η βρύση της εκκλησίας,
του Ταξιάρχη όπου έτρεχε νερό. Ο Τούρκος άρχισε αμέσως να πυροβολή στην βρύση
όπου κατόπιν επιμονής μπόρεσε και την κατέστρεψε. Ώ του θαύματος όμως, η θεά
τιμωρία ήλθε αμέσως και ο Τούρκος άρχισε να πετιέται επάνω κάτω χτυπημένος και
να φωνάζη δυνατά βοήθεια, μη ξέροντας τι συμβαίνει. Κόσμος πολύς τότε
συνεκεντρώθη, Τούρκοι και Έλληνες. Οι συγγενείς του Τούρκου άρχισαν να κλαίνε
και αυτοί. Τότε οι χριστιανοί εξήγησαν πως ο Ταξιάρχης τον κτυπά για το κακό
που έκανε. Αμέσως όλοι οι δικοί του, οι Τούρκοι άρχισαν να προσεύχονται στην
εικόνα του Ταξιάρχη και να τάξουν πολλές οκάδες κηριά και λιβάνι. Δεν πέρασαν 5
λεπτά και ο Ταξιάρχης έδειξε το θαύμα του, δια την μεγάλην πίστην και την
μετανόησιν του Τούρκου. Ο Τούρκος συνήλθε έγινε απολύτως καλά, επήγε εις την
εικόνα του Ταξιάρχη επροσευχήθη και εζήτησε μετάνοια. Εις την περιφέρειαν Γέρα
της Μυτιλήνης την 29ην Αυγούστου, ημέραν της αποκεφαλίσεως του Αγίου Ιωάννου,
εορτάζουν και τιμούν τον Άγιον. Περί το 1910 ο πατέρας της Αντιόπης Δρέττα,
Ευστράτιος Παπαντωνίου, διηγόταν ότι εις το βυρσοδεψείον του Σουρλάγκα (πρώτο
μέσα στα Βαλκάνια) όπου ευρίσκεται εις τον κόλπον της Γέρας και εις το χωρίον
Πέραμα, ευρισκόταν ένας Άγγλος μηχανικός. Κατόπιν συμφωνίας του με τον
ιδιοκτήτη του εργοστασίου, υποχρέωσαν τους εργάτες την 29ην Αυγούστου, ημέραν
της αποκεφαλίσεως του Αγίου Ιωάννου να εργασθούν, παρ΄όλο που αυτοί δεν ήθελαν
και διαμαρτύροντο. Πράγματι ενώ εγένετο η λειτουργία αυτοί εργάζοντο, με
επικεφαλής τον Άγγλο μηχανικόν. Ο Άγιος όμως Ιωάννης έκανε το θαύμα του αμέσως.
Προς τιμωρίαν των απίστων ο μηχανικός την πρώτην ώρα της εργασίας κατελήφθη υπό
φρικτών πόνων και ανυπόφορες ζαλάδες. Δεν μπορούσε να κρατηθή στα πόδια του και
άρχισε να χάνει τις αισθήσεις του. Εκείνη τη στιγμή μέσα στους φρικτούς του
πόνους, θυμήθηκε τα λόγια που είπε στους εργάτες όταν επέμεναν να μην εργαστούν
επειδή τιμούν τον Άγιο. Με τρόμο συλλογίστηκε τι είπε «δεν ξέρω εγώ Άγιο Γιάννη
μ΄άγιο Γιάννη έχει σήμερα δουλειά, ο μ΄άγιος Γιάννης να κάνη τη δουλειά του και
μείς τη δουλειά μας Μπρός».Τρομαγμένος τότε και υποφέρων φρικτά φώναξε στους
εργάτες που τον περιποιούντο «κάτω τα σφυριά σας εργάτες σταματήστε, την
δουλειά και θα σας πληρώσω . Βάλτε με επάνω σε ένα γαιδουράκι να πάω στον Άγιο
να προσκυνήσω και εγώ. Πράγματι μόλις πήγε στον Άγιο προσκύνησε με πίστη και
έρριξε όσες λίρες είχε στην τσέπη του, ως ευχαριστία προς τον άγιο, διότι μόλις
άναψε κηρί έγινε αμέσως καλά και σταμάτησαν οι πόνοι. Τον εργοστασιάρχη δε τον
ετιμώρησε με μεγάλη ζημιά που επροξένησεν εις το εργοστάσιον του ο άγιος. Διότι
καθώς πήγαινε να προσκυνήση τον Άγιο Ιωάννη ο Άγγλος μηχανικός, ανεμοστρόβιλος
έπεσε στο εργοστάσιο, έσπασε τα περισσότερα τζάμια και πέταξε τις σκεπές του
εργοστασίου. Μεγάλες ήσαν οι ζημιές. Από τότε μέχρι σήμερα παιδιά και εγγόνια
του Σουρλάγκα, τιμούν τον Άγιο Ιωάννη, και το εργοστάσιον αργεί. Η Αντιόπη
Δρέττα ηλικίας 65 ετών παρευρέθη το 1955 εις το πανηγύρι των Ταξιαρχών του
Μανταμάδου Μυτιλήνης, που ήταν 15 ημέρες μετά το Πάσχα, σε θαύμα του
μεγαλόχαρου ως αυτόπτης μάρτυς. Ένας στρατιώτης από το Ακράσι Πλωμαρίου
Μυτιλήνης ήλθε με άδεια και είχε πάει με τους φίλους του στο πανηγύρι και του
είχαν πεί ότι το πρόσωπο του Ταξιάρχη είναι όπως των ανθρώπων μαλακό. Όταν πήγε
στην εκκλησία πλησίασε να φιλήση τον ταξιάρχη αλλά απίστησε. Βγαίνει έξω
πηγαίνει εις ένα καφενείο και αφού ήπιε οινόπνευμα, ξαναπηγαίνει μέσα να
ξαναφιλήση την εικόνα του Ταξιάρχη δια να διαπιστώση, αν είναι μαλακό ή όχι.
Αυτό έγινε τρείς φορές. Την τρίτη όμως φορά που πήγε να φιλήση, άρχισε να τον
κτυπά ο ταξιάρχης, να τον σηκώνη επάνω και να τον αφήνη να πεφτη κάτω. Ο κόσμος
έβλεπε μόνο τον στρατιώτη να υποφέρη και να κλαίη και φώναζε δυνατά και
προσευχόταν, δια να τον συγχωρήση ότι έκανε. όταν έμεινε κάτω αναίσθητος
πλησίασαν τον σήκωσαν και τον επήγαν εις ένα κελλί της εκκλησίας. Αφού τον
συνέφεραν οι γιατροί, τον ρώτησαν τι έκανε και εκείνος απάντησε « δεν πήγα με
πίστη να προσκυνήσω. Άλλη φορά θα τον λατρεύω τον ταξιάρχη και θα τον προσκυνώ
με πίστη». Ο Ταξιάρχης είναι πολύ θαυματουργός. Κάθε χρόνο στην εορτή του η
εκκλησία του κάνει χρυσά παπούτσια και την επόμενη χρονιά τα βρίσκουν
τρυπημένα, επειδή ο ταξιάρχης γυρίζη κάθε βράδυ και φυλάει το νησί. Η επιτροπή
της εκκλησίας κάθε χρόνο αγοράζει δύο βόδια και τα βάζει μέσα στον μπαχτσέ του
Ταξιάρχη, δια να τραφούν. Τα περιποιούνται καλά και την παραμονή της εορτής του
τα παίρνουν τα βόδια και τα πηγαίνουν λίγο πιο μπροστά από την εκκλησία, όπου ο
παππάς διαβάζει την ευχή, επικαλούμενος την χάρη του Ταξιάρχη. Αμέσως τα βόδια
όσο άγρια και αν είναι ως εκ θαύματος, σκύβουν τα κεφάλια τους και δίχως να τα
δέσουν καθόλου τα σφάζουν, ενώ πολύς κόσμος με βαμβάκι στα χέρια, περιμένει για
να το βουτήξει στο αίμα και να το χρησιμοποιήση μετά ως συνάλειμμα. Μετά το
κρέας των βοδιών το τεμαχίζουν και το βάζουν σε 12 καζάνια μεγάλα, κάνουν δυο
ειδών φαγητά και τα μοιράζουν στον κόσμο και τρώει. Ο Γεώργιος Παπαντωνίου ετών
70, το έτος 1932 καθώς ερχόταν με ζώο, ακριβώς τα μεσάνυχτα από το χωριό Παπάδο
εις την εξοχήν βρυακή της Γέρας, όπου έμενον το καλοκαίρι, μόλις επλησίασε εις
το εξωκκλήσι της Αγίας Μαρίνας σταμάτησε το άλογο του και δεν προχωρούσε.
Άρχισε να το κτυπά τότε δυνατά, αλλά το άλογο δεν προχωρούσε ούτε βήμα,
σηκωνόταν όρθιο στα δυό του πόδια και έφευγε πίσω. Εκείνη την ώρα μέσα στο
σκοτάδι, προσευχήθη και είπε «Παναγία μου βοήθησέ με, τι έπαθε το ζώο και δεν
φεύγει» Αμέσως τότε βλέπη ένα φώς μέσα σε ένα καλάθι και έκανε γύρω μπροστά του
και εν συνεχεία το καλάθι με το φώς, φεύγει και πηγαίνει μέσα στην εκκλησία.
Αμέσως ξαναέκανε την προσευχή του, προχώρησε φοβισμένος βέβαια και ακολούθησε
την πορεία του.</span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span style="font-family: times;"><span style="font-size: large;">Ε΄ Πίστις και δαιμόνια (πονηρά πνεύματα)</span><o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Η περιφέρεια Γέρα Μυτιλήνης αποτελείται από έξι χωριά. Κάθε
χωριό απέχει από το άλλο περί τα 10’ λεπτά με τα πόδια. Κάποιος από το Παπάδο
ονόματι Ευστράτιος Γιανναρέλλης το έτος 1880 επήγε εις το γειτονικό χωριό
Σκόπελο για κάτι δουλειές που είχε. Περασμένα μεσάνυχτα ξεκίνησε από το Σκόπελο
αφού τελείωσε τις δουλειές του, για να έλθη εις το σπίτι του εις το Παπάδο. Στο
μέσον των δυο χωριών υπάρχει ένα ποτάμι. Από αυτό το ποτάμι έπρεπε να περάσει
δια να παη στο σπίτι του. Ακριβώς μόλις έφθασε κοντά στο ποτάμι και ετοιμαζόταν
να περάση το γιοφύρι, βγαίνουν μπροστά του 5 νεράιδες. Κατά την περιγραφήν του
ιδίου εις τους γνωστούς του και εις τους συγχωριανούς του ήσαν ωραίες κοπέλλες
με άσπρα φορέματα, μακριά ξανθά μαλλιά, λεπτή μέση, με σώματα πολύ ευλύγιστα.
Αμέσως τον επλησίασαν με χάρη και του άρχισαν το χορό, γύρω στις όχθες του
ποταμού που είχε νερό. Εκείνος κυριολεκτικά ζούσε σ’ ένα κόσμο άλλο και δεν
μπορούσε να αντιδράση. Συνέχεια του εχόρευαν και ετραγουδούσαν «του απίγανου τα
κουκουτσάκια και ένα άλλο χορταράκι να το ξέρουν οι μαμάδες να γιατρεύουν τα
παιδιά» Το άλλο χόρτο δεν το έλεγαν. Τον εχόρευαν συνεχώς 4-5 ώρες πολύ
γρήγορα,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>δίχως να σταματάνε, ώσπου τον
σκότωσαν στην κούραση και έλουσαν με ιδρώτα όλο το κορμί του. Ευτυχώς όμως
χορεύοντας ήλθαν τα ξημερώματα και ακούστηκε λάλημα πετεινού και τότε είπαν
αμέσως οι νεράιδες, δίχως να σταματήσουν το χορό «άσπρος πετεινός λαλεί, δότε
του χορού στη γή» χορεύοντας φώναξε άλλος πετεινός και αμέσως είπαν «κόκκινος
πετεινός λαλεί, δότε του χορού στη γή » Μετά φώναξε άλλος πετεινός και αμέσως
είπαν «μαύρος πετεινός λαλεί, φεύγουμε από τη γή» Αμέσως τον άφησαν και έφυγαν.
Με δυσκολία πήγε στο σπίτι του, έπειτα από την ολονύκτια μαρτυρία . Δεν
μπορούσε να μιλήση, ούτε να κανη τίποτα. Έπεσε αναίσθητος δυο ημέρες στο
κρεββάτι. Έπειτα από τα πολλά τάματα εις τους αγίους συνήλθε και τα ομολόγησε
όλα. Είπε δε ότι έκανε να πιάση τα ωραία μαλλιά τους και δεν τον άφηναν. Ένας
Αγροφύλαξ συνταξιούχος τώρα ο Ιωάννης Λαγουτάρης από το Σκόπελο Μυτιλήνης
διηγείται τα εξής που είχε πάθει το 1959, όταν ευρίσκετο ακόμη εις την
υπηρεσίαν. Ήτο τότε Αγροφύλαξ σε μακρινές εξοχές, τρείς ώρες απόσταση από το
χωριό. Συνήθιζε δε να πλαγιάζη στην εξοχή, μέσα σε διάφορα ντάμια (εξοχικά
σπίτια) πολλές φορές, μόνος του, επειδή το χωριό ήτο πολύ μακρυά. Ένα βράδυ
επέστρεφε πολύ αργά από κάποιο ντάμι εξοχαρέων (αυτοί που μένουν μόνιμα στην
εξοχή) που έκανε γειτονιά, στο δικό του ντάμι για να κοιμηθή. Η ώρα ήταν η 2
από το ντάμι που θα πήγαινε να κοιμηθή, βρισκόταν μια πηγή. Διψασμένος όπως
ήταν πήγε να πιή. Μόλις όμως πλησίασε αισθάνθηκε πολύ κουρασμένος και βλέπει
αμέσως μπροστά του να πηδούν πολλές ωραίες κοπέλλες,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>με μακρυά ξανθά μαλλιά και με λυγερά κορμιά. Όλες άρχισαν να τον
τριγυρίζουν και να του φωνάζουν να παη μαζί τους. Εκείνος προς στιγμήν
αντιδρούσε. Μόλις όμως τον ήγγιξαν παρέλυσαν οι δυνάμεις του και τις
ακολουθούσε σχεδόν ασυνείδητα. Άλλες προχωρούσαν μπροστά,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>άλλες από πίσω του και άλλες τον
τριγυρνούσαν καθώς προχωρούσε. Τον ανέβασαν από ανηφορικούς απότομους δρόμους,
από πρωινή, περασμένα μεσάνυχτα. Λίγα μέτρα πιο πέρα α στενά μονοπάτια και τον
οδήγησαν από τον πιο επικίνδυνο ανηφορικό κατσικόδρομο, στο πιο απότομο βουνό
το λεγόμενο Κουκότσ-καγιά. Ο βράχος αυτός εις τον οποίον τον ανέβασαν έχει
απότομο ύψος 200 μέτρων. Ευτυχώς όμως που για καλή του τύχη, ξημέρωσε την ώρα
εκείνη, που τον οδηγούσαν στον απότομο γκρεμό, δια να τον ρίξουν στο βάραθρο.
Καθώς βάδιζε, ξαφνικά νοιώθει πως ήταν μόνος. Οι νεράιδες είχαν φύγει.
Ξαφνιάστηκε, κατάκοπος και καταιδρωμένος όπως ήτο, κοιτάζει γύρω του σαν
τρελλός και τρέμει από φόβο, βλέποντας πως σε 20 μέτρα μπροστά του βρισκόταν ο
μεγάλος γκρεμός, από όπου θα τον έρριχναν κάτω αν πρόφθαναν.</span></p>
<h1><span style="font-family: times; font-size: large;">Ζ’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Έθιμα λαϊκού εορτολογίου</span></h1>
<h1><span style="font-family: times; font-size: medium;">Έθιμα της Πρωτοχρονιάς</span></h1>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Τις παραμονές της Πρωτοχρονιάς στολίζουν γιορτινά τα σπίτια.
Ετοιμάζουν την πίττα που θα κόψουν, με τον ερχομό του νέου χρόνου. Μέσα βάζουν
χρυσό νόμισμα και σε όποιον πέση θα είναι ο τυχερός της χρονιάς. Την παραμονή
στολίζουν ένα τραπέζι με διάφορα γλυκίσματα και ξερούς καρπούς, παίρνουν ένα
κλωνάρι εληάς με εληές επάνω, για το ποδαρικό, ένα ρόδι, σίδερο, μια πέτρα, μία
κανάτα νερό αμίλητο, από ξένη βρύση και αρκετούς κουραμπιέδες. Αλοίφουν τη
βρύση με μέλι και το πρωί ένας από το σπίτι σηκώνετε χωρίς να μιλήση στους
άλλους, πλένεται, προσεύχεται και κάνει το ποδαρικό λέγοντας τις<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ευχές «όπως είναι το ρόδι γεμάτο, να είναι
και το σπίτι μας γεμάτο. Όπως είναι γερό το σίδερο, να είμαστε και εμείς γεροί.
Όπως είναι βαριά η πέτρα να είναι και το πορτοφόλι μας βαρύ. Όπως τρέχει το
νερό, (εκείνη τη στιγμή ρίχνει νερό κάτω) να τρέχουν τα καλά μέσα στο σπίτι
μας. Γλυκειά σαν τον κουραμπιέ να είναι η χρονιά» Πιάνοντας εν συνεχεία το
κλαδί της εληάς λέει «ξύλα και κλαδιά στου εχθρού τα μάτια. Όπως είναι αυτό το
κλαδί φορτωμένο με εληές, έτσι να είναι και τα ελαιοκτηματά μας». Επίσης προσέχουν
ποιος θα πρωτομπή μέσα στο σπίτι να είναι τυχερός και καλός. Την Βασιλόπιττα
την κόπτει ο πατέρας και αρχηγός της οικογένειας, ή την παραμονή της
Πρωτοχρονιάς, ή την ημέρα της Πρωτοχρονιάς. Κόπτοντας την Βασιλόπιττα ξεχωρίζει τα
εξής κομμάτια</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">1) Του Χριστού και της Παναγίας, 2) του Αγίου Βασιλείου, 3)
του νέου χρόνου, 4) του Πατέρα, 5) της Μητέρας, και των άλλων προσώπων
ονομαστικώς του σπιτιού, 6) των κτημάτων, 7) και των ζώων.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<h1><span style="font-family: times; font-size: medium;">Των Φώτων</span></h1>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Παραμονή γυρίζουν τα παιδιά και ψάλλουν τα κάλανδα. Οι
νοικοκυρές<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>μαζεύουν την στάχτη του
δωδεκαήμερου και την ραντίζουν γύρω-γύρω στο σπίτι, για να απομακρύνη κάθε
κακό. Την Παραμονή γυρίζει ο παπάς με τον αγιασμό και ραντίζει τα σπίτια
ψάλλοντας. Την ημέρα των Φώτων, οι κάτοικοι των χωριών
Σκοπέλου-Παπάδου-Μεσαγρού-Παλαιοκήπου και Πλακάδου, κατεβαίνουν στη θάλασσα,
στον κόλπο της Γέρας, στο χωριό Πέραμα και εκεί στη θάλασσα ρίχνουν τον σταυρό.
Με το ρίξιμο του σταυρού στη θάλασσα, πεύτουν αμέσως οι κολυμβηταί δια να τον
πιάσουν, ενώ όλα τα πλοιάρια σφυρίζουν δυνατά. Αυτός που πιάνει τον σταυρό
γυρίζει μετά μαζί με τους συντρόφους του, σε όλα τα σπίτια και καφενεία του
χωριού Περάματος, καθώς και σ΄ όλα τα καφενεία όλων των άλλων χωριών, για να
προσκυνήσουν τον σταυρό οι άνθρωποι και για να του δώσουν και το δώρο του σε
χρήματα, μέσα στον δίσκο που περιφέρει έναν εκ των συντρόφων του.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times; font-size: medium;"><b>Της Υπαπαντής</b> (2 Φεβρουαρίου)</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Αν κατά την ημέραν της Υπαπαντής κάνει κρύο ή βρέχει
πιστεύουν πώς έτσι θα εξακολουθήση ο καιρός επί 40 ημέρες. Άν πάλι είναι καλός
θα εξακολουθήση καλός επί 40 ημέρες συνεχώς.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times; font-size: medium;"><b>Του Αγίου Συμεών</b> (3 Φεβρουαρίου)</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Αυτή την ημέραν εορτάζουν οι έγκυες. Προσέχουν να μην κάνουν
καμία εργασία, δεν τρώνε με κουτάλι ή πιρούνι και δεν πιάνουν μαχαίρια. Αν
κάποια λησμονήση και εργασθή σε κάτι δεν πρέπει να της το υπενθυμίσουν, διότι μετά
βάζει στο μυαλό της άσχημες ιδέες και μπορεί να πάθη κάτι, με αποτέλεσμα να
γεννηθή το παιδί σημειωμένο. Σήμερα ζεί ένας άνδρας σημειωμένος εις το χωρίον
Πλακάδος. Η μητέρα του πρό 60 ετών, όταν εγκυμονούσε, την ημέρα του Αγίου
Συμεών, κρατούσε ψαλλίδι εις το χέρι της και έκοβε κάτι. Κάποια γειτόνισσα
της που την είδε της λέει «Άχ καλέ, σήμερα είναι του Αγίου Συμεών και εσύ
κάνεις δουλειά». Η έγκυος έβαλε αμέσως κακό στο μυαλό της. Πράγματι το παιδί
που γεννήθηκε το δεξί του χέρι κάτω ήταν και είναι ψαλλίδι. Μια άλλη γυναίκα
έκανε σάλτσα ντομάτας την ημέρα του Αγίου και γεννήθηκε το παιδί και είχε στο
προσωπό του όλο κοκκινίλες ντομάτας. Επίσης άλλη γυναίκα βούρτσιζε πανταλόνι
του ανδρός της την ημέραν του Αγίου. Όταν γεννήθηκε το παιδί είχε στο πρόσωπό
του βούρτσα. Γι΄αυτό το βράδυ της ημέρας του Αγίου και όταν πρόκειται να κοιμηθούν παίρνει ο
άνδρας νερό και ρίχνη στην γυναίκα του για να πλυθή, ενώ αυτή έχει τα χέρια της
πίσω και μετά τα σκουπίζει στους γοφούς της και λέει «όλα τα κακά να μείνουν
εδώ».</span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: times; font-size: medium;"><b>Έθιμα της Πρωτομαγιάς</b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Την παραμονή μαζεύουν άνθη και κατασκευάζουν στεφάνι, το
οποίον αναρτίζουν πάνω από την πόρτα του σπιτιού. Στο στεφάνι τοποθετούν
σκόρδο, τσουκνίδα και ερινό, για του εχθρού τα μάτια. Το στεφάνι μένει
κρεμασμένο μέχρι το γενέσιον του Ιωάννου του Προδρόμου (24 Ιουνίου), οπότε την
παραμονή το καίνε σε φωτιές. Το πρωί της πρωτομαγιάς ξυπνούν πολύ ενωρίς πρίν
ακούσουν φωνή γαιδάρου. Αμέσως νηστικοί θα φάνε γλυκό, για να είναι τα λόγια
τους γλυκά. Επίσης τρώνε και βλαστό </span><span style="font-family: times;">από κλήμα, διότι πιστεύουν πως θα ακούγονται τα λόγια τους
στα προξενιά. Το πρωί πίνουν όλοι γάλα και κάνουν ρυζόγαλο. Όσοι δε έχουν ζώα,
το γάλα αυτής της ημέρας, το μοιράζουν, διότι το θεωρούν πολύ καλό για τα ζώα
τους. Την ημέρα αυτή πηγαίνουν όλοι στην εξοχή και διασκεδάζουν. Την ημέραν
αυτή υπάρχει η συνήθεια, να πηγαίνουν όλοι στην θάλασσα για να νιφτούν με
θαλασσινό νερό σαράντα φορές, περιμένοντας σαράντα κύματα να έλθουν, διότι
πιστεύουν πως μετά δεν θα υποφέρουν από πονοκέφαλο. Επίσης παίρνουν από την
θάλασσα και μία μαλλιαρή πέτρα, δια να φέρει ευτυχία εις τα σπίτια τους.</span></p>
<h1><span style="font-family: times; font-size: medium;">Τής<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Αναλήψεως</span></h1>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Την ημέραν αυτή υπάρχει η συνήθεια, να πηγαίνουν όλοι στην
θάλασσα για να νιφτούν με θαλασσινό νερό σαράντα φορές, περιμένοντας σαράντα
κύματα να έλθουν, διότι πιστεύουν πως μετά δεν θα υποφέρουν από πονοκέφαλο.
Επίσης παίρνουν από την θάλασσα και μία μαλλιαρή πέτρα, δια να φέρει ευτυχία
εις τα σπίτια τους.</span></p><p class="MsoNormal"><b><span style="font-family: times;"><span style="font-size: medium;">Κυριακή της Πεντηκοστής ή γονατιστής.</span><o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Αυτή την ημέρα προσεύχονται για τις ψυχές των νεκρών γιατί
πηγαίνουν πίσω στον Άδη. Την Κυριακή το πρωί πηγαίνουν στην εκκλησίαν με φύλλα
καρυδιάς και γονατίζουν επάνω εις τα φύλλα, τοποθετώντας επάνω τους μανδήλι.
Όταν ξηραθούν τα τοποθετούν μέσα στα μπαούλα, διότι πιστεύουν πως φυλάσσουν τα
ρούχα από το σκόρο.</span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span style="font-family: times;"><span style="font-size: medium;">Το Γενέσιον Ιωάννου του Προδρόμου (24 Ιουνίου)</span><o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Την παραμονή 23 Ιουνίου ετοιμάζουν οι κοπέλες τον κλήδονα.
Παίρνουν ένα πήλινο δοχείο το γεμίζουν αμίλητο νερό μαζεύονται όλες οι φίλες
και οι γειτόνισσες και ρίχνουν από ένα σημάδι η κάθε μια μέσα, π.χ. ένα
δακτυλίδι, βραχιόλι, κουμπί, καρφίτσα και άλλα διάφορα αντικείμενα. Όταν τα
ρίξουν μέσα στο δοχείο, το σκεπάζουν μετά με κόκκινο πανί και το βάζουν μέσα σε
ένα φούρνο να βλέπη Ανατολικά. Μετά το βράδυ της παραμονής παίρνουν τα στεφάνια
που είχαν κρεμάσει την πρωτομαγιά στα σπίτια τους, καθώς και άχυρα ή κλαδιά και
ανάβουν τρείς φωτιές και τις πηδούνε. Οι φωτιές ευρίσκονται η μία πίσω από την
άλλη, σε απόσταση 2 μέτρων ή 3. Όταν πηδάνε τις φωτιές κρατάνε μια πέτρα και
λένε πηδώντας «Άλισον, μάλισον μια τρύπα στο κεφάλισον» (εννοούν τον εχθρό).
Την φωτιά την πηδούν τρείς φορές και την τρίτη φορά ρίχνουν την πέτρα που
κρατούν στη φωτιά. Επίσης την παραμονή βγάζουν οι νοικοκυρές τα ρούχα από τα
μπαούλα και τα κρεμάζουν στα σχοινιά, που δένουν μέσα σε ένα δωμάτιο, δια να
μην τα λεκιάση με κιτρινιές, ο Αντροπιάς. Την ημέρα της εορτής του Γενέσιου του Προδρόμου
μαζεύουν χαμόμηλο, ρίγανη και μαζεύονται όλες οι φίλες δια να ανοίξουν τον
κλήδονα. Παίρνουν ένα αγόρι σκεπάζουν το κεφάλι του με κόκκινο πανί και αυτό
βάζη το χέρι του και βγάζη κάθε φορά και από ένα σημάδι από τον κλήδονα. Πρίν
όμως δούνε σε ποιάν ανήκει το αντικείμενο που βγάζη το παιδί, λένε ένα
τραγούδι, που το αφιερώνουν σ΄αυτή που ανήκει το σημάδι, που κρατά το παιδί.
Τραγούδια που λένε στον κλήδονα είναι όπως το αναφερόμενο «Μές στο σαλόνι της καρδιάς έπιπλο σ’ έχω
βάλει, κι’ όποιος νομίζει πως μπορεί ας έλθη να σε βγάλη» και άλλα διάφορα,
ανάλογα με αυτό που θέλουν να τονίσουν. Μετά αν τελειώσουν, αφού πρώτα
ψυχαγωγηθούν με πολλά τραγούδια, γέλια και διάφορα αστεία, ρίχνουν το νερό του
κλήδονα, σε ένα σταυροδρόμι.</span></p>
<p class="MsoNormal"><b><span style="font-family: times;"><span style="font-size: medium;">Κοσμά και Δαμιανού Αναργύρων (1<sup>η</sup> Ιουλίου)</span><o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Τιμούν τους Αγίους διότι είναι ιατροί και οι άνθρωποι
τάζονται για να γιατρευτούν από τις ασθένειες. Η πανήγυρις γίνεται στο εξωκλήσι
που είναι στο μέσον των δύο χωριών της Γέρας Παπάδου και Σκοπέλου. Κάποτε εις
αυτήν την εκκλησία είχε σταματήσει ένας ζευγάς (αυτός που έχει βόδια και
οργώνει), διότι έβρεχε πολύ. Ο άνθρωπος αυτός ονομάζεται Παυλής Ευστράτιος, από
τον Πλακάδο καταγόμενος. Μέσα στην εκκλησία υπάρχει μια πέτρα στρογγυλή και
όταν λειτουργούν βάζουν </span><span style="font-family: times;">επάνω της άρτους. Αυτός ο Παυλής πήγε και κάθισε μέσα στο
εξωκκλήσι, επάνω στην πέτρα, που τοποθετούν τους άρτους. Μέσα στην εκκλησία
ήταν μια γριά γυναίκα. Μόλις τον είδε φώναξε «σήκω επάνω γιατί εκεί βάζουν τους
άρτους και είναι μεγάλη αμαρτία». Αυτός όμως αρνήθηκε να σηκωθεί και δεν
πίστεψε σε τίποτα. Δεν πέρασαν όμως ούτε δεκαπέντε λεπτά από την σύσταση της
γριάς και έγινε το θαύμα. Καθώς καθόταν επάνω στην πέτρα της εκκλησίας, βάζει
τις φωνές ο Παυλής λέγοντας «ζαλίστηκα, πιάστε με δεν βλέπω». Συγκεντρώθηκαν με
τις φωνές του όλοι οι περαστικοί. Μέχρι το βράδυ έχασε εντελώς το φώς του. Οι
συγγενείς του, οι γονείς του, η γυναίκα και τα αδέλφια του, προσεύχοντο και
έκαναν όλοι τάματα, τον γύριζαν στους γιατρούς κλπ. Μετά από ένα χρόνο επανήλθε
το φώς του και από τότε όλοι οι συγγενείς του και η οικογένειά του τιμούν τους
Αγίους.</span></p>
<h1><span style="font-family: times; font-size: medium;">Πρώτη Αυγούστου</span></h1>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Από αυτή<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>την ημέρα
αρχίζει η νηστεία του 15 Αύγουστου. Όσοι είναι ταμένοι στη χάρη της Παναγιάς
βάζουν μαύρα ρούχα για τις 15 αυτές ημέρες. Τα μαύρα ρούχα<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τα βάζουν την 31βράδυ της 14<sup>ης</sup><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Αυγούστου. Από<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>1- 6 Αυγούστου δεν πλένουν ρούχα, δεν λούζονται και αν υπάρξει
ανάγκη δια να λουστούν ή να πλύνουν ρούχα, πρέπει πρώτα να ρίξουν καρφί εις το
νερό του καζανιού. Εις την Μυτιλήνην εορτάζουν δύο ναοί την κοίμησην της
θεοτόκου, ο ναός της Αγιάσου και ο ναός της Πέτρας. Η εικόνα της Παναγιάς της
Αγιάσου είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και είναι ένα σπάνιον έργον τέχνης.
Προ πολλών ετών έγινε στην εορτή της Παναγίας ένα μεγάλο θαύμα. Την παραμονή
της εορτής της πήρε φωτιά ένα σπίτι. Η φωτιά μετεδόθη και σε άλλα σπίτια και
έφθασε μέχρι την εκκλησία. Ενώ στην εκκλησία ψαλλόταν ο εσπερινός, η φωτιά
έφθασε στα κελλιά της και απειλούσε από τα παράθυρα, να μπή μέσα στην εκκλησία.
Εκείνο το βράδυ κάηκε σχεδόν το μισό χωριό, η μισή Αγιάσος. Η μεγάλη δύναμη
όμως της Παναγιάς, δεν άφηνε την φωτιά να προχωρήση μέσα στον ναό. Μια μεγάλη
δύναμη την έσπρωχνε μακρυά. Μέχρι σήμερα οι Αγιασώτες θυμούνται και διηγούνται
το μεγάλο κακό. Κάθε χρόνο οι πιστοί που προσέρχονται στη χάρη της
υπολογίζονται στις 20 με 25 χιλιάδες. Επίσης στην Πέτρα εορτάζει ο ναός της
κοιμήσεως της Θεοτόκου, της Παναγιάς γλυκοφιλούσας. Το εικόνισμα της Παναγιάς
της γλυκοφιλούσας, είναι έργο του Ευαγγελιστού Λουκά. Η εικόνα αυτή ταξίδευε με
ένα καράβι. Λόγω θαλασσοταραχής το καράβι ηναγκάσθη και προσάραξε στο χωριό
Πέτρα, όπου είναι παραθαλάσσιον και ευρίσκεται εις το Βόρειον μέρος της νήσου
Λέσβου. Ο καπετάνιος την επαύριο της προσαράξεως του καραβιού, διαπίστωσε ότι η
εικόνα της Παναγίας έλειπε. Γύρισε αμέσως όλο το χωριό και κατόπιν πολλών
προσπαθειών, την βρήκε επάνω σε ένα ψηλό βράχο. Ο καπετάνιος αμέσως την επήρε
και την έφερε στο καράβι. Αυτό συνέβη τρείς φορές. Τρείς φορές η εικόνα έφυγε
και επήγε επάνω εις τον βράχο. Τρείς φορές ο καπετάνιος, την έφερε στο καράβι.
Την Τρίτη φορά που την έφερε, βλέπει το βράδυ στον ύπνο του, την Παναγία και
του έλεγε «Να μην με πάρης άλλη φορά από τον βράχο. Ευρίσκομαι πάλι εκεί, διότι
θέλω να μείνω επάνω στον βράχο». Άλλοι δε χωριανοί ονειρεύθησαν εκείνο το βράδυ
την Παναγίαν και τους έλεγε «θέλω εκεί που είμαι τώρα, να μου κτίσετε εκκλησία
και την περιμένω». Ο καπετάνιος χάρισε την εικόνα στο χωριό. Αμέσως οι κάτοικοι
του χωριού με μεγάλη προθυμία ήρχισαν να λαξεύουν τον βράχο και να σχηματίζουν
σκαλοπάτια, δια να κτίσουν στην κορυφή του την εκκλησίαν. Τα σκαλοπάτια είναι 114.</span></p>
<h1><span style="font-family: times; font-size: medium;">Το Α’ Θαύμα</span></h1>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Στο βράχο επάνω κατά τους παλαιότερους χρόνους υπήρχε
μοναστήρι και το χάλασαν οι Τούρκοι. Οι εργάτες όταν ήρχισαν να κτίζουν την
εκκλησία, άνοιξαν τα θεμέλια όχι ακριβώς στα μέτρα της προηγούμενης εκκλησίας
του μοναστηριού. Ηθέλησαν να την κάμουν μεγαλυτέρα από την προηγούμενη εκκλησία
και επεξέτειναν τα θεμέλια. Την άλλην όμως ημέρα βρήκαν τα θεμέλια ακριβώς στο
μέρος των θεμελίων της εκκλησίας του μοναστηριού. Οι κτίστες όμως πάλι
εμεγάλωσαν το σχήμα της εκκλησίας και μετακίνησαν τα θεμέλια. Το ίδιο όμως
συνέβη πάλι. Η Παναγιά περιόρισε το μέγεθος, εις το σχήμα της προηγούμενης
εκκλησίας. Εφανερώθη δε εις τον ύπνον των επιτρόπων και τους είπε «ότι δεν ήθελε μεγαλεία και να αφήσουν τα πρώτα σημάδια». Πράγματι εκεί
κτίστηκε η εκκλησία</span></p>
<h1><span style="font-family: times; font-size: medium;">Το Β’ Θαύμα</span></h1>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Εις τα εγκαίνια της εκκλησίας το γκαρσόν που ανέβασε το
δίσκο με τα γλυκά γλύστρησε και έπεσε κάτω από τον βράχο, που έχει τεράστιο
ύψος. Ως εκ θαύματος όμως δεν έπαθε τίποτα. Το περίεργο δε είναι, πως ούτε ένα
ποτήρι δεν έσπασε, αλλά όλα στέκονταν όρθια και γεμάτα όπως τα είχε βάλει μέσα
στο δίσκο το γκαρσόνι. Από τότε δε, έχουν γίνει πολλά θαύματα. Όλοι οι κάτοικοι
του χωριού και των γειτονικών χωριών, τιμούν την χάρη της.</span></p>
<h1><span style="font-family: times; font-size: large;">Η’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Οι<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Κατάρες</span></h1>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;">Κάθε γονιός πρέπει να αποφεύγη να καταράτε το παιδί του,
διότι καμμιά φορά τυχαίνει κακιά ώρα και η κατάρα πιάνει. Κάποια μητέρα από τον
Πλακάδο της Γέρας, καταράστηκε το παιδί της, όταν αυτό έχασε το
μαχαιράκι του σπιτιού τους στη θάλασσα. Το παιδί ήθελε να πάη να κάνη μπάνιο. Ζήτησε το
μαχαιράκι για να βγάλη θαλασσινά. Η μητέρα του το έδωσε και του είπε «πρόσεξε
μην το χάσης διότι με αυτό ξύνω ψάρια». Το παιδί χωρίς να το θέλη το έχασε στη
θάλασσα που έκανε μπάνιο. Όταν γύρισε στο σπίτι η μητέρα του, τον καταράστηκε
λέγοντας, «εκεί που έχασες το μαχαιράκι εκεί να χαθής και εσύ». Σε οκτώ ημέρες,
στον ίδιο τόπο ακριβώς, που έχασε το μαχαιράκι, πνίγηκε και το παιδί της.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><!--[if !supportEmptyParas]--> Το<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ε’ μέρος το
αφηγείται η κ. Παναγιώτα Δαβλιάκου εκ Σκοπέλου Μυτιλήνης<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ηλικίας 65 ετών, Ε’ Δημοτικού καθώς και η
Αντιόπη Δρέττα. Το Ζ’ μέρος το διηγείται η κ. Δέσποινα Ζαφειρέλλη εκ Σκοπέλου
Μυτιλήνης, Το Η΄μέρος είναι γνωστό εις εμέ και προέρχεται από την διήγησιν της
Βλασίας Τάκα εκ Πλακάδου, ηλικίας 77 ετών,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Β΄Δημοτικού.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><!--[if !supportEmptyParas]--> Του μετ/μενου διδασκάλου</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><b><!--[if !supportEmptyParas]--> Ιωάννου Ευστρατίου Ζαφειρέλλη</b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><!--[if !supportEmptyParas]--> Εν Αθήναις τη 10 Μαρτίου 1970.</span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><i>(Το παρών κείμενο δημοσιεύθηκε από την εφημερίδα "ΓΕΡΑ" του Παγγεραγωτικού Συλλόγου Αθηνών)</i></span></p><p class="MsoNormal"><br /></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: times;"><!--[if !supportEmptyParas]--> </span><!--[endif]--><o:p></o:p></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-82466550045491120682021-04-20T12:57:00.004+03:002021-04-20T15:40:53.598+03:00Ο Σκόπελος στην Οθωμανική απογραφή του 1830<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-c1rkvZDoJPA/YH6kliWKEUI/AAAAAAAAEk4/nEuBEpCt538mJhJS3cXPnoiwVLdWY0_-QCLcBGAsYHQ/s1241/176110171_4098654946866150_1648964323736086691_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1241" data-original-width="843" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-c1rkvZDoJPA/YH6kliWKEUI/AAAAAAAAEk4/nEuBEpCt538mJhJS3cXPnoiwVLdWY0_-QCLcBGAsYHQ/s320/176110171_4098654946866150_1648964323736086691_n.jpg" /></a></div><div dir="auto" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><br /></div><div dir="auto" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;">Ο κατάλογος αφορά την καταγραφή των Χριστιανών κατοίκων της Επαρχίας Μυτιλήνης (Midilli Kazasi). Στο Σκόπελο καταγράφονται: 15 εύποροι φορολογούμενοι, 217 μεσαία φορολογούμενοι, 20 κατώτεροι / φτωχοί φορολογούμενοι, 10 έφηβοι, 128 αρσενικά παιδιά 0 άτομα με αναπηρία ή μή ικανά για εργασία, σύνολο 390. Με απλή αναγωγή και συνυπολογισμό του γυναικείου πληθυσμού, ο Σκόπελος είχε 780 κατοίκους, κατ' αναλογία και τα άλλα χωριά 580 ο Μεσαγρός, 442 ο Παπάδος, 212 ο Πλακάδος και 642 κατοίκους ο Παλαιόκηπος.</div><p><span face=""Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif" style="background-color: white; color: #050505; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;">Πηγή: Μάκης Παυλέλης</span> </p><p><a href="https://www.acarindex.com/guneydogu-avrupa-arastirmalari-dergisi/midilli-adasi-nin-nufusu-1830-1842-85821">https://www.acarindex.com/guneydogu-avrupa-arastirmalari-dergisi/midilli-adasi-nin-nufusu-1830-1842-85821</a><br /></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-40413921119272811842020-10-21T14:42:00.010+03:002020-10-21T16:59:04.801+03:00Η συγκομιδή των ελαιών - Δημοσθένης Π. Μελανδινός (1902)<p><span style="font-family: times;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-yCid3Fb5hJQ/X5AgXweWYWI/AAAAAAAAEYc/4ChInmv8tOs2eO3w0CdCD7Sugd_1Y6ufACLcBGAsYHQ/s778/Geragotikos%2Btaifas.jpg" style="font-family: times; margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="522" data-original-width="778" src="https://1.bp.blogspot.com/-yCid3Fb5hJQ/X5AgXweWYWI/AAAAAAAAEYc/4ChInmv8tOs2eO3w0CdCD7Sugd_1Y6ufACLcBGAsYHQ/s320/Geragotikos%2Btaifas.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: times;"><span style="font-size: x-small;">Μυτιληνιός ταϊφάς</span></span></div><p></p><p><span style="font-family: times;">Τότε άλλη πανήγυρις ήτο η συγκομιδή των ελαιών εν τω καιρό του χειμώνος. Επί μήνα εν καιρώ ευτυχούς εσοδεία, διακοπτομένων των μαθημάτων, τέκνα και γονείς συναποφέροντες επί ημιόνων τα ανακαιούντα σκεύη και έπιπλα και ακολουθούμενοι από τους ραβδιστάς και τις μαζώχτριες, μετωκούμεν εις τας σκεπαστάς και τους πύργους των ελαιοκτημάτων προς συλλογήν του ελαιοκάρπου. Εκεί του όρθρου βαθέως εγειρόμενοι και εφοδιαζόμενοι δια των εφοδίων της ημέρας, απηρχόμεθα ψηλαφούντες πολλάκις εν τω σκότει εις τα πλησίον ή μακράν της κατοικίας κείμενα κτήματα, ένθα οι μέν ραβδισταί ανερχόμενοι επί των ελαιόδεντρων και ραβδίζοντες δια μακρών ράβδων, των τεμπλών, τον ελαιόκαρπον, έρριπτον αυτόν βροχηδόν κατά γης· αι δε μαζώχτριες, φέρουσιν την γραφικήν του Πλωμαρίου ενδυμασίαν και ως εν σειρά παρατάξεως οκλαδόν καθήμεναι, εσπευσμένως δια των δύο χειρών, εμάζευον, τον εις της πεζούλαις και τα πλευρά του κτήματος, ερριμένον ερυθρομέλανα καρπόν της ελαίας, όν επανειλημμένως έρριπτον εντός των προ αυτών καλαθίδων. Εν τη εργασία ταύτη, ασχολουμένων μόνον των χειρών, το στόμα ήτο ελεύθερον και αυτό να τεθή εις κίνηση. Διο εδώ μεν ήκουε τις διαφόρους συνομιλίας ή εύφυολογίας, κινούσας τον γέλωτα, εκεί δ’άλλος ήκουε τα περιπαθώς αδόμενα τραγούδια των μαζωχτριών και των ραβδιστών, τα οποία γλυκέως αντήχουν εις τα ελαιόφυτα εκ της ρίγανης και αξύστου και δεντρολιβάνου και φασκομήλου και άλλων αρωματωδών φυτών ευωδιάζοντα γραφικώτατα βουνά του Πλωμαρίου, και δι’ών εξεφράζοντο τα ποικίλα της ψυχής συναισθήματα. Ταύτα κατά συνειρμόν ιδεών μοι φέρουσιν εις την μνήμην μιαν συμπαθή και σεμνήν μαζώχτιάν μας, ήτις ηγάπα νέον τινά εξ άλλου τινός χωρίου, παρ’ ού νέου σφοδρώς και εκείνη αντηγάπατο και μόνο οι γονείς αυτής αδυσωπήτως αντέτασσον εις την ένωσιν ταύτην πείσμονα άρνησιν. Η δια τούτου δυστυχής μαζόχρια, μαζεύουσα ελαίας, ήθελε ν’απομονούνται δια να κλαίη τον κρυφό της πόνον της, δια τον οποίον εικονικότατα παριστώσι τα μόλις εκ των χειλέων αυτής εξερχόμενα δίστιχα:</span></p><p><i><span style="font-family: times;">Ω θάλασσά μου γερανιά, που τα ποτάμια πίνεις,<br />πιε μου κι εμέ τα δάκρυα πλατύτερα να γείνης.<br />Σαν έλθης κ’ εύρης λείψανο μέσα στο κρύο χώμα<br />και τότε, γλυκειά ’γαπη μου, θα σ’αγαπώ ακόμη….</span></i></p><p><span style="font-family: times;">Ο δε νέος διερχόμενος πότε πλησίον ενός κτήματός μας και ιδών μακρόθεν το ίνδαλμα τούτο της καρδιάς του, υπεχώρησεν εις το ισχυρόν αίσθημά του και αφήσας την λυσίπονόν του φωνήν ετραγώδησεν ανά τους φάραγγας και τα άλση εκείνα με παράπονον:</span></p><p><i><span style="font-family: times;">Ω ουρανέ, μη βρέξης πειά, κάνε μ’αυτή τη χάρι,<br />κ’εγώ με τα ματάκια μου ποτίζω το χορτάρι. <br />Θολόνουνε τα μάτια μου και τρέμει η καρδιά μου,<br />μήπως σε χάσω, αγάπη μου, από την αγκαλιά μου.</span></i></p><p><span style="font-family: times;">Ευτυχώς όμως δεν έχασεν ο νέος ούτος την αγάπην του, διότι ακολούθως τη μεσολαβήσει σεβαστού προσώπου ετελέσθη το συνοικέσιο τούτο· οι δε διά των ευλογιών της Εκκλησίας, των ευχών των γονέων και της αγάπης συναρμοσθέντες τότε νέοι, ζώσι και σήμερον ευτυχείς.<br />Αλλ’ επανέλθωμεν είς το μάζευμά μας. Εβράυαζεν η ημέρα, και ημείς παραλαμβάνοντες πάντα επεστρέφομεν οίκαδε. Εκεί συναθροισθείσαι ελαίαι ερρίπτοντο εις αποθήκην μεγάλην, την λεγόμενην παττήν και ηλατίζοντο δι’ιδιάζοντος τρόπου, εποτίζοντο και εδένοντο τα ζώα είς τους σταύλους των, ετακτοποιούντο όλα είς τας οικείας θέσεις, και είτα συναθροιζόμενοι πάντες εν τη σκεπαστή πέριξ της εκ χονδρών κορμών δένδρων εξαπτούσης εν τη εστία πυράς, ανεπαυόμεθα εν μακαρία ευδαιμονία ακούοντες τας διηγήσεις και τα ανέκδοτα των εμπειροτέρων. Ακολούθως δειπνούντες μετ’ ορέξεως ταώνος, ερριπτόμεθα άνευ βεβαίως φαρμάκων κατά της αϋπνίας είς τας γλυκείας του Μορφέως αγκάλας, έστω και επί σκληροτάτης, κλίνης, όπως εν ευθυμία και χαρά πορευθώμεν την επομένην εις το αθροιστικόν μας έργον. Τότε εγώ ήμην ο Ερμής του πατρός μου, άλλοτε κομίζων παραγγελίας αυτού εις τους ραβδιστάς ή της μαζόχτριες και άλλοτε στελλόμενος υπ’ αυτού κατεσκόπευον μη δραπετεύσωσι τα ανά το κτήμα βρίσκοντα υποζύγια. Η δε η εργασία μου αύτη γενναίως ημείβετο την εσπέραν διά γενναίας δόσεως γλυκυτάτων ισχάδων και ευγεύστων καρύων, ιδίως δε διά περιπετειώδους τινός και πλήρους δρακόντων και νηρηΐδων παραμυθιού της γιαγιάς μου.</span></p><p><span style="font-family: times;">Ούτω εξηκολούθει η συνάθροισις των ελαιών μέχρι το απομαζώματος. Τότε, κατ’ επικρατήσαν έθιμον, ερρίπτοντο αθρόως πυροβολισμοί, την δ’εσπέραν παρεσκευάζοντο είς το μέλι πνιγόμενοι φουσκωτοί λουκουμάδες και παρετίθετο είς άπαν το εργασθέν προσωπικόν πλούσιον δείπνον, καθ’ο γενναίος έρρεν ο ρωστικότατος πλωμαρίτικος οίνος και ανεπέμποντο οι μάλλον διάπυροι και ειλικρινείς ευχαί υπέρ γενναιοτέρας καρποφορίας των κτημάτων και ευημερίας του αφεντικού. – Ιδού πως τότε η εργασία συνδυαζόμενη μετά της ολογαρκείας και της ευθυμίας παρείχεν υγεία και ευτυχίαν είς τους ανθρώπους.</span></p><p><span style="font-family: times;">Εν Μυτιλήνη 1902</span></p><p><span style="font-family: times;">Δημοσθένης Π. Μελανδινός</span></p><p><span style="font-family: times;">Απόσπασμα από το διήγημα «Τότε και τώρα» από το Ημερολόγιον «Η Λέσβος» 1912 της Χαρίκλειας Π. Μελανδινού. Εν Κωνσταντινούπολει 1911</span></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-12218527766669160702020-10-20T20:24:00.015+03:002020-10-21T18:22:27.461+03:00Ο Μιναρές - του Μίλτου Κουντουρά και η λογική της καρδιάς<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span><a href="https://1.bp.blogspot.com/-xMTXaSOgJ04/X48eQnYbY2I/AAAAAAAAEYI/3xPq7Gy1JOMy5Njfbkxzs9ntLIbR5xG9ACLcBGAsYHQ/s960/1622662_10152211478164882_915320701_n.jpg" style="font-family: trebuchet; margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="585" data-original-width="960" src="https://1.bp.blogspot.com/-xMTXaSOgJ04/X48eQnYbY2I/AAAAAAAAEYI/3xPq7Gy1JOMy5Njfbkxzs9ntLIbR5xG9ACLcBGAsYHQ/s320/1622662_10152211478164882_915320701_n.jpg" width="320" /></a><br /><span style="font-family: times;"><i>Σκόπελος, δεκαετία '30 μικρό απόσπασμα φωτογραφίας από κάρτ ποστάλ του Παναγιώτη Κεμερλή</i></span><br /><br /><a href="https://1.bp.blogspot.com/-f7o3A3cPZeQ/X48dke1UO5I/AAAAAAAAEYA/HkI3XhiTs4009xPDdjzrXKCBhy1ySe0VwCLcBGAsYHQ/s500/KOUNTOURAS.jpg" style="font-family: trebuchet; margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="322" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-f7o3A3cPZeQ/X48dke1UO5I/AAAAAAAAEYA/HkI3XhiTs4009xPDdjzrXKCBhy1ySe0VwCLcBGAsYHQ/s320/KOUNTOURAS.jpg" /></a></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: trebuchet;"><i>Ο Μίλτος Κουντουράς</i></span></div><p></p><p class="MsoNormal" style="text-indent: 36pt;"><span style="font-family: trebuchet;">Άκουσα ένα τραγούδι μακρόσυρτο
και θλιβερό απόψε που ετάραξε την ψυχή μου. Η νύχτα ήτανε γαλήνια και το
κολοβωμένο φεγγάρι ακόμη δεν είχε βγει να φέρει τη μυστική ανησυχία, να ταράξει
και να εξαφανίσει τ’άστρα που ανύποπτα τώρα έβλεπαν άπληστα τη γη και
διηγιόνταν ανάμεσό του παλιές ιστορίες. <span style="text-indent: 36pt;">Την ψυχή μου που αρκετή ώρα την
εβύθιζε σε ακατάληπτη αποχαύνωση ο μονότονος ήχος του ρολογιού και ο πένθιμος
μα γλυκειός τόνος της κουκουβάγιας και δεν κατόρθωνε να τηνε ξυπνήσει το
μακρινό ούρλιασμα κάπιου σκύλου ή καμιάς πόρτας μακρυά το γοερό ανοιγοκλείσιμο
– την ψυχή μου απόψε ετάραξε το μακρόσυρτο και θλιβερό ανατολίτικο τραγούδι που
μου θύμισε την παλιά, την παλιά, τη γνώριμη και για πάντα χαμένη μελωδία του μουεζίνη.<br /></span><span style="text-indent: 36pt;"> Αχ, όμορφο και γλυκό τραγούδι του μουεζίνη, που ακούοντας το
σκοπό που γεννήθηκα, που μεγάλωσα ακούοντάς σε και που νανούρισες τα πιο
χαριτωμένα χρόνια της νιότης μου, αχ, με τι νοσταλγία σε θυμούμαι, τώρα!<br /></span> Εζούσα τότε ξένοιαστός κ’ ευτυχισμένος στην αγκαλιά τη ζεστή
της μαννούλας μου, εζούσα παντοτινά παίζοντας με την αδελφούλα μου, κι
ακούοντας τις ιστορίες του πατέρα μου που μου ζωγράφισαν κάποια νέα
παραμυθένια, ένα μέλλον της φυλής μου ρόδινο κι ονειρευτό που έπρεπε ν’αγαπώ
και να γυρεύω πάντα την πραγματοποίηση του…<br /><span style="text-indent: 36pt;"> Το θυμάμαι τώρα… Ήτανε γλυκό το
τραγούδι του μουεζίνη το θλιβερό και μεθυσμένο από τον πόνο. Μα έπρεπε να μισώ
το τραγούδι εκείνο τότε που εμπόδιζε να δω ζωντανεμένες τις ιστορίες του πατέρα
μου. Κι όταν τη μέρα με τους φίλους μου το μουεζίνη ν’αργογυρίζει στο στρογγυλό
μπαλκονάκι του αψηλού μιναρέ, μια προσευχή έβγαινε από την ψυχούλα μας, που
μαθαίναμε από τους πατέρες μας: να γκρεμιστεί από το ύψος του μιναρέ ο
μουεζίνης.<br /></span><span style="text-indent: 36pt;"> Κι όταν τη νύχτα άκουα πάλι το
τραγούδι του μουεζίνη, έπεφτα στην αγκαλιά της μάννας μου, μα τα μάτια μου
αφηρημένα στρεφόντανε προς τα εκεί και είχα τ’αυτιά μου στηλωμένα προς το
τραγούδι του μουεζίνη. Έμαθα να φοβούμαι το τραγούδι αυτό, κι όμως με αγάπη
περίμενα την ώρα που θα ξανακουστεί και με λύπη περίμενα την ώρα που θα
ξανακουστεί και με λύπη περίμενα το τέλος του. Ήταν γεμάτο πόνο κι αγάπη για
κάτι άγνωστο και μακρινό… Αχ με πόση αγάπη έτρεχα με τη γιαγιά μου στο παράθυρό
της για να δω το μουεζίνη που ανεβασμένος κοντά στα σύννεφα στόλιζε τον μιναρέ
του με τα φαντασμαγορικά του καντήλια, μες τη νύχτα, και ν’ακούω τον πονεμένο
σκοπό του! <br /></span><span style="text-indent: 36pt;"> Τώρα πια η γιαγιά μου είναι
πεθαμένη, στο μιναρέ έχτισαν οι κουκουβάγιες και το τραγούδι του μουεζίνη δεν
ακούγεται πια! <br /></span></span><span style="font-family: trebuchet; text-indent: 36pt;"> Ω γλυκειά και πονεμένη μελωδία
που σε μισούσα ενώ πολύ σ’αγαπούσα κι όλας! Ήσουνα σαν το χασίς που μ’έριχνε σ’ένα όνειρο τη χαμένη για πάντα εκείνη τη ζωή, καθώς που και τότε
ήθελα να σ’ακούσω για να ονειρεύομαι το παράδεισο που το σκληρό χέρι ενός
ευεργέτη και σωτήρα μου το αφήρεσε και που η ανάμνησή του τώρα με φέρνει σε
απελπισία.<br /></span><span style="font-family: trebuchet; text-indent: 36pt;"> Αχ, σε μισούσα κι όμως ήθελα
παντοτινά να σ’ακούσω! Αχ σ’αγαπώ τώρα πολύ και θέλω πάλι να σε ξανακούσω για
να ξαναζήσω σε όνειρο τη χαμένη εκείνη πάντα ζωή, καθώς που και τότε ήθελα να
σε ακούω για να ονειρεύομαι το θρυλικόν εκείνο ψευτόκοσμο που μου επαγγέλονταν
τα παραμύθια του πατέρα μου…<br /></span><span style="font-family: trebuchet; text-indent: 36pt;"> Ζούσα τότε σ’ένα όνειρο μίσους
και σ’ένα όνειρο αγάπης. Φανταζόμουνα τότε τον εαυτό μου τυλιγμένο στον κόκκινο
χιτώνα του μαρτυρίου, ενώ ήμουνα μαλακά χωμένος στο χαρεμικό και πορφυρένιο
πέπλο ηδονής…Ονειρευόμουν μιαν άσπρη κι ανέφελη ζωή χαράς κ’ ενέργειας κ’
ελευθερίας κι απόχτησα τώρα τη γεμάτη δυσωδία πραγματικότητα και το άχαρο και
ξεθωριασμένο μίσος των δικών μου.<br /></span><span style="font-family: trebuchet; text-indent: 36pt;"> Ω, ανάθεμά σας αδέλφια μου που
ήρθατε να με απολυτρώσετε από τον ηδονικό ζυγό του μουεζίνη και μου
καταστρέψατε τις δυνατές και κόκκινες λαχτάρες και τα όνειρα του Μίσους και της
Αγάπης. Μου ξεπλύνατε και ξεθωριάσατε όλα τα βαθειά και δυνατά και παθητικά
χρώματα της ψυχής μου και με διδάξατε να συμπαθώ ό,τι δυνατά έμαθα ν’αγαπώ…<br /></span><span style="font-family: trebuchet; text-indent: 36pt;"> Αχ, θλιμμένη μελωδία του μουεζίνη
πόσο ταιριάζεις τώρα με τη ψυχή μου και πόσα γκρεμισμένα ερείπια ωραίων κόσμων
μου φανέρωσες απόψε!<br /></span><span style="font-family: trebuchet; text-indent: 36pt;"> Μα κρίμα! Ψεύτικο και το τραγούδι
αυτό που άκουσα απόψε… Ήταν ένα θλιμμένο παράπονο κάποιου ανατολίτη που τον
τραβάνε αύριο στο Μέτωπο να του δολοφονήσουν τη ζωή το, αφού πρωτύτερα του
δολοφόνησαν την ψυχή του</span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 36pt;"><span style="font-family: trebuchet;"><i>Χίος 30 Απριλίου 1917, Μίλτος Κουντουράς</i><br /></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-indent: 36pt;"><span style="font-family: trebuchet;">[Ο μιναρές του Σκοπέλου, που
ενέπνευσε τον Μίλτο Κουντουρά, δεν υπάρχει σήμερα. Ο μόνος μιναρές της Γέρας
είναι εκείνος του Μεσαγρού, που αργά αλλά σταθερά νικιέται από το χρόνο και από
την ανεξήγητη (;) αδιαφορία των αρμοδίων!<br />
Νέα Φιλαδέλφεια, 21 Σεπτεμβρίου 2007</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-left: 36pt;"><span style="font-family: trebuchet;">Ευαγγελία Καπετάνιου<br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-left: 36pt;"><span style="font-family: trebuchet;">Εφημερίδα Γέρα 2007]<br /><br /></span></p><span style="font-family: trebuchet;">Κι ένα απόσπασμα από το βιβλίο "<i>Ο Βασίλης ο Αρβανίτης</i>" του Στράτη Μυριβήλη σχετικά με τη συμβίωση Ελλήνων και Τούρκων στη Λέσβο. <br /><br /></span><div><span style="font-family: trebuchet;"><i>"Είχαμε και κάμποσους Τούρκους στο χωριό κείνα τα χρόνια και μεγάλη έχτρα στεκόταν ανάμεσα στις δυο φυλές. Ειρηνικά περνούσαμε, όμως απ' έξω απ' έξω, όσο ο ένας είχε την ανάγκη τ'αλλουνού. Αυτοί βαστούσαν την εξουσία, εμείς τα χτήματα, την εξυπνάδα και τον παρά. Χώρια οι καφενέδες μας, χώρια τα γλέντια, χώρια κ΄οι γιορτές" </i></span><p class="MsoNormal" style="margin-left: 36pt;"><br /></p><br /><p></p></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-38317874797386712682020-10-14T12:14:00.005+03:002020-10-16T07:12:33.298+03:00Τ’ Κανάτ’ς υ μύλους (Νερόμυλος Κανάκη)<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-ABsYSaKN_QU/X4bBELCQmPI/AAAAAAAAEUQ/ommLL7g8bEM_2r7LdgAVi4yDYFfUzUI6QCLcBGAsYHQ/s1000/%25CE%259C%25CF%258D%25CE%25BB%25CE%25BF%25CF%25821.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="693" data-original-width="1000" src="https://1.bp.blogspot.com/-ABsYSaKN_QU/X4bBELCQmPI/AAAAAAAAEUQ/ommLL7g8bEM_2r7LdgAVi4yDYFfUzUI6QCLcBGAsYHQ/s320/%25CE%259C%25CF%258D%25CE%25BB%25CE%25BF%25CF%25821.jpg" width="320" /></a></div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-QA440wSGWzo/X4bBD4_n9FI/AAAAAAAAEUM/1fYDNHhjBlE-_F5gaztVop8GY7G2VHJfACLcBGAsYHQ/s1000/%25CE%259C%25CF%258D%25CE%25BB%25CE%25BF%25CF%25822.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="716" data-original-width="1000" src="https://1.bp.blogspot.com/-QA440wSGWzo/X4bBD4_n9FI/AAAAAAAAEUM/1fYDNHhjBlE-_F5gaztVop8GY7G2VHJfACLcBGAsYHQ/s320/%25CE%259C%25CF%258D%25CE%25BB%25CE%25BF%25CF%25822.jpg" width="320" /></a></div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-x2jyKee-V8E/X4bA_Bp8eoI/AAAAAAAAEUI/ckb9-C-2rn8N-_70zhYpZNu6fOAvcVp9wCLcBGAsYHQ/s1311/%25CF%2586%25CF%2584%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2589%25CF%2584%25CE%25AE.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="873" data-original-width="1311" src="https://1.bp.blogspot.com/-x2jyKee-V8E/X4bA_Bp8eoI/AAAAAAAAEUI/ckb9-C-2rn8N-_70zhYpZNu6fOAvcVp9wCLcBGAsYHQ/s320/%25CF%2586%25CF%2584%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2589%25CF%2584%25CE%25AE.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><p></p><p class="MsoNormal">Η συνύπαρξη ενός μνημείου της φύσης με ένα μνημείο του
πολιτισμού<span style="text-align: center;"> </span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><p class="MsoNormal"><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;">Στο δρόμο Μυτιλήνης-Πλωμαρίου και σε απόσταση 900μ. από τη
διασταύρωση προς το Σκόπελο, υπάρχουν τέσσερα τμήματα του Μύλου του Κανάκη.
Ήταν ψιλός, με εσωτερικό βαγένι, καμάρα και δεξαμενή νερού στο πίσω τμήμα.
Σήμερα το κτίριο και η φτερωτή του μύλου δεν υπάρχουν πια. Σώζεται όμως το
κανάλι τροφοδοσίας του μύλου νερό στη κορυφή του πέτρινου τοίχου, ο οποίος έχει
μια πολύ ωραία κάμαρα. Στη δεκαετία του ’30 τον λειτουργούσε ο Στρατής
Παπαργυρίου και ως τελευταίος ιδιοκτήτης αναφέρεται ο Σταυρινός. </p>
<p class="MsoNormal"></p><div style="text-align: left;">Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι ο Πλάτανος που φύτρωσε
επάνω από την κάμαρα και οι δύο ρίζες του, παράλληλες και οριζόντιες,
διατρέχουν όλο το μήκος του κτίσματος μέσα στα αυλάκια που άφησε η ξυλοδεσιά
του μύλου.</div>
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><div style="text-align: left;"><br /></div>
<!--[endif]--><p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;">Μάκης Αξιώτης.</p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: left;">Από το Ημερολόγιο του 2014<br />του Παγγεραγωτικού Συλλόγου Μυτιλήνης<br />Μνημεία του νερού στη Γέρα<br />(Όπου κυλά νερό ριζώνει ο άνθρωπος<br />και βλασταίνει ο πολιτισμός)</p></div><p><br /> </p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-31256037590851315602020-10-08T17:13:00.020+03:002023-10-05T07:38:38.652+03:00Το Ταλκοτριβείο – Ελαιοτριβείο στα Τσίλια<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-ol6t6PTZIrU/X38d91wOaVI/AAAAAAAAETE/Vcdp2hJnt2Y4bVsx_11JcrP194UE6BDWwCLcBGAsYHQ/s796/%25CE%25A4%25CE%25B1%25CE%25BB%25CE%25BA%25CE%25BF%25CF%2584%25CF%2581%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25B5%25CE%25AF%25CE%25BF%25CE%2592.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="739" data-original-width="796" src="https://1.bp.blogspot.com/-ol6t6PTZIrU/X38d91wOaVI/AAAAAAAAETE/Vcdp2hJnt2Y4bVsx_11JcrP194UE6BDWwCLcBGAsYHQ/s320/%25CE%25A4%25CE%25B1%25CE%25BB%25CE%25BA%25CE%25BF%25CF%2584%25CF%2581%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25B5%25CE%25AF%25CE%25BF%25CE%2592.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-KZRYyoUxytE/X38d-g76aYI/AAAAAAAAETI/OPoA0JZSsDQENWCBNe9q8CLM0bjSkRvcQCLcBGAsYHQ/s1442/%25CE%25A4%25CE%25B1%25CE%25BB%25CE%25BA%25CE%25BF%25CF%2584%25CF%2581%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25B5%25CE%25AF%25CE%25BF%25CE%2593.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="837" data-original-width="1442" src="https://1.bp.blogspot.com/-KZRYyoUxytE/X38d-g76aYI/AAAAAAAAETI/OPoA0JZSsDQENWCBNe9q8CLM0bjSkRvcQCLcBGAsYHQ/s320/%25CE%25A4%25CE%25B1%25CE%25BB%25CE%25BA%25CE%25BF%25CF%2584%25CF%2581%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25B5%25CE%25AF%25CE%25BF%25CE%2593.jpg" width="320" /></a></div><p></p><p class="MsoNormal">Από το 1870 έως το 1930 η Μυτιλήνη έκανε τεράστιες εξαγωγές
σαπουνιού το οποίο ήταν ένα από το μεγαλύτερο μέρος εσόδων του νησιού. Ιδίως το
Πλωμάρι ακολουθούμενο από τη Γέρα, είχαν τα πρωτεία στη παραγωγή σαπωνιού. Το 1912
αποτελούσε το 1/3 των παραγόμενων βιομηχανικών προιόντων. Τα
σαπουνοποιεία που υπήρχαν την περίοδο αυτή ήταν το 1883, 35 τον αριθμό και ως
το 1928, 55. Ένα από τα υλικά τα οποία κατ’ αναλογία αποτελούσε το σαπούνι ήταν
ο ασβεστίτης, παρόλο αυτά επικράτησε να λέγεται η πρόσμιξη ότι είναι με ταλκ,
καθώς και τα δύο έχουν την όψη λευκής σκόνης. Το κοινό σαπούνι ήταν με γλοιώδη
και λιπαρή μορφή και η πρόσμιξη ταλκ, είχε αναλογία 5-30%, ενώ κάνοντας
κατάχρηση αυτής της αναλογίας έφτανε να είναι και πάνω από 50% και να αποτελεί
νοθεία στο προϊόν. </p><p class="MsoNormal">Η νόθευση του σαπουνιού με ταλκ που είχε εξαπλωθεί τόσο στη
Λέσβο την εποχή της οθωμανικής περιόδου, προκάλεσε την έκδοση Βυζηρικού
απαγορευτικού διατάγματος με αποτέλεσμα το κλείσιμο πολλών σαπουνοποιείων με όλα τα επακόλουθα. </p><p class="MsoNormal">
<span>Ως ορυκτό ήταν μια από τις πρώτες ύλες και απαραίτητο για τη παρασκευή
του σαπουνιού. Τα νταλκοτριβεία ή νταλκοσπαστήρια κονιορτοποιούσαν το ορυκτό
και το διέθεταν στα σαπωνοποιεία. Στη Μυτιλήνη αναφέρονται λίγες τέτοιες
μονάδες, όπως στο Πέραμα, Καργιές των Αδελφών Πασπάτη (1910), Πέραμα Αδελφών
Χατζηβασιλείου (1912), Θρασύβουλου Μελανδινού και Ευστάθιου Γιαλούρη στη
Μελίντα Πλωμαρίου (1912). Οι αναφορές για το Ταλκοτριβείο στα Τσίλια Γέρας ως
τώρα είναι μηδαμινές. Από έρευνα που είχε γίνει από το ΕΚΤ (Σιφναίου,
Ολυμπίτου, Βαλλίνα) οι μόνες πληροφορίες που μας διέθεσαν στο διαδίκτυο είναι
από το τίτλο <i>«Ελαιοτριβείο - Ταλκοποιείο - Γιαλούρης – Ουίλκινσον»</i> και μια
σειρά από φωτογραφίες. Το ταλκοποιείο αναφέρεται λειτούργησε από το 1850 ως το
1915 και ότι η μεταφορά του ορυκτού γινόταν με σιδηρογραμμές επάνω στο οποίο
εκινείτο βαγόνι την κατασκευή της οποίας πραγματοποίησαν δύο Άγγλοι. Αργότερα
μετατράπηκε σε ελαιοτριβείο, συνάμα υπήρχε τελωνείο και σκάλα που εξυπηρετούσε
τις μεταφορές. Το οριστικό τέλος του αναφέρεται σε πυρκαϊά. Από ένα δημοσίευμα
της εφημερίδας </span><i>«<span>Ελεύθερος Λόγος</span>»</i><span> της 1<sup>ης</sup> Ιουνίου 1921, αναφέρεται και ένας εκ των
ιδιοκτητών, καθώς υπογράφει ένα κείμενο ως «Ευστάθιος Β. Γιαλούρης, τέως
πρόεδρος Παλαιοχωρίου». Ο ίδιος αναφέρεται και σε οδηγό του 1912 ως ιδιοκτήτης
ελαιοτριβείου </span><span>αλλά και του προαναφερόμενου ταλκοτριβείου</span><span style="font-size: 12pt;"> </span><span>στη Μελίντα μαζί με τον Θρασύβουλο Μελανδινό. Το όνομα Ουίλκινσον
δεν έχει αναφερθεί πουθενά ως ιδιοκτήτης ελαιοτριβείου ή σαπουνοποιείου. Μια
εικασία είναι ότι δεν πρόκειται για τον Ουίλκινσον αλλά παράφραση για τον
πολυσχιδή Άγγλο υποπρόξενο Άκτινσον (</span><span lang="EN-US">Richard</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US">Hadkinson</span><span>) που την
ίδια εποχή στα Πάμφιλα το 1880 είχε δημιουργήσει ελαιοτριβείο, σαπωνοποιείο και
πυρηνεργοστάσιο. Μια άλλη πληροφορία είναι ότι οι μυλόπετρες του βρίσκονται
σήμερα στο μουσείο Μουφλουζέλλη στη Καλλονή. </span></p><p class="MsoNormal"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPZArW7ao7xnqmimvii10wY2oaYImamFH9qxxdh3IA12rXzH178-wr1REU0MSsS83zlqnxsdtCls4nkQV_q0HScFj0Wx67x_RuZOA2u8pkd7EoqyaPYM9AN2gE8uszQwZ0ZjgGBXzna3NPrL7ZdnF7UyjfD4MRpuM0Zmh3fwAgHVYj-ZTqfPLwe2q8PEEM/s960/323413456_627448702719107_8963348874233649019_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="832" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPZArW7ao7xnqmimvii10wY2oaYImamFH9qxxdh3IA12rXzH178-wr1REU0MSsS83zlqnxsdtCls4nkQV_q0HScFj0Wx67x_RuZOA2u8pkd7EoqyaPYM9AN2gE8uszQwZ0ZjgGBXzna3NPrL7ZdnF7UyjfD4MRpuM0Zmh3fwAgHVYj-ZTqfPLwe2q8PEEM/s320/323413456_627448702719107_8963348874233649019_n.jpg" width="277" /></a><br />Νεότερο διαφημιστικό που δείχνει επίσης και την αλλαγή ενός εκ των ιδιοκτητών</div><br /><span><br /></span><p></p><p class="MsoNormal"><span><br /></span></p><p class="MsoNormal">
Παναγιώτης Αγιακάτσικας<br /><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Βιβλιογραφία<br />
1. Εργοστάσια στη Γέρα, Μάκη Αξιώτη εφημερίδα ΓΕΡΑ, 1991<br /></span><span>2.
Τα Τσίλια, Γιώργιος Αβαγιανός εφημερίδα ΓΕΡΑ, 1997</span><span><br /></span><span>3. Ενθύμιο Σαπουνοποιείας, Σιφναίου, Σηφουνάκη, Κουτσουρίδη, 2002<br /></span><span>4. Λέσβος, Οικονομική και Κοινονική, Ιστορία (1840-1912), Ευρυδίκη Σιφναίου,
1996<br /></span><span>5. «Γεραγώτικοι Αντικατοπτρισμοί», Κλαίρη Μαυρομάτου, Χατζηκωντσαντή, 2001<br /></span><span>6. Ημερολόγιο «Η Λέσβος», Χαρίκλειας Π. Μελανδινού, 1912<br /></span><span>7. Γεωλογία – Μάκης Αξιώτης<br /></span><span>8. Φωτογραφίες «Γεραγώτικοι Αντικατοπτρισμοί», Κλαίρη Μαυρομάτου,
Χατζηκωντσαντή, 2001</span></span></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-72311927658499172912020-09-30T20:54:00.009+03:002020-10-16T07:22:02.270+03:00Παναγιώτης Σκαρλάτος - Γερμανική Κατοχή και Εθνική Αντίσταση στη Γέρα Μέρος Δ΄<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://lh3.googleusercontent.com/-dG2D1CRkB0g/X3TGauZpy0I/AAAAAAAAERw/QWUugE5_jQcMs43HTyGqCLNy28yqzivpQCLcBGAsYHQ/Pan_Skarlatos.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"></a><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><img alt="" data-original-height="386" data-original-width="352" height="240" src="https://lh3.googleusercontent.com/-dG2D1CRkB0g/X3TGauZpy0I/AAAAAAAAERw/QWUugE5_jQcMs43HTyGqCLNy28yqzivpQCLcBGAsYHQ/Pan_Skarlatos.jpg" width="218" /></div><span style="font-size: x-small;"><b>Παναγιώτης Σκαρλάτος ο επονομαζόμενος και «Σοφός».
Με χορηγίες του έγιναν σημαντικά κοινωφελή έργα στη Γέρα, κατά την διάρκεια της
Γερμανικής Κατοχής τα οποία έδωσαν ψωμί και δουλειά στους δοκιμαζόμενους
Γεραγώτες.</b></span></div><br /><p></p><p class="MsoNormal">Σε νέα φάση περνά το αντιστασιακό κίνημα της Λέσβου, το
φθινόπωρο του 1943, με την άφιξη στο νησί του Βαγγέλη Γιοσμά, καθοδηγητικού
στελέχους του Ε.Α.Μ. από την Αθήνα. Η ΕΑΜική οργάνωση της Λέσβου, για πρώτη
φορά, αποκτά οργανωτική σύνδεση με το Ε.Α.Μ. της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ο
Βαγγέλης Γιοσμάς μεταλαμπαδεύει την αγωνιστική και οργανωτική εμπειρία του
Κέντρου καθώς και τις ιδεολογικές και πολιτικές συντεταγμένες του
Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα. </p>
<p class="MsoNormal">Μετέχει στις συνεδριάσεις της Νομαρχιακής Επιτροπής Λέσβου
του Ε.Α.Μ. και προτείνει η Οργάνωση να βγει από την αφάνεια και την παρανομία
και να κάνει αισθητή την παρουσία της στον κοινωνικό στίβο.</p>
<p class="MsoNormal">Για την υλοποίηση αυτού του νευραλγικού στόχου αποφασίσθηκε
η σύγκλιση Παλλεσβιακής Σύσκεψης στελεχών της Οργάνωσης για τις αρχές του Μάρτη
του 1944 στη Αγία Παρασκευή. Πράγματι, αντιπρόσωποι απ’ όλα τα χωριά της
Λέσβου, με πλήρη μυστικότητα, καταφθάνουν τμηματικά μια συννεφιασμένη νύχτα του
Μάρτη στην Αγία Παρασκευή και οδηγούνται σε κάποιο σπίτι που έχει προετοιμαστεί
κατάλληλα γι’ αυτόν το σκοπό.</p>
<p class="MsoNormal">Παραμένουν κλεισμένοι, χωρίς να δίνουν στόχο και
συνεδριάζουν ολόκληρη την επόμενη μέρα, το βράδυ δε αναχωρούν σταδιακά για τα
χωριά τους.</p>
<p class="MsoNormal">Οι αποφάσεις που πήραν ήταν καθοριστικές για την περαιτέρω
πορεία του αγώνα.</p>
<p class="MsoNormal">Αποφασίσθηκε η Οργάνωση να βγεί απ’ το « καβούκι» της και να
προχωρήσει με ταχύ βηματισμό στη στρατολογία νέων μελών και στη δημιουργία
ένοπλου τμήματος, του ΕΛΑΣ. Όσον αφορά δε τον οπλισμό αποφασίσθηκε να αξιοποιηθούν
σε πρώτη φάση τα όπλα που δεν είχαν παραδοθεί στους Γερμανούς και ήταν κρυμμένα
σε διάφορα σημεία.</p>
<p class="MsoNormal">Οι Αντιστασιακές Οργανώσεις της Γέρας εκπροσωπήθηκαν στη
Σύσκεψη απ’ τους </p>
<p class="MsoNormal">Γιώργο Σκοπελίτη, Κώστα Γάκα, Παναγιώτη Γλιγλή και Χαράλαμπο
Χατζηβασιλείου (Μπέλο). Για την αντιμετώπιση μάλιστα των αυξημένων οικονομικών
αναγκών του αγώνα προσφέρθηκαν απ’ τους Παναγιώτη Γλιγλή και Παναγιώτη Κεμερλή
από 100 οκάδες λάδι. Ανάλογες προσφορές έγιναν και από αντιπροσώπους άλλων
περιοχών.</p>
<p class="MsoNormal">Καινούρια πνοή και ανερχόμενη δυναμική απέκτησαν οι
Οργανώσεις της Λέσβου μετά τη σύσκεψη. Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα
έδωσαν δυναμικό παρόν με πολλές εκδηλώσεις, όπως ήταν ο γιορτασμός της επετείου
της 25ης Μαρτίου σε Αγιάσο, Μανταμάδο και σε πολλά ακόμα χωριά. Ακολούθησαν οι
εξεγέρσεις των εξαθλιωμένων στη Μυτιλήνη, στον κάμπο της Καλλονής και στη
Ερεσό.</p>
<p class="MsoNormal">Στη Γέρα, για την ανακούφιση των λιμοκτονούντων κατοίκων
της, συγκροτήθηκε επιτροπή με πρωτοβουλία του Ε.Α.Μ. από εκπροσώπους του
εμπορικού και βιομηχανικού κόσμου της περιοχής. Στόχος της η συγκέντρωση 100
χιλιάδων οκάδων λαδιού, από τους έχοντες και κατέχοντες, για την εκτέλεση
κοινωφελών έργων που θα έδιναν δουλειά και ψωμί στους δοκιμαζόμενους γεραγώτες.</p>
<p class="MsoNormal">Παράλληλα ευρείας έκτασης κοινωφελή έργα είχε ξεκινήσει στα
χωριά της Γέρας ο Παναγιώτης Σκαρλάτος (Σοφός), υπεύθυνος στη υπηρεσία
συγκέντρωσης λαδιού των Γερμανών στη περιοχή.</p>
<p class="MsoNormal"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://lh3.googleusercontent.com/-BB2p6LaQmqs/X3TI0yr8paI/AAAAAAAAESc/UKXom3XraVg_F8OpzqZ1ZvUY9oC0rzyswCLcBGAsYHQ/DSC_2496%2Bcopy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="823" data-original-width="648" height="240" src="https://lh3.googleusercontent.com/-BB2p6LaQmqs/X3TI0yr8paI/AAAAAAAAESc/UKXom3XraVg_F8OpzqZ1ZvUY9oC0rzyswCLcBGAsYHQ/DSC_2496%2Bcopy.jpg" width="188" /></a></div><br />Τα κέρδη που προκύπτουν από το εμπόριο του λαδιού τα
επέστρεφε στους δύστυχους Γεραγώτες με τη χρηματοδότηση δημοσίων έργων όπως
ήταν η κατασκευή της πλατείας «Πέρας Βρύσης» Σκοπέλου, του υδραγωγείου Μεσαγρού
και της πλατείας του Δημοτικού Σχολείου του χωριού, του γηπέδου Παπάδου κ.α.<p></p>
<p class="MsoNormal"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://lh3.googleusercontent.com/-vdkhKdjtymY/X3THC-9JZfI/AAAAAAAAER4/eYqb9TIO424KrC--ZYf8-mqMF8a_lAGiACLcBGAsYHQ/skarlation_stadion.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="848" data-original-width="603" height="240" src="https://lh3.googleusercontent.com/-vdkhKdjtymY/X3THC-9JZfI/AAAAAAAAER4/eYqb9TIO424KrC--ZYf8-mqMF8a_lAGiACLcBGAsYHQ/skarlation_stadion.jpg" width="170" /></a></div><br /><b><span style="font-size: x-small;">Η μακέτα του «Σκαρλάτειου Παγγεραγωτικού Σταδίου».
Εκπονήθηκε τον Μάιο του 1944, από τον πολιτικό μηχανικό Πάνο Ζάκκα.</span></b><p></p><p class="MsoNormal"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://lh3.googleusercontent.com/-yBamZN3RkuU/X3THMxJQCNI/AAAAAAAAER8/p8w3bzF1gu0Di7ZSOoAnefdxgJ9KWeFGgCLcBGAsYHQ/prosklisi.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="806" data-original-width="530" height="240" src="https://lh3.googleusercontent.com/-yBamZN3RkuU/X3THMxJQCNI/AAAAAAAAER8/p8w3bzF1gu0Di7ZSOoAnefdxgJ9KWeFGgCLcBGAsYHQ/prosklisi.jpg" width="157" /></a></div><br /><span style="font-size: x-small;"><b>Πρόσκληση του «Παγγεραγωτικού Αθλητικού Συλλόγου»
προς τον Παν. Σκαρλάτο για τα εγκαίνια του «Σκαρλάτειου» γηπέδου</b></span><p></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size: x-small;"><b><br /></b></span></p><p class="MsoNormal"><span style="font-size: x-small;"><b></b></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><b><a href="https://lh3.googleusercontent.com/-YJ_YnY5G_2k/X3THnhKuNdI/AAAAAAAAESI/y_Vp_BoLVog_qAK3xvQ6ngQjHI4XUl0lgCLcBGAsYHQ/egainia_stadiou.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="542" data-original-width="832" height="208" src="https://lh3.googleusercontent.com/-YJ_YnY5G_2k/X3THnhKuNdI/AAAAAAAAESI/y_Vp_BoLVog_qAK3xvQ6ngQjHI4XUl0lgCLcBGAsYHQ/egainia_stadiou.jpg" width="320" /></a></b></span></div><span style="font-size: x-small;"><b><br /></b></span><span style="font-size: x-small;"><b>Παπάδος 16 Ιουλίου 1944. Φωτογραφία από τα εγκαίνια
του «Σκαρλάτειου» Γηπέδου. Διακρίνεται ο Παν. Σκαρλάτος μπροστά από τον
αστυνομικό.</b></span><p></p><p class="MsoNormal">Όπως δείχνουν τα ντοκουμέντα που δημοσιεύουμε είχε εκπονηθεί
τεχνική μελέτη για τη δημιουργία «Παγγεραγωτικού Αθλητικού Σταδίου» που θα
έφερε την ονομασία «Σκαρλάτειον». Σε πρώτη φάση κατασκευάσθηκε το γήπεδο το
οποίο εγκαινιάσθηκε στις 16 Ιουλίου 1944. Με την ευκαιρία μάλιστα των εγκαινίων
έγινε και φιλική ποδοσφαιρική συνάντηση μεταξύ των ομάδων του «Παγγεραγωτικού»
και του «Άρεως» Μυτιλήνης.</p>
<p class="MsoNormal">Στον αγώνα αυτόν νικητής αναδείχτηκε ο «Παγγεραγωτικός» με
σκόρ 5-2.</p>
<p class="MsoNormal">Το επινίκιο όμως γλέντι που πραγματοποιήθηκε στο «ΣΠΛΕΝΤΙΤ»
είχε τραγική κατάληξη, όταν κάποιος συνεργάτης των Γερμανών, απ’ τη Μυτιλήνη,
δέχτηκε θανατηφόρο δολοφονική επίθεση. Τη προσφορά του Παναγιώτη Παρ. Σκαρλάτου
(Σοφού) προς τον λαό της Γέρας, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής,
αποτύπωσε σε ποίημα του, γραμμένο το 1943, ο λαϊκός ποιητής Γιώργος Ε.
Πανταζής, ο επονομαζόμενος και «Γιωργάρας».</p>
<p class="MsoNormal">Το δημοσιεύουμε αυτούσιο σε φωτοτυπική ανατύπωση.</p>
<p class="MsoNormal">Συνεχίζεται…</p>
<p class="MsoNormal"><!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]--><o:p></o:p></p><p class="MsoNormal"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://lh3.googleusercontent.com/-LcZVS0PjHxo/X3THdB042YI/AAAAAAAAESE/ISVRtqI2F4sE7Grqk5KUc6oW_CymadkqwCLcBGAsYHQ/poiima_skarlatoy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="478" data-original-width="847" height="181" src="https://lh3.googleusercontent.com/-LcZVS0PjHxo/X3THdB042YI/AAAAAAAAESE/ISVRtqI2F4sE7Grqk5KUc6oW_CymadkqwCLcBGAsYHQ/poiima_skarlatoy.jpg" width="320" /></a></div><br /><span style="font-family: Arial; font-size: 10pt; mso-ansi-language: EL; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EL;">Ποίημα του Γιώργου Πανταζή
(Γιωργάρα) το οποίο αναφέρεται στον Παναγιώτη Σκαρλάτο </span><p></p><p class="MsoNormal">Πηγές:</p>
<p class="MsoNormal">1.Μνήμες Α. Αποστόλου</p>
<p class="MsoNormal">2.Σκόρπια από την Αντίσταση, Α. Αποστόλου</p>
<p class="MsoNormal">3. Η Αντίσταση στη Λέσβο, Π. Κεμερλή- Α. Πολυχρονιάδη</p>
<p class="MsoNormal">4. Ημερολόγιο Παν. Καραδούκα (Εφημ. «ΓΕΡΑ» αρ. φύλλου 18
& 20)</p>
<p class="MsoNormal">5. Η Ιστορία του «Παγγεραγωτικού Αθλητικού Συλλόγου»</p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(Περιοδικό «ΓΕΡΑ»
τεύχος 2, Ιούλιος – Σεπτέμβριος 1980)</p>
<p class="MsoNormal"><!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]--><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Υ.Γ.</p>
<p class="MsoNormal">Θερμές ευχαριστίες στον κ. Αντώνη Μανιό για τα πολύτιμα
ιστορικά ντοκουμέντα, για τον Παναγιώτη Σκαρλάτο, που έθεσε στη διάθεσή μου. </p>
<p class="MsoNormal"><!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]--><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal"><b>Στρατής Καραγιασσώτης</b></p>
<p class="MsoNormal"><a href="mailto:karras@altecnet.gr">karras@altecnet.gr</a></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-54820825180230520312020-09-17T08:20:00.006+03:002020-10-16T07:23:33.502+03:00Το Οθωμανικό Σχολαρχείο και Παρθεναγωγείο (Ρουστιέ) του Σκοπέλου<p style="text-align: center;"> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-jXwiiTTi1u4/X2LyEClm4iI/AAAAAAAAEQo/85PCDiU0MSIUM3qJTjISDzllnADMXzPFgCLcBGAsYHQ/s972/DSC01028%2Bcopy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="648" data-original-width="972" src="https://1.bp.blogspot.com/-jXwiiTTi1u4/X2LyEClm4iI/AAAAAAAAEQo/85PCDiU0MSIUM3qJTjISDzllnADMXzPFgCLcBGAsYHQ/s320/DSC01028%2Bcopy.jpg" width="320" /></a></div><p class="MsoNormal" style="text-align: center;">Σύμφωνα με την επιγραφή στην μπροστινή είσοδο και πάνω από τη πόρτα αναγράφει ότι χτίστηκε το 1298 εγίρας ή το 1880.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-TwHwbw5JwC4/X2JBWXuvE0I/AAAAAAAAEQI/KcoiNFjUcSI7BVHA1-j2MVbsCLNQvbyIQCLcBGAsYHQ/s972/DSC01029%2Bcopy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="648" data-original-width="972" src="https://1.bp.blogspot.com/-TwHwbw5JwC4/X2JBWXuvE0I/AAAAAAAAEQI/KcoiNFjUcSI7BVHA1-j2MVbsCLNQvbyIQCLcBGAsYHQ/s320/DSC01029%2Bcopy.jpg" width="320" /></a></div><p class="MsoNormal"><b>Το 1894 ο Γεώργος Αρχοντόπουλος</b> αναφέρει στο «Λέσβος ή Μυτιλήνη ήτοι Συνοπτική Ιστορία»: <i>"Κάτωθες δε είναι η συνοικία Πλάτανος, είς το άκρον τούτο βορειοδυτικών υπάρχουν και οι αρχαί και εγγύς το οθωμανικό Σχολαρχείο και Παρθεναγωγείον κτίριον ωραίον εις θέσιν κατάλληλον"<br /></i><b>Το 1906, ο</b><b><span style="background: white; mso-bidi-font-size: 8.0pt;"> Γεώργιος Π. Πετρέλλης</span></b><span style="background: white; mso-bidi-font-size: 8.0pt;"> (εφ. Αμάλθεια, αρ. 8545, 6/19-11-1906) γράφει παρόμοια </span><i>"</i><i><span style="background: white; mso-bidi-font-size: 8.0pt;">Εις το βόρειον τμήμα του Σκοπέλου κείται η οθωμανική συνοικία, διατηρούσα σχολαρχείον έξω της κωμοπόλεως, εκτισμένον χάριν και της εν Μεσαγρώ κατά το δυτικόν τμήμα κειμένης οθωμανικής συνοικίας.</span>"<br /></i><b><span style="background: white;">Το 1911-1912</span></b><span style="background: white;"> σε αναφορά από το Ελληνικό Υποπροξενείο Μυτιλήνης στο <b>Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος</b> δίνονται τα στατιστικά στοιχεία<br /></span><span style="background-color: white;">Μεσαγρός: Αριθμός Τούρκων Κατοίκων 450<br /></span><span style="background-color: white;">Σκόπελος: Αριθμός Τούρκων Κατοίκων 500<br /></span><span style="background-color: white;">στο μουσουλαμνικό Σχολαρχείο φοιτούν 69 μαθητές<br /></span><span style="background-color: white;">και στο Παρθεναγωγείο 48 μαθήτριες. </span></p><p class="MsoNormal"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-3lPXsJNc6Bk/X2JBjQWZtvI/AAAAAAAAEQQ/9fSavKCpU3Yp7vnsi3hu6XQ508ptDvyygCLcBGAsYHQ/s946/DSC01031%2Bcopy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="946" data-original-width="616" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-3lPXsJNc6Bk/X2JBjQWZtvI/AAAAAAAAEQQ/9fSavKCpU3Yp7vnsi3hu6XQ508ptDvyygCLcBGAsYHQ/s320/DSC01031%2Bcopy.jpg" /></a></div><span style="background: white;">Με δεδομένο ότι με την ανταλλαγή το 1924 έφυγε ο Μουσουλμανικός πληθυσμός από τη Λέσβο, το Οθωμανικό σχολείο λειτούργησε μόλις 44 έτη. <br />Κατά το σχολικό έτος 1926-27 και μετέπειτα χρησιμοποιήθηκε ως διδακτήριο έως ότου γίνει η ανέγερση του νέου σχολείου του Σκοπέλου. Το έτος εκείνο διδάσκοντες ήταν ο <i>Πέτρος Ζαργκλής</i>, η <i>Κοραλία Πούλου</i> και ο <i>Ιωάννης Μιχαλακέλλης</i>. Το έτος 1932 χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία και από το 1940 ως σταθμός χωροφυλακής με τα κάτω δωμάτια να λειτουργούν και ως κρατητήρια. Περί του ~1980 ανακαινίσθηκε και λειτούργησε μεγάλο διάστημα ως «Ξενώνας» και καφετέρια. <br />Έχει δύο ορόφους, που αν λάβουμε τα αρχικά δεδομένα λειτουργίας, ο κάτω όροφος, θα ήταν ίσως το Παρθεναγωγείο και το πάνω το Σχολαρχείο (Αρρένων) με ξεχωριστούς αύλειους χώρους μπρος και πίσω. Το </span><span style="background: rgb(254, 253, 250);">Σχολαρχείο ήταν παλιότερος τύπος σχολείου που κάλυπτε και τις δύο τελευταίες τάξεις του σημερινού δημοτικού και την πρώτη τάξη του σημερινού γυμνασίου δηλ επτατάξιο. Το ρουστιέ - rüştiye (rusd = εφηβεία) αναφέρεται σε δευτεροβάθμια ημιγυμνάσια σχολεία, ενώ το πρώτο και μοναδικό γυμνάσιο</span><span> (<span style="background: rgb(254, 253, 250);">ιντιταντιέ) ήταν στα σημερινά δικαστήρια Μυτιλήνης, ως πρωτοβάθμιο σχολείο και λειτούργησε το 1896. </span></span><br /><p class="MsoNormal"><span style="color: #333333; mso-bidi-font-size: 8.0pt;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-MgFP4OKR4m4/X2JBzY-Q-mI/AAAAAAAAEQc/vAoTXZivw8opzS-TcXA0-CX1JdYAKYQZwCLcBGAsYHQ/s972/DSC01032%2Bcopy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="648" data-original-width="972" src="https://1.bp.blogspot.com/-MgFP4OKR4m4/X2JBzY-Q-mI/AAAAAAAAEQc/vAoTXZivw8opzS-TcXA0-CX1JdYAKYQZwCLcBGAsYHQ/s320/DSC01032%2Bcopy.jpg" width="320" /></a></div><br /><div style="text-align: center;"><span style="background-color: #fefdfa;">Σε λίγη απόσταση από το Σχολείο ο Μεσαγρός και ο μιναρές </span></div><p></p><p class="MsoNormal"><span style="background: rgb(254, 253, 250);">Στο σχολείο φοιτούσαν παιδιά και από τα δύο χωριά Σκόπελος και Μεσαγρός τις οποίες οι συνοικίες ήταν κοντά. Το δε κτήριο κτίστηκε με τη συνδρομή των εύπορων Οθωμανών και από τα δύο χωριά προκειμένου να συμβαδίσουν και να μην υπολείπονται των Ελληνικών σχολείων της Γέρας (Σκόπελος, Μεσαγρός, Παπάδος, Παλαιόκηπος, Πλακάδος), τα οποία από το 1840 (Γ. Αριστείδης) είχαν Αλληλοδιδακτικά και Παρθεναγωγεία σχολεία. Στο Σκόπελο ο «Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος Κων/πόλεως» αναφέρει: «Εν Σκοπέλω, υπάρχει αλλολοδιδακτικό σχολείον καλώς οργανωμένον από το 1865. Ο αριθμός των μαθητών υπερβαίνει τους 100 επί 400 οικιών. Η κοινότης συντηρεί την σχολήν. Μεγάλη πτώχεια υπάρχει». Στο Σκόπελο δύο Οθωμανοί κατείχαν ελαιοτριβεία, ο Αλή Μπέη Κόμιλι και ένα δεύτερο μετέπειτα αγορασμένο από τον Ιταλό πρόξενο Φιδέλε. Ο Σκόπελος</span><span> αναφέρεται στον Π. Πετρέλη ότι είναι <i>η πρωτεύουσα του <b>Δήμου Γέρας</b>, εις ην εδρεύει και ο μουδίρης (ανθυποδιοικητής)</i></span><span>. <br /></span><span>Στη Τούρκικη Αγορά (Κάτω αγορά σήμερα του Σκοπέλου) υπήρχε και Οθωμανική Τράπεζα όπως και τζαμί το οποίο δεν υπάρχει πλέον σήμερα. Το δε κτήριο ανήκει στα περιουσιακά στοιχεία του Δημοτικού Διαμερίσματος Γέρας. </span><br /><span style="mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><br />Παναγιώτης Αγιακάτσικας</span></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-51434459398255931662020-08-25T18:27:00.005+03:002020-08-25T18:50:51.415+03:00Ο Μαστρανώνης Β' Μέρος<div align="center" class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, tahoma, helvetica, freesans, sans-serif; font-size: 13.2px; text-align: center;"><b>Απόσπασμα από το βιβλίο του Φώτη Εμμ. Στρογγύλη</b></div><h1 align="center" style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, tahoma, helvetica, freesans, sans-serif; margin: 0px; position: relative; text-align: center;">ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ ΑΣΗΜΩΝ ΑΝΔΡΩΝ</h1><div align="center" class="MsoNormal" style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, tahoma, helvetica, freesans, sans-serif; font-size: 13.2px; text-align: center;"><br /></div><p><b style="color: #222222; font-family: arial, tahoma, helvetica, freesans, sans-serif; font-size: 13.2px; text-align: center;">(Σκοπελιανές Ιστορίες)</b> <br /></p><div style="text-align: justify;"><u>Β' Μέρος<br /><a href="https://skopelos-lesvos.blogspot.com/2019/05/blog-post.html">Μέρος Α'</a></u></div><p></p>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-E1pz46S5Ohs/X0UtRKzsFzI/AAAAAAAAEOo/H_BlQqh4On8EBX7BPWkGMikYBpzwprUcwCLcBGAsYHQ/s1308/P1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1308" data-original-width="964" height="410" src="https://1.bp.blogspot.com/-E1pz46S5Ohs/X0UtRKzsFzI/AAAAAAAAEOo/H_BlQqh4On8EBX7BPWkGMikYBpzwprUcwCLcBGAsYHQ/w302-h410/P1.jpg" width="302" /></a></div><p class="MsoNormal" style="text-align: center;">Ο Αριστείδης Καλάργαλης στο καφενείο του</p><p class="MsoNormal"><br />Το καφενείο του Αριστείδη Καλάργαλη ήταν σαν μια ανεπίσημη
λέσχη. Πολυτελές για την εποχή του, ολοκάθαρο (γι αυτό είχε τον τίτλο ΤΟ
ΔΙΑΥΓΕΣ) και ζεστό, συγκέντρωνε τον καλύτερο κόσμο του χωριού. Οι πιο
μορφωμένοι, οι πιο επίσημοι, οι πιο σοβαροί, εκεί μαζευόταν κι έπιναν τον καφέ
τους ή το ποτό τους κι έπαιζαν το τάβλι τους, μέσα σε ήσυχο και φιλικό περιβάλλον.
Κάποτε ήρθε στη σκέψη του καταστηματάρχου να διοργανώσει πρωτάθλημα ταβλιού
μεταξύ των πελατών του. Ήταν κι αυτός ένας αξιόλογος άνθρωπος. Εύθυμος,
χαρούμενος, φιλικός, με καλλιτεχνικές διαθέσεις (έπαιζε καλό βιολί
ερασιτεχνικώς) δημιουργούσε ατμόσφαιρα στο καφενείο του. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Μετά από τις απαιτούμενες συζητήσεις, δήλωσαν συμμετοχή 32 ταβλαδόροι, μεταξύ των οποίων και ο Μαστραντώνης. Έκαναν κλήρωση και
βγήκαν τα ζευγάρια που θα διαγωνίζοντο στην αρχή. Στη δεύτερη φάση θα έπαιζαν
οι νικητές και στην Τρίτη πάλι οι νικητές ώσπου να έμεναν δύο στον τελικό.
Σύστημα κατά την ποδοσφαιρική ορολογία νοκ-άουτ. Οι ηττημένοι έβγαιναν έξω απ
την αρχή. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Ο Μαστραντώνης κληρώθηκε να παίξει με τον νεαρότατο τότε
Δημήτριο Ευστρ. Ανδριάνη. ( Για όσους δεν τον θυμούνται, ήταν ο αδελφός του
Κώστα Ανδριάνη που παντρεύτηκε κι εγκατεστάθηκε στον Παπάδο. Έφυγε όμως στην
Αθήνα και ξεχάστηκε). <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Αυτό άλλοι το θεώρησαν εύνοια της τύχης κι άλλοι μειωτικό
για τον Μαστραντώνη που θεωρείτο το φαβορί του διαγωνισμού σαν ο καλύτερος
ταβλαδόρος του χωριού. Όμως η τύχη ή μάλλον το ζάρι άλλα θέλησαν. Ο
Μαστραντώνης έχασε την παρτίδα και μάλιστα με 7-2. Μόλις τελείωσε το τελευταίο
παιχνίδι, το ήσυχο άλλες ώρες καφενείο σείστηκε απ τις φωνές, τα γέλια, τα
πειράγματα, τα χειροκροτήματα. Ο μόνος που δεν έβγαλε λέξη ήταν ο Μαστραντώνης.
Ατάραχος, ανέκφραστος, έβγαλε το πακέτο τα τσιγάρα, άναψε ένα τσιγάρο,
αποτελείωσε τον καφέ του κι έφυγε χωρίς να πει τίποτε. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal">Την άλλη μέρα το πρωί ο Αριστείδης ήρθε στο μαγαζί του
πατέρα μου κι αγόρασε ένα πένθιμο χαρτοφάκελλο (είχε ένα πόντο μαύρη γραμμή και
το φάκελλο και η κόλλα) <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Με φώναξε να γράψω εγώ το
συλληπητήριο που θα έστελναν στον Μαστραντώνη,για να είναι τα γράμματα παιδικά
και να μην υποπτευθεί κάποιον γνωστό του. Μου έλεγε ο μακαρίτης Αριστείδης κι
εγώ έγραφα. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Γράψαμε τις τρεις σελίδες με τα
συνηθισμένα λόγια παρηγοριάς σε κάποιον που έχασε ένα πολύ αγαπημένο του
πρόσωπο. Δεν λέγαμε όμως ποιό. Στη τελευταία σελίδα γράψαμε περίπου τα εξής:
«Ελπίζουμε Μαστραντώνη να σε λυπηθεί ο Θεός και να σου στείλει την εξ ύψους
παρηγορίαν και να σε προστατέψει άλλη φορά να μην χάσεις στο τάβλι από ένα
παιδαρέλι που ακόμα δεν ξέρει πού πάνε τα πούλια. Σου συνιστούμε να μην κάνεις
και καμμιά απόπειρα, ούτε να κόψεις το τάβλι, ούτε να δαγκώσεις τα ζάρια σαν
τον Παπλωματά (ένας άλλος συγχωριανός μας φανατικός ταβλιαδόρος).<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"> Οι καλοί σου φίλοι που σ’ αγαπάνε<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]--><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Βάλαμε γραμματόσημο και το ρίξαμε
στο κουτί του ταχυδρομείου. Την επομένη μέρα
ο Μαστραντώνης έλαβε το γράμμα αλλά για κάποιον λόγο δεν το άνοιξε.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Το βράδυ όταν πήγε στο καφενείο
κάθισε στο τραπέζι που καθόταν ο δάσκαλος ο Ιωαν. Μιχαλακέλλης κι αφού ήπιε μια
ρουφηξιά καφέ κι άναψε ένα τσιγάρο, έβγαλε από την τσέπη του το πένθιμο γράμμα
και το έδωσε στον δάσκαλο να το διαβάσει. Ο δάσκαλος το άνοιξε προσεκτικά ενώ
το πρόσωπο του σοβαρεύτηκε. Θα υπέθεται πως κάποιος στενός συγγενής του
Μαστραντώνη θα είχε πεθάνει. Άρχισε να το διαβάζει αργά και με ανάλογη φωνή.
Μερικοί που είχαν μαθει για την αποστολή του γράμματος παρακολουθούσαν με τρόπο
κάνοντας πως βλέπουν αλλού. Όταν όμως ο δάσκαλος έφθασε στην τέταρτη σελίδα και
διάβασε αυτά που έλεγε για το τάβλι κ.λ.π. κι αντελήφθηκε περί τίνος επρόκειτο,
ξέσπασε σε γέλια ακράτητα. Το ίδιο άρχισαν κι οι υπόλοιποι θαμώνες του
καφενείου. Πρώτα αυτοί που το ήξεραν κι ύστερα οι άλλοι που το έμαθαν κείνη την
ώρα. Ο Μαστραντώνης πήρε το γράμμα πίσω το έβαλε στην τσέπη του, ήπιε τον καφέ
του, άναψε και δεύτερο τσιγάρο και δεν είπε λέξη. Έφυγε μετά από λίγο και για
κάμποσο καιρό άλλαξε καφενείο. Μπορεί να παρεξηγήθηκε. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><!--[if !supportEmptyParas]--> <!--[endif]--><o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Το άλλο επεισόδιο ήταν πιο
σοβαρό. Το έζησα κι αυτό ο ίδιος προσωπικά.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Βρισκόμαστε στο σωτήριο έτος
1935. Είναι αρχές του χρόνου κι η χώρα βρίσκεται σε έντονη προεκλογική περίοδο.
Τα πάθη είναι σε έξαρση. Το αποτέλεσμα των εκλογών θα είναι καθοριστικό. Θα
ισχύσει το «Ουαί τις ηττημένοις». Κάποια ημέρα αυτής της περιόδου ένας πελάτης
του πατέρα μου, ο Κώστας Σκούφος (νοικοκύρης κι αυτός από τους λίγους, ήσυχος
και γελαστός άνθρωπος) αγόρασε ένα σακκί αλεύρι, το φορτώθηκε στην πλάτη του
και το πήγε στο σπίτι του. Τότε οι περισσότεροι συγχωριανοί ζύμωναν μόνοι τους.
Αφού το άφησε εκεί γύρισε πίσω προς την αγορά να πάει στο καφενείο. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Ο Μαστραντώνης τον είδε
προηγουμένως που πέρασε μπροστά απ το μαγαζί του φορτωμένος με το σακκί το αλεύρι και όταν τον είδε να ξαναγυρίζει
του είπε «Βλέπω Κώστα το αλεύρι το παίρνεις τώρα με το σακκί». «Γιατί να μην το
πάρω;» απάντησε εκείνος «αφού είναι τζάμπα!» «Γιατί είναι τζάμπα;» ρώτησε
περίεργος ο Μαστραντώνης. «Καλά εσύ δεν το έμαθες και είσαι μες την αγορά;»
ξαναείπε ο Σκούφος «Δεν ξέρεις ότι ο Βενιζέλος διέταξε τον Στρογγύλη να δώσει
από ένα σακκί αλεύρι σε κάθε οικογένεια που τον ψηφίζει; Θα το πληρώσει
εκείνος.» «Αλήθεια Κώστα;» ξαναρώτησε ο Μαστραντώνης. « Ε! Τώρα παιδιά είμαστε,
ψέμματα θα σου πω;» είπε ο Σκούφος κι έφυγε για το καφενείο.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Ο Μαστραντώνης τον πίστεψε γιατί
τότε γινόταν πολλές τέτοιες δωρεές χάριν της ψήφου. Όταν αργότερα έκλεισε το
μαγαζί του πέρασε μπροστά απ το μαγαζί του πατέρα μου και του φώναξε «Κυρ’ Μανώλη στείλε μου και μένα ένα σακκί αλεύρι
στο σπίτι» «Εντάξει» του φώναξε ο πατέρας μου «αύριο το πρωί» <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Όπως κι έγινε. Ο υπάλληλος του
πατέρα μου Θρ.Ζαχαρίας έβαλε ένα σακκί αλεύρι στην πλάτη του και το πήγε στο
σπίτι του Μαστραντώνη.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Έγιναν οι εκλογές, ο Βενιζέλος
τις έχασε, έκανε κίνημα κι έφυγε στο εξωτερικό. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Ο Μαστραντώνης ερχόταν κάθε μέρα
στο μαγαζί του πατέρα μου και ψώνιζε αλλά κανένα λόγο δεν έκανε για το σακκί το
αλεύρι. Ήταν πελάτης τοις μετρητοίς κι ο πατέρας μου τον σεβόταν και τον
εκτιμούσε πολύ και δίσταζε να του πει κάτι που να τον δυσαρεστούσε. Ένα βράδυ
όμως, αφού ψώνισε και πλήρωσε ο πατέρας μου του είπε πολύ ευγενικά «Μαστραντώνη
εκείνο το σακκί το αλεύρι να το περάσω στο βιβλίο να το πληρώσεις όποτε
θέλεις;» ο Μαστραντώνης κάπως απότομα είπε «Γιατί να το πληρώσω κυρ’ Μανώλη
αφού σου το πλήρωσε ο Βενιζέλος;» ο πατέρας μου τάχασε «Τι είναι αυτά που λες,
πότε με πλήρωσε ο Βενιζέλος και γιατί;» <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">«Δηλαδή κυρ’ Μανώλη, εμείς θα την
πληρώσουμε πάλι ο απλός λαός;. Επειδή δεν κερδίσαμε τις εκλογές τώρα παίρνετε
πίσω αυτά που τάξατε και δώσατε; Τι φταίμε εμείς; Εγώ ξέρεις τι αγώνα έκανα για
το Βενιζέλο και τώρα θέλεις να σου πληρώσω το σακκί το αλεύρι; Δεν είναι τίμια
πράγματα αυτά κι εσύ δεν έπρεπε να μου ζητήσεις να σε πληρώσω;» <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Ο πατέρας μου θίχθηκε αλλά και
απόρησε «Τι είναι αυτά που λες Μαστραντώνη; Πού έμαθες εσύ ότι με πλήρωσε ο
Βενιζέλος; Ποιός σου είπε τέτοιο πράγμα;» Μου το είπε σοβαρός άνθρωπος που πήρε
κι αυτός» είπε ο Μαστραντώνης. «Πες μου ποιος είναι να τον φωνάξουμε τώρα να
μας το πει μπροστά μας, ποιος είναι;»<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">«Ο Κ. Σκούφος» απάντησε<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">«Πήγαινε φώναξε απ το καφενείο το
Κ. Σκούφο» μου είπε ο πατέρας μου. Το καφενείο ήταν δίπλα ,έτρεξα και τον
φώναξα. Ήρθε γελαστός όπως πάντα. Σαν
είδε τον Μαστραντώνης και τον πατέρα μου σοβαρούς να τον κοιτάνε με ύφος
ερευνητικό και με κάποια αγωνία, κάτι θυμήθηκε, κάτι υποψιάστηκε και το
χαμόγελό του έγινε πιο μεγάλο «Έλα βρε Κώστα του είπε ο πατέρας μου, τι είναι
αυτά που λέει ο Μαστραντώνης; Σου έδωσα εγώ ένα σακκί αλεύρι για να ψηφίσεις το
Βενιζέλο; Κι έδωσα σε όλους όσους ψηφίζουν το Βενιζέλο;» <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">«Έλα μωρέ ένα αστείο είπα»
απάντησε ο Σκούφος κι έβαλε τα γέλια.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">«Μωρέ αστείο ήταν αυτό που
κοντέψαμε να παρεξηγηθούμε με τον Μαστραντώνη ύστερα από τόσων χρόνων φιλία;»<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Κι αφού δόθηκαν όλες οι εξηγήσεις
και το θέμα γύρισε στους λόγους της
αποτυχίας του Βενιζέλου ο Μαστραντώνης ρώτησε πόσο κάνει το σακκί το αλεύρι,
έβγαλε αμέσως πλήρωσε και το θέμα έληξε εκεί.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><!--[if !supportEmptyParas]--> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-pfDkQktcHoo/X0UxHWnAh0I/AAAAAAAAEO8/IG3qfoAxIDUP7GO1EddXxkmmmCTURWvFwCLcBGAsYHQ/s643/2m%2Bcopy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="439" data-original-width="643" height="350" src="https://1.bp.blogspot.com/-pfDkQktcHoo/X0UxHWnAh0I/AAAAAAAAEO8/IG3qfoAxIDUP7GO1EddXxkmmmCTURWvFwCLcBGAsYHQ/w512-h350/2m%2Bcopy.jpg" width="512" /></a></div><!--[endif]--><o:p></o:p><p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"></p><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">Γρηγόρης Κωνσταντέλιας βιολί</span></div><br />Και τώρα το τελευταίο επεισόδιο.<o:p></o:p><p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Είπαμε ότι τον Μαστραντώνη τον
αγαπούσαν και τον εκτιμούσαν όλοι στο χωριό. Ένας όμως που τον θαύμαζε
κυριολεκτικά κι έτρεχε από πίσω του και καθόταν όπου καθόταν και κείνος ήταν ο
Γρηγόρης ο Κωσταντέλιας. Πρόσφυγας κι αυτός και μεγάλος μουσικός. Έπαιζε βιολί
αλλά τι παίξιμο ήταν αυτό ;Το βιολί του κελαηδούσε, έκλεγε, αναστέναζε. Δεν
ήταν απλό παίξιμο, δεν ήταν ήχος από χορδές, ήταν ήχος που έβγαινε από
ανθρώπινα σπλάχνα, ήταν γέλιο, χαρά, κλάμα, αναστεναγμός ανθρώπινης καρδιάς. Αν
ζούσε σήμερα θάταν περιζήτητος στα τηλεοπτικά κανάλια.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Αυτός λοιπόν ο φίλος του
Μαστραντώνη έκανε ότι μπορούσε για να τον αναγκάζει να μιλά για οτιδήποτε για
να τον ακούει. Πάντα όμως με σεβασμό κι ευγένεια χωρίς ποτέ να τον μειώνει ή να
τον εκθέτει ή να τον θίγει. Μάλλον προσπαθούσε να τον εξυψώνει στα μάτια των
άλλων. Και το επεισόδιο αυτό άρχισε αθώα κι εξελίχθηκε μετά. Έπιναν τον καφέ
τους ένα απόγευμα στο καφενείο του Βράκα όταν κάποια στιγμή ήρθε η έμπνευση
στον Κωσταντέλια να πει στον Μαστραντώνη <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">«Δεν πάμε δίπλα στο Στρογγύλη να
πάρουμε δύο λαχεία του Στόλου να δούμε μπας και μας χαμογελάσει κι εμάς η τύχη
και γλιτώσουμε τα βάσανα του χωριού. Βαρέθηκα ν ακούγω τα μαξούλια, θάχουμε δε
θάχουμε. Να κερδίσουμε το λαχείο να πάμε σε καμμιά πόλη να ζήσουμε σαν
άνθρωποι. (Η μανία της φυγής ήταν από τότε στο μυαλό όλων)<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Ο Μαστραντώνης συμφώνησε. Μπήκαν
στο μαγαζί του πατέρα μου κι αγόρασαν από ένα λαχείο. Πέντε δραχμές κόστιζε κι
η κλήρωση γινόταν κάθε μήνα. Κι ο πρώτος αριθμός κέρδιζε 100.000 δρχ.<o:p></o:p></p>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-sh9qN_-u-yg/X0UwOghQeMI/AAAAAAAAEO0/eofhfbAyrT8lb9BO34U4Ahxdkf8GmWAnACLcBGAsYHQ/s685/kampas5%2Bcopy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="385" data-original-width="685" height="288" src="https://1.bp.blogspot.com/-sh9qN_-u-yg/X0UwOghQeMI/AAAAAAAAEO0/eofhfbAyrT8lb9BO34U4Ahxdkf8GmWAnACLcBGAsYHQ/w512-h288/kampas5%2Bcopy.jpg" width="512" /></a><br /><span style="font-size: x-small;">Καφενείο στο Παπάδο, ~1935 με τα γυαλιά Γρηγόρης Κωνσταντέλια, δεξιά Μιχαλάκης Ονυφριάδης, και τέρμα δεξιά ο Θεοφάνης Μουρόπουλος</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Όταν γύρισαν στο καφενείο ο Γρ.
Κωσταντέλιας έβγαλε ένα τεφτεράκι απ την τσέπη του κι είπε στο Μαστραντώνης
«Δωσ’ μου το λαχείο να γράψω τον αριθμό στο τεφτεράκι μου μαζί με τον αριθμό
του δικού μου και να τα φυλάξουμε στα σπίτια μας μην τα χάσουμε. Θα δούμε στην
εφημερίδα άμα γίνει η κλήρωση αν κέρδισαν ή όχι»<o:p></o:p></p>
<p class="MsoBodyText">Ο Μαστραντώνης έβγαλε το λαχείο και ο Γρ. Κωσταντέλιας
έγραψε στο τεφτεράκι του και τους δύο αριθμούς.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoBodyText">Πέρασαν οι μέρες, έγινε η κλήρωση και οι δύο φίλοι έπιναν
τον καφέ τους στο ίδιο καφενείο του Βράκα. Ήταν βράδυ κι είχαν ανάψει τα φώτα.
Κάποια στιγμή, κάπως αδιάφορα ο Γρ. Κωσταντέλιας έπιασε από το διπλανό τραπέζι
την εφημερίδα που είχε το καφενείο για τους πελάτες. Ήταν το «ΦΩΣ» που έβγαζε
στη Μυτιλήνη ο Αθ. Γκράβαλης. Έριξε μια ματιά και πάλι κάπως αδιάφορα είπε
«Έγινε η κλήρωση, να κι οι αριθμοί. Για να δούμε και τα δικά μας τα λαχεία. Όχι
πως περιμένουμε να κερδίσουμε αλλά να μην πούμε μετά γιατί δεν τα είδαμε. Εμείς
αν είχαμε τύχη θάμασταν τώρα στην πατρίδα μας ή σε κάποια πόλη».<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Κι ενώ μιλούσε έβγαλε το
τεφτεράκι του, το άνοιξε κι άρχισε να ψάχνει την εφημερίδα. Κάποια στιγμή
έγειρε προς τα πίσω κι άρχισε να μιλά παραληρώντας. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">«Παιδιά......Μαστραντώνη.......για
δέστε εδώ.... για δέστε... για δέστε ο Μαστραντώνης κέρδισε τον πρώτο αριθμό...
εκατό χιλιάδες....Κοιτάξτε ρε παιδιά. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Έτρεξαν μερικοί απ τα διπλανά
τραπέζια κοίταξαν την εφημερίδα και το
τεφτεράκι του Γρ. Κωσταντέλιας και βεβαίωσαν όλοι ότι πράγματι ο αριθμός που
ήταν γραμμένος στο τεφτεράκι ήταν αυτός που έγραφε η εφημερίδα πως κέρδισε τον
πρώτο αριθμό.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Ο Μαστραντώνης ατάραχος
,ανέκφραστος, λες κι επρόκειτο για άλλον δεν έβγαλε λέξη. Όταν πια συνήλθε ο
Γρ. Κωσταντέλιας είπε με έντονο ύφος και με κάποια αγωνία « Μαστραντώνης που
είναι το λαχείο; Πού το έχεις;» «Στο μαγαζί στο συρτάρι» απάντησε εκείνος. « Έ
τι κάθεσαι; Τρέξε φέρτο να δούμε αν είναι αλήθεια» είπε επιτακτικά ο Γρ.
Κωσταντέλιας. Ο Μαστραντώνης σηκώθηκε αργά και επιβλητικά κι έφυγε για το
μαγαζί του, ενώ όλοι στο καφενείο σχολίαζαν το μεγάλο αυτό γεγονός. Σε λίγο
γύρισε ο Μαστραντώνης κρατώντας το λαχείο. Το παρέλαβαν με την εφημερίδα κι
είδαν πράγματι ότι ήταν ο ίδιος αριθμός που κέρδισε το πρώτο λαχνό. Οπότε ο Γρ.
Κωσταντέλιας διέταξε τον καφετζή. «Πάρε σαλάμια, παστουρμά, μορταντέλα, τυριά
και φτιάξε μεζέδες και φέρε μας καραφάκια ούζο και βάλε το γραμμόφωνο να
παίζει. Κι άρχισε το γλέντι κι οι χαρές. Κι αφού ήπιαν κι έφαγαν για καλά ο Γρ.
Κωσταντέλιας είπε πάλι «Τι καθόμαστε, πάμε στη Μυτιλήνη να συνεχίσουμε το
γλέντι μας στη ΦΕΜΙΝΑ και το πρωί που θα φέρει το βαπόρι στην τράπεζα τον
επίσημο κατάλογο θα εισπράξει ο Μαστραντώνης τα λεφτά και γυρίζουμε. Έτσι
Μαστραντώνη;» <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Ο Μαστραντώνης συμφώνησε.
Έστειλαν κάποιον να φωνάξει τον Μήτσο Αγγελή που είχε το πιο καινούργιο
αυτοκίνητο κι επειδή δεν είχαν μετρητά για τη συνέχεια του γλεντιού στη ΦΕΜΙΝΑ
έστειλαν και κάποιον άλλον στον Π. Μοσχόβη και του ζήτησαν να δώσει ένα
πεντακοσάρικο για λογαριασμό του Μ. που κέρδισε τον πρώτο αριθμό του λαχείου.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Αφού τακτοποιήθησαν όλα μπήκαν
πέντε άτομα στο αυτοκίνητο κι έφυγαν για τη Μυτιλήνη. Δεν θυμούμε ποιοί ήταν οι
άλλοι τρείς της παρέας. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Πήγαν στη ΦΕΜΙΝΑ όπου ο
Γρ.Κωσταντέλιας ήταν πολύ γνωστός γιατί έπαιζε στην ορχήστρα του κέντρου
ορισμένες ημέρες της εβδομάδος, ήπιαν και κει, έφαγαν, τραγούδησαν, έκαναν
παρέα με τις σερβιτόρες που είχε το μαγαζί, ώσπου ξημέρωσε. Πλήρωσαν και έφυγαν
για το καφενείο του Γιαμουγιάννη στη προκυμαία. Εκεί ήπιαν καφέδες για να
συνέλθουν απ το μεθύση και το ξενύχτη. Θα περίμεναν ως τις 10 η ώρα που θα
ερχόταν το ΑΡΝΤΕΝΑ (το πλοίο της
γραμμής) να φέρει στην τράπεζα τον κατάλογο. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Κατά τις 9:30 ένας μικρός έφερε
στο καφενείο τις τοπικές εφημερίδες. Ο Γρ. Κωσταντέλιας πήρε στα χέρια του το
ΦΩΣ και διάβαζε. Κάποια στιγμή πέφτει πάλι πίσω στην καρέκλα και φωνάζει
«Παιδιά.... παιδιά...για δέστε εδώ... για δέστε εδώ... βλέπω καλά... ή είναι απ
το πιοτό» Κοιτάζουν και οι άλλοι και τι διαβάζουν!!!<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Ο τίτλος ήταν « ΛΑΘΟΣ ΔΙΟΡΘΩΣΙΣ
και η συνέχεια στο χθεσινό μας φύλλο εγράφει εκ παραδρομής ότι ο αριθμός τάδε
κέρδισε τον Α΄Λαχνό του λαχείου του Στόλου. Πρόκειται για λάθος. Ο αριθμός
αυτός δεν κέρδισε αλλά ο αριθμός τάδε είναι εκείνος που κερδίζει. Παρακαλούνται
οι αναγνώστες μας να μας συγχωρέσουν. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"> Πάγωσαν όλοι κι έμειναν σιωπηλοί κοιτώντας ο ένας τον άλλον. Ο
Μαστραντώνης έκανε την συνηθισμένη του κίνηση, έβγαλε το πακέτο, το άνοιξε,
πήρε ένα τσιγάρο, το άναψε, χωρίς να κάνει καμμιά γκριμάτσα, ατάραχος κι
ανέκφραστος χωρίς να πει λέξη. <o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Κάποια στιγμή γύρισε προς τον
Γρ.Κωσταντέλιας που καθόταν κι αυτός σιωπηλός και του είπε κάπως αυστηρά
«Γρηγόρη, εσύ το έκανες αυτό;» Τι λες Μαστραντώνη πώς σκέφθηκες τέτοιο πράγμα.
Εγώ να κάνω κάτι τέτοιο; Σ’ ορκίζομαι στην τιμή μου, στο βιολί μου,
στο......» Γρηγόρη ποιός το έκανε;»
ξαναρώτησε ο Μαστραντώνης.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">«Κανένας, κανένας Μαστραντώνη, μη
σκέπτεσαι τέτοια πράγματα. Μόνο του έγινε. Αλλά μην στεναχωριέσαι, είμαστε
πέντε άτομα που γλεντήσαμε. Θα λογαριάσουμε τα έξοδα όλα μέχρι δεκάρας και θα
πληρώσει ο καθένας μας το ρεφενέ του. Θα τα διαιρέσουμε εις πέντε. Ε και τι
έγινε; Αυτό το λάθος ήταν αφορμή να κάνουμε κι εμείς ένα καλό γλέντι. Δεν
είμαστε και μεις άνθρωποι; Όλο δουλειά και στεναχώριες Άϊντε πια. Το ρίξαμε και
μεις μια μέρα έξου. Ε και τι έγινε; Δεν είμαστε παντοτινοί όλα εδώ θα μείνουν.......»
Είπε κι άλλα ο Γρ. Κ. ώσπου ο Μαστραντώνης σηκώθηκε και είπε «Πάμε».<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Γύρισαν στο χωριό σαν βρεγμένες
γάτες. Σιγά –σιγά ξεχάστηκε κι αυτή η περιπέτεια.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Τώρα τι είχε συμβεί; Ο
Γρ.Κωσταντέλιας στη ΦΕΜΙΝΑ που έπαιζε γνωρίστηκε με τον Αθ. Γράβαλη ιδιοκτήτη-
διευθυντή της εφημερίδας ΦΩΣ. Πρόσφυγας κι αυτός απ το Αϊβαλί, μεγάλος πότης
και γλετζές. Μάλιστα το θυμάμαι που ήρθε μια χρονιά σε προεκλογική περίοδο μαζί
με τους υποψηφίους βουλευτές του κόμματος του Γεωργίου Κονδύλη. Ήταν κι αυτός
υποψήφιος στον συνδυασμό Λέσβου. Είχαν καθίσει όλοι στο Χαζνέ στη Πέρα- Βρύση,
μπροστά σ ένα τραπέζι γεμάτο ποτήρια ούζου και μεζέδες κι ένας- ένας έβγαζαν
λόγο ενώ οι υπόλοιποι έπιναν. Όταν μίλησε ο Αθ. Γκράβαλης με μια φωνή βραχνή
ενώ ήταν τύφλα στο μεθύσι, τελειώνοντας είπε: « Εμένα Να κι αν με ψηφίσετε, Να
κι αν δεν με ψηφίσετε» Και ανεβοκατέβασε τη δεξιά του παλάμη ανάμεσα στα σκέλια
του.<o:p></o:p></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Μ’ αυτόν λοιπόν τα κανόνισε ο
Γρ.Κωσταντέλιας κι έφτιαξαν αυτή τη φάρσα.<o:p></o:p></p>
<span>Τώρα πια που όλοι τους έφυγαν απ αυτόν τον κόσμο εδώ και χρόνια και
λίγοι θα ζουν απ αυτούς που τους γνώρισαν, ας γίνει τούτη η διήγηση μου αιτία
γι αυτούς που τους γνώρισαν να τους θυμηθούν, για δε τους νεώτερους που δεν
τους πρόφτασαν ας γίνει μια νοερή γνωριμία για να διαπιστώσουν ότι και οι
παππούδες τους και πρόπαππούδες τους, αν και δεν είχαν καμμιά μόρφωση κι ήταν
εντελώς αγράμματοι οι περισσότεροι, διέθεταν πνεύμα και χιούμορ. </span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-49364943714223044352019-05-18T20:53:00.000+03:002019-05-18T20:58:32.235+03:00Ο Μαστρανώνης - Φώτη Εμμ. Στρογγύλη <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-cZww01zMZ8s/XOBHwNoJ10I/AAAAAAAADoE/y7SV_vG4aKkqQZNevNUsx6uUSbKi_Jl8wCLcBGAs/s1600/foto%2Bcopy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="287" data-original-width="200" src="https://1.bp.blogspot.com/-cZww01zMZ8s/XOBHwNoJ10I/AAAAAAAADoE/y7SV_vG4aKkqQZNevNUsx6uUSbKi_Jl8wCLcBGAs/s1600/foto%2Bcopy.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b>Απόσπασμα από το
βιβλίο του Φώτη Εμμ. Στρογγύλη </b></div>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ ΑΣΗΜΩΝ ΑΝΔΡΩΝ<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></h1>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b>(Σκοπελιανές
Ιστορίες)</b><b><span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Ο Μαστραντώνης
ήταν ένας από τους πολλούς τσαγκαράδες του χωριού μας. Λέγω πολλούς γιατί
πράγματι ήταν πολλοί. Βλέπετε εκείνα τα χρόνια (προ του 1950) στα χωριά μας δεν
υπήρχαν έτοιμα παπούτσια κι οι ντόπιοι τσαγκαράδες έφτιαχναν και καινούργια για
όλους μας. Έπειτα, τότε περπατούσαμε όλοι πολύ. Δρόμοι δεν υπήρχαν και μάλιστα
με άσφαλτο. Εκτός από τον καροτσόδρομο του Περάματος και τον άλλον του Πλωμαρίου-
Μυτιλήνης οι υπόλοιποι δρόμοι ήταν, του μεν χωριού ντουσεμέδες των δε εξοχών
και του κάμπου, στενοί χωματόδρομοι και μονοπάτια. Κι αν το πρωί πηγαίναμε στα
κτήματα καβάλα στο γάϊδαρο<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">,</span>
το βράδυ γυρίζαμε με τα πόδια γιατί τον γάϊδαρο το φορτώναμε εληές ή ξύλα ή
κλαδιά. Αλλά και στο γάϊδαρο καβαλίκευε ο μεγαλύτερος της οικογενείας. Οι
υπόλοιποι ποδαρόδρομο.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Έτσι παλιώναμε πολλά παπούτσια.
Κι οι τσαγκαράδες κάθε τόσο τα περνούσαν σόλες και τακούνια και έβαζαν και
καρφιά πάνω στις σόλες για να κρατήσουν περισσότερο. Τα μπάλωναν ακόμη και απ<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">’</span> το πάνω μέρος. Γι αυτό όλοι
τους είχαν πολλές δουλειές και καλό εισόδημα κι ήταν από τις ευπορότερες τάξεις
του χωριού. Όλοι τους καλοί νοικοκυραίοι. Ας είναι. Ήταν λοιπόν ο Μαστραντώνης
ένας από τους τσαγκαράδες του χωριού. Κατάγετο από την Σμύρνη κι είχε έλθει
πρόσφυγας με την οικογένεια του.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Μετρίου αναστήματος, με λεπτό
αλλά γεροδεμένο σώμα, δεν είχε τίποτε το εντυπωσιακό. Το πρόσωπο του
κοκαλιάρικο με κάπως μεγάλη μύτη κοκαλιάρικη κι αυτή, συμμετρική όμως, ευθεία.
Το μουστάκι του, πυρόξανθο και παχύ, εξείχε απ<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">’</span> τις άκρες του προσώπου του και
κατέληγε στριφτό λεβέντικο. Ο Μαστραντώνης όμως είχε άλλες χάρες και ξεχώριζε
απ<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">’</span> τους άλλους
συγχωριανούς μας. Πρώτα- πρώτα μιλούσε σμυρναίϊκα. Δηλαδή δεν έτρωγε, σαν εμάς,
τα φωνήεντα. Εκτός όμως απ’ αυτό είχε μεγάλη ευφράδεια. Μιλούσε με ωραίο και
σωστό συντακτικό (που θα το ζήλευαν πολλοί σημερινοί άνθρωποι των γραμμάτων)
χωρίς ααα και ουουου ή διαλείμματα ή κενά μικρής ή μεγάλης διάρκειας. Κι η φωνή
του ζεστή κι αρμονική, πρόσφερε σ’όποιον τον άκουγε μια ξεχωριστή απόλαυση.
Όταν διηγιόταν κάποια γεγονότα που έλεγε πως τα έζησε ο ίδιος, όλοι έτρεχαν να
τον ακούσουν. Τις περισσότερες φορές τα λόγια του ήταν σκωπτικά. Δεν
κατηγορούσε κανέναν αλλά τον έλεγχε με χιούμορ και με ειρωνεία. Ποτέ δεν
γελούσε. Δεν τον είχα δει ποτέ να γελάει. Τελείωνε την ομιλία του ή το κωμικό
μέρος αυτής ανέκφραστος ενώ οι άλλοι ξεσπούσαν σε γέλια κι επιδοκιμασίες. <span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Την ώρα που εργαζόταν φορούσε
ρούχα παλιά και μια τραγιάσκα στο κεφάλι. Το βράδυ όμως όταν έκλεινε το μαγαζί
του και πήγαινε στο καφενείο έβαζε επίσημο κουστούμι, κι αν ήταν χειμώνας
έριχνε στις πλάτες του ένα παλτό χοντρό και φορούσε ρεμπούμπλικο. Πολύ κομψός
και επίσημος. <span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Το χόμπυ του ή μάλλον το πάθος του ήταν το τάβλι. Εθεωρείτο
ο καλλίτερος ταβλιαδόρος του χωριού. Έπαιζε με πολλή τέχνη, με αυτοκυριαρχία,
με ψυχραιμία. Ήρεμος και ατάραχος εδέχετο τις αναποδιές του ζαριού και ούτε
πανηγύριζε στην καλή ζαριά ούτε παραπονιόταν στην κακή. Κι είτε έχανε, είτε
κέρδιζε την παρτίδα δεν έλεγε λέξη. Έκλεινε το τάβλι, άνοιγε το πακέτο τα
τσιγάρα, άναβε ένα τσιγάρο και το κάπνιζε με πάθος. Ούτε σχόλια και ειρωνείες
αν κέρδιζε, ούτε δικαιολογίες αν έχανε. Οι άλλοι όμως που παρακολουθούσαν την
παρτίδα χαλούσαν τον κόσμο με τις κριτικές τους. Και δεν ήσαν λίγοι. Όποτε
έπαιζε τάβλι ο Μαστραντώνης γέμιζαν οι καρέκλες γύρω του ενώ άλλοι τόσοι
παρακολουθούσαν όρθιοι. Έναν τέτοιον άνθρωπο δεν μπορούσαν οι συγχωριανοί μου
να μην τον εκμεταλλευτούν. Δηλαδή να τον χρησιμοποιήσουν για την ψυχαγωγία
τους, όπως γινόταν και με όλους γενικώς.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Δεν υπήρχε τηλεόραση, ούτε κινηματογράφος, ούτε ραδιόφωνο.
(εδώ μιλώ για την προ του 1940 περίοδο) Μονάχα όποτε ερχόταν ο Στρατηγός με τον
θίασο του-τότε υπήρχε θέατρο τον χειμώνα στα χωριά μας.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Γι αυτό πείραζε ο ένας τον άλλον, κάνανε φάρσες μεταξύ τους
και προκαλούσαν κωμικά επεισόδια για να σπάει η ρουτίνα κι η μονοτονία της ζωής
του χωριού. Όσο δε ποιό πικάντικη ήταν η φάρσα τόσο και ποιο διασκεδαστική θα
ήταν κι η αντίδραση.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"> </span>Φυσικά αυτά γι αυτούς που τα σήκωναν και τα
δεχόταν και είχαν και οικειότητα μεταξύ των, γιατί αλλιώς θα γινόταν το
αντίθετο. Καυγάδες, δικαστήρια κι άλλα πολλά.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Τον Μαστραντώνης λοιπόν προσπαθούσαν οι πολύ φίλοι του να
τον προκαλούν με αθώο αλλά πονηρό τρόπο για να τον κάνουν να αντιδρά με τον
γνωστό του σκωπτικό και σατυρικό λόγο.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Θα αναφέρω τρεις τέτοιες περιπτώσεις που κι είναι
διασκεδαστικές και έχουν αρκετό χιούμορ. Πριν όμως απ αυτές να ιστορίσω και μια
δική μου εμπειρία που με έκανε να γνωρίσω από κοντά τον Μαστραντώνη και να
σχηματίσω την γνώμη μου γι αυτόν.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Είχε τελειώσει πριν λίγους μήνες ο πόλεμος αλλά οι συνέπειες
του ακόμη δεν είχαν επουλωθεί. Άλλωστε αυτό κράτησε χρόνια. <span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Έτσι για να πάμε στη Μυτιλήνη έπρεπε να κατεβούμε με τα
πόδια στο Πέραμα, να περάσουμε στη Κουντουριδιά με τη βάρκα ή στο Ακόθ αν ο
καιρός ήταν καλός. Οι βάρκες ήταν τότε μικρές και πήγαιναν μόνο με το πανί. Τα
αυτοκίνητα είχαν πάει στην Αλβανία και δεν ξαναγύρισαν.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Υπήρχε όμως μια περίπτωση να πάει κανείς στην Μυτιλήνη
ξεκούραστα και ανέξοδα. Ερχόταν τότε στα χωριά αυτοκίνητα φορτηγά των άγγλων
που φέρναν τρόφιμα για διανομή. Κι υπήρχε εντολή να παίρνουν μέχρι 4 άτομα
δωρεάν για τη Μυτιλήνη. Μαθαίναμε λοιπόν απ’ το γραφείο της κοινότητας πότε θα
έρθουν τέτοια αυτοκίνητα και προγραμματίζαμε το ταξίδι. Γιατί τότε ήταν ταξίδι
να πας το πρωί στη Μυτιλήνη και να γυρίσεις το απόγευμα. Όσοι σε έβλεπαν όταν
γύριζες σου ’λέγαν <span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
«καλώς –όρισες». Είχα μάθει κάποιο βράδυ ότι την άλλη μέρα
θα πήγαιναν στα χωριά του Πλωμαρίου απ’ αυτά τα αυτοκίνητα και πρωί- πρωί
κατέβηκα στο <span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Παπάδο για να προσπαθήσω να πάγω στη Μυτιλήνη μ’ αυτά. Εκεί
είδα μπροστά στο Σπλέντιτ γύρω στα 20 άτομα να περιμένουν. Μερικοί απ αυτούς
μάλιστα είχαν και πολλά πράγματα μαζί τους. Δοχεία λάδι, μπόγους κ.λπ.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Πράγματι πέρασαν αυτοκίνητα αλλά μόνον δύο. Τότε σκέφθηκα
πως θα γινόταν ανταγωνισμός ποιός θα προλάβει και θα πρωτοαναιβεί σ αυτά. Είδα
μέσα σ αυτούς που περίμεναν και τον Μαστραντώνη. Τον φωνάζω μακριά απ’ τους
άλλους και του λέγω «είναι αμφίβολο αν θα προλάβουμε να είμαστε μέσα στους 8
τυχερούς γι αυτό προτείνω να πάμε στο Ντουραχάνι κρυφά απ<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">’</span> τους άλλους να σταματήσουμε εκεί τα
αυτοκίνητα να μας πάρουν»<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">.</span>
Το βρήκε σωστό και έξυπνο και λίγο πονηρά ξεκινήσαμε για το Ντουραχάνι, δήθεν
πως κάνουμε βόλτες. <span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Άμα φθάσαμε εκεί σκεφθήκαμε πως θα ναι καλλίτερα να πάμε
προς το γεφύρι στο δρόμο του Σκοπέλου. Πράγματι πήγαμε και καθίσαμε εκεί και
περιμέναμε. <span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Στο διάστημα αυτό μού<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">’</span>λεγε διάφορες ιστορίες απ τη
ζωή του. Μετά μια περίπου ώρα γύριζαν άδεια τα δύο αυτοκίνητα. Τους κάναμε
σινιάλο με τα χέρια και φωνάζαμε να σταθούν αλλ’ αυτοί είχαν πατήσει γκάζι ν<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">’</span>ανεβούν την ανηφορίτσα του
γεφυριού και πέρασαν γρήγορα από μπροστά μας χωρίς να σταματήσουν. Τρέξαμε λίγο
από πίσω μέχρι το εργοστάσιο αλλά δεν έγινε τίποτε. Δεν σταμάτησαν. Τότε
αποφασίσαμε να πάμε στη Μυτιλήνη μέσω Περάματος περπατώντας. Ξεκινήσαμε και σ’
όλο το δρόμο μου διηγιόταν περιπέτειες της ζωής του.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Ήταν μου’πε αντάρτης στο Τσάκιτζη, αντάρτης με τον Παύλο
Μελά στη Μακεδονία, πήγε στην Αμερική για μερικά χρόνια και εκεί είδε τους
γαϊδάρους να τους έχουν στα μουσεία (!) Μου είπε ότι γνώρισε τον Θεόφιλο Καΐρη
που ήταν όπως μου είπε ένα καλογεράκι πολύ μορφωμένο, αλλά τα έφτιαξε με μια
γυναίκα και τον τιμώρησαν οι δεσποτάδες και τον έριξαν σ ένα λάκκο με ασβέστη
και εκεί τον σκέπασαν.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Κι άλλα που έδειχναν ότι δεν ήταν μορφωμένος και όσα ήξερε
εκτός απ<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">’</span> αυτά που
έζησε τα είχε ακούσει απ<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">’</span>
άλλους, οι οποίοι τα διαστρέβλωναν. Μπορεί κι ο ίδιος να τα ανακάτευε μες το
μυαλό του. Όμως το σημαντικό είναι αυτό που μου είπε για τον εαυτό του και που
έχει αξία σαν ατομικό του γεγονός και σαν ένα διαιωνιζόμενο πρόβλημα του
ανθρώπου. <span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Όταν του ζήτησα να με συγχωρέσει για την πολλή μου
«εξυπνάδα» που τον παρέσυρε και κείνον και καταλήξαμε να πάμε με τα πόδια στη
Μυτιλήνη μου είπε «Μη στεναχωριέσαι η σκέψη σου ήταν σωστή, αλλά να ξέρεις πως στη
ζωή δεν στέφονται με επιτυχία ούτε οι καλές ούτε οι λογικές σκέψεις και
προθέσεις. Πολλές φορές ενάντια στη λογική, επιτυγχάνουν οι κουτές και οι
παράλογες.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Και να τι έπαθα εγώ όταν ενήργησα
με τη λογική.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Ήμουν στο Γ΄ Σώμα του στρατηγού Ν. Τρικούπη όταν έσπασε τον
Αύγουστο του’22 το μέτωπο στη Μ. Ασία. Μας έπιασαν οι τούρκοι αιχμάλωτους και
μας είχαν σε ένα στρατόπεδο έξω απ<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">’</span> το Αϊδίνι.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Ένα μεσημέρι, αφού πήραμε το συσσίτιο, ο τσαούσης μας είπε:
Όσοι από σας είναι μικρασιάτες κι έχετε μάθει για τις οικογένειες σας που
έφυγαν στην Ελλάδα πού βρίσκονται να έλθετε στο γραφείο αφού φάτε, να το
δηλώσετε. Εγώ αφού έφαγα, πήγα κάτω από ένα δενδράκι, έβγαλα το δίκοχο, το
έβαλα πλάϊ μου κι άρχισα να σκέπτομαι. Ο τσαούσης μας ρώτησε αν ξέρουμε πού
πήγαν οι οικογένειες μας. Γιατί ρωτάει; Αυτός είναι τούρκος, είναι εχθρός μας,
δεν θέλει το καλό μας. Μήπως θέλει να μάθει αν έχουμε κάποιον σύνδεσμο και μας
φέρνει ειδήσεις ή μήπως ψάχνουν για κατασκόπους και κάτι τέτοια. Δεν πρέπει να
πάγω να πω τίποτα, αν και είχα μάθει από κάποιους νέους αιχμαλώτους που φέραν
απ’ τη Σμύρνη, πως οι δικοί μου φύγαν μ ένα καΐκι για τη Μυτιλήνη. Δεν πήγα
λοιπόν να δηλώσω τίποτε.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Είδα κάτι άλλα παιδιά που πήγαν και δήλωσαν. Το πρωί μετά το
ρόφημα βγήκε ο τσαούσης και είπε «όσοι από σας δήλωσαν χθες πως ξέρουν πού
πήγαν οι οικογένειες τους να έρθουν εδώ μπροστά.» Βγήκαν πράγματι αρκετοί. Τους
είδα και τους λυπήθηκα. Πάνε, σκέφθηκα, χαμένοι. Τι ξύλο που θα φάνε για να
μαρτυρήσουν το από πού έμαθαν κ.λ.π.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Όμως ο τσαούσης, τους είπε.
«Πηγαίνετε ετοιμάστε τα πράγματα σας γιατί σε μια ώρα θα φύγετε για τη Σμύρνη
απ’ όπου θα σας στείλουν στις οικογένειες σας»<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Έτσι αυτοί έφυγαν και εμάς μας μετέφεραν στην Αλεξανδρέτα
κοντά στη Συρία σε άλλο στρατόπεδο όπου μείναμε δύο περίπου χρόνια και
ανταλλαγήκαμε μετά την συνθήκη της Λωζάνης, το 1924.<span style="mso-fareast-font-family: "MS Mincho"; mso-fareast-language: JA;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
Γι αυτό μην στεναχωριέσαι. Το σημερινό μας πάθημα ήταν πολύ
μικρό μπροστά σε κείνο.<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;"></span></div>
<div class="1">
<span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Η συνέχεια στο επόμενο
φύλλο...</span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></div>
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-12815539731033660012018-03-25T19:02:00.002+03:002020-10-09T19:58:19.719+03:00Στρατής Αξιώτης<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-bBD6VV731HI/WrjnfbIFWiI/AAAAAAAADKs/P3itQiWLsycQAOwkpEpmKqWdlX2vHMsGACLcBGAs/s1600/2018-03-26%2B15.22.43%2Bcopy.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="740" data-original-width="525" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-bBD6VV731HI/WrjnfbIFWiI/AAAAAAAADKs/P3itQiWLsycQAOwkpEpmKqWdlX2vHMsGACLcBGAs/s320/2018-03-26%2B15.22.43%2Bcopy.jpg" width="227" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
Στρατής Αξιώτης</div>
<div class="MsoNormal">
Μια μεγάλη καλλιτεχνική μορφή της Γέρας</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Γεννήθηκε στο Σκόπελο της Λέσβου το 1907. Στο χωριό με την
ατελείωτη φύτρα ζωγράφων. Νεαρός ακόμα ζωγράφιζε εικόνες και είχε ένα μικρό
ατελιέ στο χωριό του (1925). Βοήθησε τον ζωγράφο Γαβαλά και αρκετές αγιογραφίες
έχουν τις πινελιές του. Μαθήτευσε κοντά στον Παπαλουκά όταν αυτός επισκέφθηκε
και έμεινε στη Λέσβο για κάποιο χρονικό διάστημα. Το 1928 έχει μικρό ατελιέ στη
Μυτιλήνη όπου φτιάχνει αγιογραφίες. Είναι το μικρότερο από τα 6 παιδιά. Το 1929
με τη βοήθεια της Κοινότητας του χωριού του αποφασίζει να κατέβει στην Αθήνα
όπου και γράφεται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Κοντά σε δασκάλους όπως ο
Ου. Αργυρός, ο Σπύρος Βικάτος και ο συμπατριώτης τους Ιακωβίδης ολοκληρώνει τις
σπουδές του κερδίζοντας με το ταλέντο του ένα χρόνο (από επτά, έξη χρόνια).
Διδάσκεται από τον Κεφαληνό χαρακτική και αποφοιτά το 1935. Αρχίζει μια
περίοδος που χαρακτηρίζεται από το μουντό χρώμα του λιμανιού του Πειραιά.
Αριστουργήματα σε λάδι βρίσκονται σε όλα τα υπουργεία, στις πινακοθήκες του
Δήμου Πειραιώς. Εθνική και Δημοτική Αθηναίων σε μεγάλες ιδιωτικές συλλογές
(Χωρέλης κτλ.) και σε πληθώρα σπιτιών. Συγχρόνως διδάσκει τεχνικά σε Γυμνάσια
και Σχολές.</div>
<div class="MsoNormal">
Έχει αποσπάσει γι αυτή την περίοδο κριτικές αξιόλογες (όπως
του Παπαντωνίου, Μυριβήλη κ.α.) Εξπρεσιονιστής, ανήκει στην ομάδα των
«Ελεύθερων καλλιτεχνών». Αυτή την εποχή το λιμάνι βρίσκει τον ζωγράφο του.
Αντιπροσωπευτικό του το έργο που υπάρχει στην ιστορία του Μαρκεζίνη (από την
πινακοθήκη του Δήμου Πειραιά).</div>
<div class="MsoNormal">
Συγχρόνως επιδίδεται στην ακουαρέλα, πολύ αγαπητή του
τεχνική που τη δουλεύει ως τώρα ακόμη στα 78 του χρόνια. </div>
<div class="MsoNormal">
Μετά τον πόλεμο, 40 πια χρονών έρχεται και εγκαθίσταται στην
ιδιαίτερη πατρίδα του. Παντρεύεται εδώ και αρχίζει να ασχολείται με το Λεσβιακό
Φως που όπως συνηθίζει να λέει είναι εκτυφλωτικό, διάχυτο και εξαϋλώνει τα
αντικείμενα. Αρχίζει η δεύτερη περίοδος. Το χρώμα τώρα παίζει με το φως.
Φτιάχνει την εληά, το καλντερίμι, την ψαρόβαρκα, το πεύκο. Είναι
παραγωγικότατος. Προβάλλει το νησί παντού με τα έργα του: η Αγιάσσος, οι
Πύργοι, στο Ακλειδιού, ψαρολίμανα, φουρτουνιασμένες ακρογιαλιές του νησιού, τα
ξωκλήσια, παίζουν στα έργα του με την ελεύθερη πινελιά και δίνουν σύνολα
αισθητικής τελειότητας. Στη Μυτιλήνη διδάσκει στη Παιδαγωγική Ακαδημία και στο
Β’ Γυμνάσιο. Πάρα πολλές εκκλησίες έχουν τις αγιογραφίες του (Αγ. Μαγδαληνή
Σκοπέλου, Αγ. Παντελεήμων Περάματος κ.α.) Συνολικά έχει εκθέσει σαράντα επτά
φορές. Από αυτές αρκετές είναι ατομικές από τις οποίες οι 9 στη Μυτιλήνη. Έξη
από αυτές είναι διεθνείς (Λειψία 1934, Κάϊρο και Στοκλόλμη 1947, Πράγα). Στις
πανελλήνιες εκθέσεις έργα του μπαίνουν χωρίς κριτική τιμής εννοούν. Στη
χαρακτική έδωσε χαρακτηριστικά έργα με θέματα από τη θάλασσα (ψαράδες). </div>
<div class="MsoNormal">
Δεξιοτέχνης στη φουρτουνιασμένη θάλασσα καθιερώνεται σαν
«θαλασσογράφος». Σ’αυτό το νησί που τόσο αγάπησε και τόσο μελέτησε ζωγράφιζε
ακόμη και γι αυτό απαρνήθηκε κάποτε και τη θέση του Καθηγητή στο Πολυτεχνείο
όταν τον κάλεσαν να την αναλάβει.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Μάκης Αξιώτης</div>
<span style="font-family: "times new roman";">Μυτιλήνη 10/10/86</span><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:DoNotOptimizeForBrowser/>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-23269858200322294942018-03-21T09:03:00.000+02:002018-03-26T15:19:05.788+03:00Γιώργος Πέρρος<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-rjR6el4-Pwc/WrjlGcD9wNI/AAAAAAAADKg/PYuQaoI560AFxXdGI4ELXX93Q4KnJBbhACLcBGAs/s1600/%25CE%2593%25CE%2599%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2593%25CE%259F%25CE%25A3-%25CE%25A0%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%25A1%25CE%259F%25CE%25A3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="464" data-original-width="702" height="211" src="https://2.bp.blogspot.com/-rjR6el4-Pwc/WrjlGcD9wNI/AAAAAAAADKg/PYuQaoI560AFxXdGI4ELXX93Q4KnJBbhACLcBGAs/s320/%25CE%2593%25CE%2599%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2593%25CE%259F%25CE%25A3-%25CE%25A0%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%25A1%25CE%259F%25CE%25A3.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
ΠΕΡΡΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ<br />
Σκόπελο Λέσβου 1948-6/3/2011. Παρακολούθησε μαθήματα στην ΑΣΚΤ και συνέχισε με ελεύθερες σπουδές. Στα θέματά του τοπιογραφίες και νεκρές φύσεις ακολουθεί ρεαλιστικό λεξιλόγιο και αποδίδει τα τοπία ποιητικά. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις στη Μυτιλήνη, 1978, 1979, 1981, 1983, 1985, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη 1982, 1988, στο Παρίσι 1988, στο Λονδίνο 1989, Ελσίνκι 2002, και πήρε μέρος σε ομαδικές εκθέσεις (Παρίσι 1987, 1988,1989, 1990, 1991). Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών, στην Π.Δ. Μυτιλήνης, στο Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Α.Π.Θ., στην Αγροτική Τράπεζα κ.αλ. Είναι μέλος του ΕΕΓΕ.<br />
<br />
<b>Βίντεο με τον ζωγράφο Γιώργο Πέρρο </b><br />
<a href="https://vimeo.com/43151603">https://vimeo.com/43151603</a><br />
<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-74754950367961306742018-03-21T08:50:00.004+02:002018-03-21T08:51:05.419+02:00ΤΟΥ ΚΟΥΣΤΕΛ(Ι) ΤΟΥ ΤΣΙΡΑΚΕΛ(Ι)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-U3_EkKMohHU/WrIAkIVRcoI/AAAAAAAADKA/HsNbFWSi8kMM244d--YHglILOKFkS_pBgCLcBGAs/s1600/IMG_20180317_094216%2Bcopy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1071" data-original-width="815" height="320" src="https://4.bp.blogspot.com/-U3_EkKMohHU/WrIAkIVRcoI/AAAAAAAADKA/HsNbFWSi8kMM244d--YHglILOKFkS_pBgCLcBGAs/s320/IMG_20180317_094216%2Bcopy.jpg" width="243" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
ΤΟΥ ΚΟΥΣΤΕΛ(Ι) ΤΟΥ ΤΣΙΡΑΚΕΛ(Ι)<br />
Στέλιος Ευαγγελινός<br />
<br />
Του Κουστέλ(ι) ανάβγ(ι) τσιγάρου<br />
απί τ' Ρίζου του τσακμάκ<br />
είνι άκακου αρνίου <br />
τσ' ας τουν θιουρούν αχμάκ.<br />
<br />
'Σ τ' ζέστ' αυτός φόργι πατατούκα<br />
τσί'ς του χιών(ι) γιο φανιλάκ(ι)<br />
είχι πάντα θκιά τ' παντιγιέρα<br />
τσι'ς τ'γκαρεγιά πουτέ φαρμάκ(ι)<br />
<br />
Τώρα τιλιφταία πγιάσι<br />
καφιδέλ(ι) τσι τσιγαρέλ(ι)<br />
τσ' ήθιλι να τουν φουνάζουν<br />
του κουστέλ(ι) του τσιρακέλ<br />
<br />
Κάπουτι ήνταν σνα τ' λίτρα<br />
τώρα γίν(ι)τει σκιλιτός<br />
τουν ιλ(ι)πούμ' μα τουν Δία<br />
σ' ούλ(ι) μας είν' αγαπητός<br />
<br />
Περιοδικό Γέρα<br />
Ιαν.1990 τεύχος 27</div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-34928446076852620262014-01-22T10:27:00.003+02:002014-01-22T10:27:58.959+02:00Η απελευθέρωση της Γέρας το Νοέμβρη του 1912<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if !mso]>
<style>
v\:* {behavior:url(#default#VML);}
o\:* {behavior:url(#default#VML);}
w\:* {behavior:url(#default#VML);}
.shape {behavior:url(#default#VML);}
</style>
<![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:DoNotOptimizeForBrowser/>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]-->
<br />
<div class="MsoBodyText">
Η απελευθέρωση της Γέρας το Νοέμβρη του 1912, μέσα από
σημειώσεις του Γεωργίου Κουντουρά, πατέρα του Μίλτου Κουντουρά.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EL;">Στο
προσωπικό αρχείο του Μίλτου Κουντουρά, συμπεριλαμβάνονται και σημειώσεις του
πατέρα του, Γεωργίου Κουντουρά, με αναφορές στον γιό του Μιλτιάδη και ορισμένα
σχόλια<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>για κάποια γεγονότα που
επηρέασαν τότε τη ζωή τους.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ένα
απόσπασμα από αυτές τις σημειώσεις όπου περιγράφεται η απελευθέρωση της Λέσβου
από την τουρκοκρατία, δημοσιεύει σήμερα η κα Ευαγγελία Καπετάνου, η οποία
ασχολείται επί σειρά ετών με τον Μίλτο Κουντουρά και το έργο του και η οποία
επέλεξε και επιμελήθηκε αυτό το κείμενο, όπως και όλα τα ημερολόγια του Μίλτου
Κουντουρά.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-D_YYPgJCWOk/Ut-Ao7NOsZI/AAAAAAAABbw/GYNkrc85Ha8/s1600/kountouras+copy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-D_YYPgJCWOk/Ut-Ao7NOsZI/AAAAAAAABbw/GYNkrc85Ha8/s1600/kountouras+copy.jpg" height="320" width="221" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h1>
<b>Ο Γεώργιος Κουντουράς</b></h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h2>
1912<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Σεπτέμβριος<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>1 – 30</h2>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Ο μήνας ούτος επέρασε με
αρκετάς ζέστας με ανέμους και με ολίγας ψυχρίτσας, η πρώτη βροχή και μάλιστα
αρκετά πολλή έγινε εις τας δύο του μηνός, εις τα χωρία φαίνεται να έγινε πολύ
περισσότερη η βροχή διότι περί λύχνων αφάς κατέβηκεν ο ποταμός εις Καρυαίς
αρκετά μεγάλος και διετηρήθη επί πολλάς ώρας. Αι ολίγαι ελέαι που εφαίνοντο
εχάλασαν, εσκουλίκιασαν.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Ο πολιτικός ορίζων
θολούται όσον πάγει, η Ιταλοτουρκική<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>έρις όσο και αν λέγεται λήγει</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">οσονούπω,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>αλλά τίποτε, εκτός δε τούτου πολλά<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>λέγονται, διαδίδεται περί συμμαχίας
Βαλκανικής δηλαδή συμμαχίας Ελληνοβουλγαροσερβομαυροβουνιοτικής κατά της
Τουρκίας, ώστε η κατάστασις δεινούται ως επί το πλείστον. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Σήμερον 27 του μηνός το
Μαυροβούνιον<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>εκήρυξε<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>τον πόλεμον κατά της Τουρκίας, αι
εχθροπραξίαι ήρχησαν λέγεται δε ότι Βουλγαρία Ελλάς και Σερβία οσονούπω
κηρύττουν τον πόλεμον. Λοιπόν συνεπεία όλων τούτων εβιάσθημεν άπαντες να
αναχωρήσωμεν από τον Κάμπον, φοβούμενοι μη ευρεθώμεν προ απροόπτων γεγονότων,
ούτω λοιπόν εις τας 30 του μηνός εσυνοπήραμεν και ημείς εις το χωρίον, δια να
περιμένομεν τι θα συμβεί, οι Τούρκοι κατερεθισμένοι εναντίον μας, αν και δεν
αποδείχνουν.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">1912</span> </b><b><span style="mso-ansi-language: EL;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Οκτώβριος<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>1 – 31 </span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Ο μήνας ούτος παρήλθεν με
καρδιοκτύπια, ο πόλεμος Βουλγαρίας και Σερβίας εκηρύχθη </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">εις τας τρεις του μηνός
και εις τας πέντε και της Ελλάδος, είθε ο ύψιστος να ευοδώση τα όπλα αυτών προς
απελευθέρωσίν μας.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Ο καιρός ως επί το
πλείστον νότιοι υπερισχύουν, αι πρώται βροχαί ήρχησαν κατά τας 18 – 20 αρκετά
ικανοποιητικαί, αι ελέαι είπομεν ότι εχάλασαν τας συνάζομεν κουρούκια, αλλά τας
περισσοτέρας τας κλέπτουν, μεγάλη αναρχία, αλλά ποίος έχει καιρόν να κυττάζει
τίποτε, η σεβαστή αυτοκρατορική κυβέρνησις δεν έχει καιρόν ούτε να φάγει, την
φθάνει το καζίκι που έχει εις τον πισινόν της, τα συμμαχικά όπλα θριαμβεύουν,
μεγάλαι μάχαι και μεγάλαι νίκαι των συμμάχων, η Ελλάς μας θριαμβεύει, αποπλύνει
τον ρύπον του 1897, προχωρεί εις το τουρκικόν γιγαντιαίοις βήμασι, επίσης και
τα άλλα τρία σύμμαχα στρατεύματα. Πολλά διαδίδονται περί κατοχής της Μυτιλήνης,
αλλά ουδέν θετικόν, αι εφημερίδες πλέον φανερά κηρύττουν τας νίκας των συμμάχων,
ο ελληνικός στόλος κυριαρχεί του Αιγαίου, ο τουρκικός στόλος κάθηται κλεισμένος
εντός των Δαρδανελίων, οι Τούρκοι της Γέρας, αν και αι εφημερίδες τους τα
κρύπτουν, αλλά τα γνωρίζουν όλα τους τα λέγομεν δε και ημείς, διότι δεν τους
φοβούμεθα πλέον, πήραμεν αέρα, λέγουν δε ότι έστειλαν είδησιν εκ Μυτιλήνης εις
την ελληνικήν κυβέρνησιν όπως έλθη και καταλάβη την Μυτιλήνην.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Κατά τας 26 του μηνός
συνέβη εις Πλωμάριον εν επεισόδιον, ένας Πλωμαρίτης ηθέλησε να εμποδίσει
Τούρκον στρατιώτην να πάγει μέσα εις το σχολείον, λοιπόν του εκόστισε την ζωήν
του Πλωμαρίτου επληγώθη δε και ένας στρατιώτης, αυτό έγινεν αφορμή να στείλη ο
καιμακάμης Πλωμαρίου όσους στρατιώτας τούρκους και αν είχε εις Γέραν και να
πάρη εκει τους Γεραγώτας, φοβούμενος μεγαλύτερα. Διότι οι Πλωμαρίται όλοι
οπλίσθησαν και ζητούσαν να κτυπήσουν τους τούρκους, και μάλιστα διεδόθη ότι
ήθελαν να υποκινήσουν ταραχάς όπως εξαναγκάσουν τον ελληνικόν στόλον εκόντα
άκοντα να κάμουν απόβασιν, αμέσως δε μετά το επεισόδιον αυτό οι Πλωμαρίται
έστειλαν επιτροπάς εις Αθήνας και εις Λήμνον όπου ναυλοχούσεν ο Ελληνικος
στόλος, και παρακαλούσαν αυτόν να έλθη να καταλάβη την νήσον. Τώρα κανείς δεν
γνωρίζει τι θα γίνει το βέβαιον όμως είναι ότι καθημερινώς περιπολούν ελληνικά
πλοία. Ο θεός βοηθός. Η Ιταλία έκλεισε την ειρήνην με την Τουρκίαν, αλλά οι
περί την Τρίπολιν Άραβες πολεμούν ακόμη.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h2>
1912 <span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span>Νοέμβριος <span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span>1 - 30<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></h2>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Ο Μήνας ούτος ο
ευλογημένος, ο μήνας ούτος ο αλησμόνητος, που μας έφερεν την ελευθερίαν, που
μας ελευθέρωσεν από τον βάρβαρον τουρκικόν ζυγόν, ζυγόν πέντε αιώνων, επέρασεν
με αρκετάς βροχάς, και με ολίγα κρύα. Ιδού ολίγαι διασαφήσεις περί της
καταλήψεως της νήσου μας.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Από τας πέντε Νοεμβρίου
μας ήρχοντο διάφοραι ειδήσεις ευχάρισται, δηλαδή ότι ο ελληνικός στόλος
περιέπλεεν την νήσον μας. Εις τας 7 μας έφεραν ειδήσεις ότι 4 – 5 πλοία
εφάνησαν εις το Πλωμάρι, και μάλιστα ότι προσεκάλεσαν<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>μερικούς εκ Πλωμαρίου και ομίλησαν, το τι είπον άγνωστον. Άμα
εξημέρωσε η ογδόη Νοεμβρίου, ημέρα Πέμπτη της εβδομάδος και μνήμη των
Ταξιαρχών, πανήγυρις Παπάδου, λοιπόν άμα εξημέρωσεν η αλησμόνητος αύτη ημέρα,
ήλθον μερικοί άνθρωποι από τας εξοχάς, και μας είπον ότι περί τα 15 πλοία
εφάνησαν, ερχόμενα από το μέρος του Πλωμαρίου και επήγαιναν κατά την Μυτιλήνην,
όταν εβγήκαμεν εκ της εκκλησίας και επήγαμεν εις το καφενείον, λέγω βρε παιδιά
σήμερον κάτι θα συμβεί κάτι έχομεν να ακούσωμεν, αλλά είθε να είναι προς καλόν
μας.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Αρχίσαμεν να παίζωμεν
τάβλι. Μόλις δε παρήλθον πέντε λεπτά, έρχονται από το Διοικητήριον<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>και μας προσκαλούν, όλους τους προκρίτους
Χριστιανούς και Τούρκους, εκεί λοιπόν μας λέγει ο Μουδίρης Τούρκος τις Χασάνης
ονομαζόμενος, Κύριοι,έλαβον τηλεγράφημα από την πρωτεύουσαν, ελληνικά πολεμικά
πλοία ήλθον και κατέλαβον την Μυτιλήνην, ημείς ακούσαντες τούτο ολίγον έλειψε
να τρελλαθώμεν, οι δε Τούρκοι εσκυθρώπιασαν, με τας κεφαλάς κάτω, ημείς όμως
εκρατήθημεν, και απαντήσαμεν εις τον Μουδίρην πολύ πιθανόν να ήλθον ελληνικά
πλοία και να φύγουν πάλιν Τι λέγετε, μας απαντά βρε παιδιά, η Μυτιλήνη
κατελήφθη, τελείως, ο τουρκικός στρατός έφυγεν εις το εν Κλαπάδω στρατόπεδον
και εκεί θα αντισταθή, μοι τηλεγραφούν δε να στείλω και απ’ εδώ όσος στρατός
υπάρχει, καθώς και του Πλωμαρίου, να πηγαίνει εις Κλαπάδον. Το μόνον λοιπόν,
Κύριοι, που θα σας παρακαλέσω είναι να φυλάξωμεν ψυχραιμίαν, ησυχίαν και τάξιν,
να μη παρεκτραπούμεν εις το παραμικρόν, τότε δε έλαβον τον λόγον οι Τούρκοι και
είπον ότι καθώς ημείς εζήσαμεν με αδελφικήν αγάπην έως τώρα, ελπίζομεν και εις
το εξής να περάσωμεν και πάλιν αγαπημένα, χωρίς να μας βλάψετε ούτε σεις ημάς
ούτε ημείς σας, ( η αλήθεια δε είναι ότι ημείς δεν είχομεν και σπουδαία
παράπονα, διότι εχαιρόμεθα αρκετήν ελευθερίαν), λοιπόν εις απάντησιν τούτων
τους εβεβαιώσαμεν ότι ημείς και αν βεβαιωθή η κατοχή, σας δίδωμεν λόγον ότι εις
ουδένα θα επιτρέψωμεν </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">να εγγίσει οθομανόν.
Λοιπόν εξελθόντες εκείθεν, εύρομεν το χωρίον άνω κάτω, οι εν Παπάδω μεταβάντες
ένεκα της πανηγύρεως, σωρηδόν ήρχοντο, διότι εγενικεύθη το πράγμα, αλλά ουδέν
εισέτι θετικόν. Επειδή δε άμα τη πρώτη ειδήσει, έτρεξαν από όλα τα χωριά εις
Μυτιλήνην, πριν παρέλθουν δύο ώραι, ήλθον πολλοί και έφεραν την χαρμόσυνον
είδησιν, Ε, τότε πλέον δεν περιγράφεται το τι έγινε, πυροβολισμοί κατά
χιλιάδες, ο Μουδίρης εβγήκεν και μας λέγει αυτά είχομεν ημείς ομιλήσει, τον
είπομεν, ότι και ημείς τα αποδικιμάζομεν αυτά αλλά δεν δυνάμεθα να τους κρατήσωμεν,
μη φοβείσθε όμως δια άτοπα τίποτε πράγματα, έκτοτε ο Μουδίρης έφυγεν, και ούτε
ξαναφάνη πλέον εις την αγοράν. Οι πυροβολισμοί και ο πανζουρλισμός
εξακολουθούσε έως το βράδυ, επέρασα από το σπίτι της Ευαγγελινής, εύρον τον
Μιλτιάδην εκεί ήτον και ο Αριστείδης, με εφώναξαν επάνω, τότε πλέον ομιλήθημεν
και με τον Αριστείδην, τους λέγω να πάγουν εις το δικό μας σπίτι, δια παν
ενδεχόμενον, καθώς και επήγαν, έμειναν εκείνο το βράδυ εις το σπίτι μας, ημείς
δε εξήλθομεν εις την αγοράν, συνήλθομεν οι προύχοντες και απεφασίσαμεν και
εδιορίσαμεν ως πολιτοφυλακήν περί τα 20 παιδιά οπλισμένα να περιφέρονται εις
την κωμόπολίν μας δια παν ενδεχόμενον, αν και δεν υπήρχε φόβος, διότι όλοι οι
νέοι Τούρκοι ως στρατεύσιμοι τους απέσυραν εις τον Κλαπάδον, οι δε μένοντες εις
τα χωρία μας Τούρκοι, τους κατέλαβεν ένας φόβος που δεν περιγράφεται, λοιπόν
ενύκτωσεν, εξημέρωσεν ο πανζουρλισμός δεν παύει.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">9 Νοεμβρ</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;">. Σήμερον εγερθέντες και ελθόντες εις την αγοράν
μανθάνομεν ότι θα έλθη εν απόσπασμα ελληνικού στρατού προς κατοχήν και
αποκατάστασιν αρχών, αρχίσαμεν ως τρελοί να ετοιμάζομεν Σημαίας ελληνικάς,
ήρχισε δε και η καταστροφή των φεσιών, έξαφνα ακούομεν πλήθος πυροβολισμών,
τρέχομεν να δούμεν τι τρέχει, μας λέγουν ότι ο στρατός μας έρχεται, αλλά δεν
ήτον, ήλθον εκ Πλωμαρίου περί τους 150 οπλισμένοι με όπλα γκρα. Ο Μιλτιάδης
πρωί έφυγεν εις Μυτιλήνην, οι Τούρκοι βλέποντες τους γκράδες και λοιπά εισήλθον
εις το συνοδικόν της κοινότητός μας, όλοι οι εκ Μεσαγρού και Σκοπέλου πρόκριτοι
και μπέηδες και μας παρακάλεσαν να τους θέσωμεν υπό την προστασίαν μας,
ομνύοντες πίστην και υποταγήν εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν και εις τον Βασιλέα
Γεώργιον. Τους υποσχέθημεν ότι εις ουδένα θα επιτρέψωμεν να τους εγγίσει, μόνον
και αυτοί να μη φανούν ότι αντιπράττουν εις το παραμικρόν. Οι πολιτοφύλακες
εξακολουθούν να περιπολούν και νύκτα και ημέραν. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">10 Νοεμβ</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;">. Ούτε σήμερον δεν εφάνη ο περιμενόμενος στρατός,
κρούσματα παρεκτροπών ήρχησαν να γίνονται, αν και επιβλέπομεν. Σήμερον
προσεκαλέσαμεν τους Τούρκους και τους είπομεν να μας παραδώσουν ότι πολεμικά
όπλα έχουσιν, μας είπον ευχαρίστως θα<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>σας τα φέρωμεν, αλλά θα σας παρακαλέσωμεν να μας προφυλάξετε από τους
νέους σας, διότι φοβούμεθα να μη μας κακοποιήσουν, και πάλιν δε τους
υπεσχέθημεν προστασίαν, μας έφεραν περί τα 60-70 γκράδες και αρκετάς
πυριτιδοβολάς, με αυτά και πάλιν οπλίσαμεν τους εδικούς μας.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">11 Νοεμβ. </span></b><span style="mso-ansi-language: EL;">Ούτε σήμερον κανείς δεν ήλθεν.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">12.Νοεμβ.</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;"> Μανθάνομεν ότι εις τα βόρεια χωρία της νήσου μας,
οι εκεί Τούρκοι ομού και ο εις Κλαπάδον ευρισκόμενος τουρκικός στρατός
πράτουσιν όργια, οι δικοί μας οι παλικαράδες μένεα πνέουν, ζητούν να επιπέσουν
κατά των τούρκων μόλις τους κρατούμεν. Εστείλαμεν επιτροπήν εις Μυτιλήνην, όπως
μας στείλουν κανέν απόσπασμα, μας υπεσχέθησαν αλλά τίποτε. Εμάθαμεν δε ότι
κατελήφθη και η Χίος.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">13 Νοεμβ.</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;"> Ο Μιλτιάδης ενεγράφη εις Μυτιλήνην<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>εις την πολιτοφυλακήν, έκαμε φορέματα χακί
και εξακολουθεί να περιπολή εις Μυτιλήνην.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">15 Νοεμβ.</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;"> Σήμερον τη διαταγή του Διοικητού Μυτιλήνης Κ
Στελάκη, υψώθη επισήμως, παρά του Δημάρχου Γέρας εις το Διοικητήριον Γέρας η
Ελληνική Σημαία, εις την τελετήν ήσαν άπαντα τα χωρία, εψάλη δέησις ο
πολυχρονισμός του Βασιλέως μας και εχαιρετήθη δια 21 πυροβολισμών, αι
ζητωκραυγαί ήσαν ουρανομήκεις, εις την τελετήν ήσαν και οι Τούρκοι.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">16 Νοεμβ.</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;"> Σήμερον μετέβην εις Μυτιλήνην αι κυανόλευκαι κατά
χιλιάδες, εις τα χωρία μας σήμερον ελθόντες μερικά κοπούκια εκ Μυτιλήνης και
αλλαχού, εζήτουν όπλα από τους Τούρκους, αλλά μη ευρόντες, παρέλαβον δεμένους
περί τους 30 εκ των προκρίτων δια να τους φέρουν εις Μυτιλήνην, προς ασφάλειάν
των δε εδώσαμεν και μερικά παιδιά δικά μας, διότι αυτό το πράγμα μας απήρεσεν,
αλλά τι να κάμωμεν, ηθέλαμεν όμως να ταπεινωθούν και κομμάτι, αν και αυτούς
τους κατέλαβεν ο φόβος από τας πρώτας ημέρας.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">17-18 Νοεμβ.</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;"> Τα αυτά των αυτών η κατάστασις σχεδόν αναρχία.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">19 Νοεμβ.</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;"> Σήμερον εύρον δύο χωροφύλακας Τούρκους, Αλβανούς
μετεμφιεσμένους με φορέματα ελληνικά και με κασκέτα στο κεφάλι, διεδόθη ότι
ήσαν κατάσκοποι, φυγόντες εκ του στρατού του Κλαπάδου. Ο κόσμος, προ πάντων των
χωρίων Παπάδου και Μεσαγρού κατελήφθη από πανικόν, και πάλιν ο Αριστείδης εις
το σπίτι μας, οι χωροφύλακες εστάλησαν εις Μυτιλήνην, απεδείχθη ότι ήσαν
δραπέται και τίποτε περισσότερον..</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">20 Νοεμβ.</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;"> Τα όργια εξακολουθούν εις τα βόρεια χωρία, εις
ημάς ήλθεν κάποιος παπάς κρητικός αντάρτης, με αρκετά κουπούκια εκ Λουτρών,
ζητών να κακοποιήση τους τούρκους επί τη προφάσει να του δώσουν όπλα, επήρε και
αυτός μαζί του εις Μυτιλήνην αρκετούς Τούρκους, εις τον δρόμον πηγαίνοντας,
εφόνευσεν δύο εξ αυτών τον Χασάν Κόμηλη, (το οποίον μας δυσαρέστησεν διότι
αυτόν τον κακούργον θέλαμεν να ζη να βλέπη) και έναν κατσίβελον.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Από τας 20-29 διήλθομεν,
όλο με γκρίνιαις και μαλώματα, διότι, τα λεβεντόπουλά μας, ακούοντας ότι εις τα
βόρεια<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>χωρία έγιναν πολλά παρατράγουδα
εννοούσαν και αυτοί να τους αφήσωμεν να κάμουν πλιάτσικα τους Τούρκους, ημείς
όμως με κάθε μέσον προσπαθήσαμεν και φυλάξαμεν οποσούν την τάξιν, αν και έγιναν
και έκτροπα τινα όχι όμως και μεγάλα πράγματα. Ο Παναγιώτης ήλθεν προ τινων
ημερών εκ Μυτιλήνης, διότι τα σχολεία αργούν, μεταποιηθέντα εις στρατώνας. Ο Μιλτιάδης,
αναχωρήσας ο ελληνικός στρατός εις Κλαπάδον προς καταδίωξιν του τουρκικού εις
Κλαπάδον έφυγε και αυτός μαζί. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">30 Νοεμβ.</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;"> Επιτέλους απεφασίσθη πλέον να μας στείλουν και
ημάς διοικητήν, λοιπόν, αν και είπον ότι έρχεται περί την μεσημβρίαν, από
πρωίας κατέβη ο κόσμος εις το Τουραχάνη άπαντα τα χωρία, συν γυναιξί και
τέκνοις, όλων των χωρίων ο κλήρος, όλων των χωρίων οι διδάσκαλοι και
διδασκάλισσαι μετά των μαθητών και μαθητριών, μόλις δε την 4 μετά μεσημβρίαν
εφάνησαν, ήτον ένας αξιωματικός με 150 στρατιώτας, και κατόπιν ο διοικητής μας
Γε. Γεννάδης. Το τι έγινε πλέον εκεί δεν περιγράφεται, εξεφωνήθησαν λόγοι
αρκετοί αι ζητωκραυγαί ουρανομήκεις, εκείθεν όλος αυτός ο κόσμος μετέβημεν εις
την εκκλησίαν Σκοπέλου, εψάλη δοξολογία, με φρενιτιώδεις ζητωκραυγάς,
εξεφωνήθησαν λόγοι και κατόπιν μετέβημεν εις το διοικητήριον, ο στρατός
εμοιράσθη εις όλα τα χωρία, ούτω λοιπόν επήλθε πλέον και εις ημάς η τάξις.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="mso-ansi-language: EL;">1912<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Δεκέμβριος<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>1-31</span></b><span style="mso-ansi-language: EL;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ο μήνας τούτος επέρασε με ολίγας βροχάς ολίγα
ψύχη και ολίγας καλοκαιρινάς ημέρας προπάντων δε στεγνάς.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Η πολιτική κατάστασις άνω κάτω, οι
συμμαχικοί στρατοί όλο προχωρούν, δυστυχώς οι άθλιοι οι Τούρκοι κάμνουν πολλά
όργια, όπου και αν περάσουν, σφαγάς, λεηλασίας ατιμώσεις κ.λ.π.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Σήμερον α’ του μηνός ο ελληνικός στρατός της
Μυτιλήνης με αρκετά εθελοντικά σώματα εξ εντοπίων ετράβηξεν προς τα βόρεια
χωρία της νήσου μας, εις Κλαπάδον, όπως κυνηγήσει τον εκεί ευρισκόμενον
τούρκικον στρατόν.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Μαζί με τον
ελληνικόν στρατόν ηκολούθησε και ο Μιλτιάδης. Πορευθέντες εκεί επρότειναν εις
τους Τούρκους να παραδοθούν, αποποιηθέντων δε τούτων, ήρχισεν ο πόλεμος, έπεσαν
αρκετοί Τούρκοι, εξ ημών μικρά πράγματα. Μια δύο τρείς ημέρας τους
εστεναχώρησαν τόσο οι εδικοί μας, ώστε<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>έστειλαν πρεσβείαν οι Τούρκοι να παραδοθούν με όρους, οι εδικοί μας δεν
εδέχθησαν και η μάχη ήρχησε και πάλιν, αλλά ειδόντες οι Τούρκοι το αδύνατον της
αντιστάσεως έστειλαν και πάλιν κύρηκα και παρεδόθησαν άνευ όρων.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Λοιπόν ένα βράδυ κατά τας
9 – 10 μετά μεσημβρίαν ηκούσαμεν πολλούς πυροβολισμούς.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Άπαντες οι εν τω χωρίω οπλισθέντες εξήλθον
να μάθουν τι συμβαίνει.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Εμάθαμεν δε ότι
οι πυροβολισμοί ήτον εις τα Λουτρά και ότι εορτάζουν την παράδοσιν των εν
Κλαπάδω Τούρκων, εν καιρώ δε έφθασαν και εκ Μυτιλήνης άνθρωποι βεβαιώσαντες
τούτο, και έτσι πλέον ησυχάσαμεν διότι εκαθαρίσθη η νήσος μας από την βρωμεράν
αυτήν γενεάν. Οι εν τω Κλαπάδω πεσόντες Τούρκοι, εφονεύθησαν περί τους 150, οι
λοιποί περί τας 4 – 5 χιλιάδες ανερχόμενοι ηχμαλωτήσθησαν και εστάλησαν εις τας
Αθήνας. Εκ των ημετέρων εφονεύθησαν 17, ο Θεός αναπαύσει την ψυχήν των ηρώων
τούτων, των ελευθερωτών μας.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Εις το εις
Κλαπάδον τούρκικον στρατόπεδον ευρέθη άφθονον υλικόν πολέμου, ζωοτροφίαι και
λοιπά, ανερχόμενα ως λέγουν περί τας 25 – 30 χιλιάδας λιρών.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-ansi-language: EL;">Μετά την παράδοσιν λοιπόν
του τούρκικου στρατού, έφθασε πλέον και ο Μιλτιάδης εις Γέραν, εις το σπίτι, με
κάποιον φίλον τον Γε. Καραμάνον, εκ Βασιλικών, εδιηγούντο δε τα όργια τα
διαπραχθέντα, παρά των Τούρκων εντοπίων εις βάρος των εκεί χριστιανών, αλλά ως
φαίνεται, και οι δικοί μας οι αντάρται δεν καθυστέρησαν, όταν επήγαν εκεί, τα
επλήρωσαν με τους τόκους.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Λοιπόν εις το
τέλος του μηνός τούτου εκαθαρίσθη η νήσος και επήλθεν η τάξις<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-9nW1vsZ6rfY/Ut-AvXLlYRI/AAAAAAAABb4/Dt8ZlFyXOkQ/s1600/Kountouras2+copy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-9nW1vsZ6rfY/Ut-AvXLlYRI/AAAAAAAABb4/Dt8ZlFyXOkQ/s1600/Kountouras2+copy.jpg" height="320" width="236" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: EL;">Από αριστερά Δημήτρης Σταύρου, Μίλτος Κουντουράς, Κώστας Κόντος και Στρατής
Μυριβήλης.</span><span lang="EN-US" style="font-family: Arial; font-size: 10.0pt;"> </span><span style="font-family: Arial; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: EL;"> Όλοι
Μυτιληνιοί.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: EL;">[Από δημοσίευση της εφημερίδας "ΓΕΡΑ" τεύχος 71] </span><span style="mso-ansi-language: EL;"></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-16612890103344703592014-01-22T09:19:00.004+02:002014-01-22T09:20:10.190+02:00Ο Hasan Canturk<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-4VjRnsr6bt0/Ut9w3sbHVrI/AAAAAAAABbg/DgdtDR1FJoA/s1600/%CE%A3%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%82+.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-4VjRnsr6bt0/Ut9w3sbHVrI/AAAAAAAABbg/DgdtDR1FJoA/s1600/%CE%A3%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%82+.jpg" height="320" width="193" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
Φωτογραφία που έχει αντληθεί από το FB του Τούρκου Hasan Canturk με την ένδειξη<br />
Skopelos (uskoplu) Yere. Η φωτογραφία δείχνει τον παππού του και τα παιδιά του μπροστά στο σπίτι τους<br />
στο Σκόπελο, φωτογραφημένος λίγο πριν την ανταλλαγή πληθυσμών το 1924<br />
Ο πατέρας του Hasan Canturk, o Salih Canturk είναι ο μικρός με το φέσι</div>
<div style="text-align: center;">
(Από το http://ieragera.blogspot.gr επιμέλεια: Στρατής Γιαννίκος)</div>
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-18214305665058575022014-01-16T14:28:00.002+02:002014-01-16T14:29:01.514+02:00ΣΚΟΠΕΛΟΣ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:DoNotOptimizeForBrowser/>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]-->
<br />
<div align="center" style="text-align: center;">
<b>ΣΚΟΠΕΛΟΣ</b></div>
Εκεί σκαρφαλωμένος, επάνω στους πρόποδες του Περιστεριού (671 μ.),
αντικρίζει πρώτος τον ήλιο όταν ξεπροβάλλει πίσω από το βουνό της Αμαλής. Στα
πόδια του ο κάμπος της Γέρας και η στενή, γαλάζια, λουρίδα του κόλπου. Τον
διασχίζει ένας ποταμός. Τον κόβει στα δύο. Τώρα έχει καλυφθεί από τον κύριο
δρόμο που φέρνει στο χωριό. Είναι ο ίδιος ο ποταμός που περνά από την Δρόμα και
τις Κάργιες στον κάμπο. Είναι η αλυσίδα που δένει το χωριό μ' αυτές τις δύο
περιοχές που ανήκουν στο «μέρα» του. Παλιά αυτός ο ποταμός χώριζε πραγματικά
τον Σκόπελο στα δύο. Δεξιά του βρισκόταν οι δύο τεράστιοι πλάτανοι που
σκεπάζουν την «πάνω» αγορά και που ακόμα υπάρχουν εκεί αγέρωχοι. Εκεί υπήρχε το
γεφύρι που ένωνε τις δύο όχθες. Είχε προστατευτικό κάγκελο και στη γωνία υπήρχε
σκάλα που οδηγούσε σ' ένα καφενείο που κρεμότανε με τζαμωτό σαχνισίνι πάνω από
τον ποταμό (τώρα φούρνος του Μπουγλάνη). Στην ίδια σειρά υπήρχαν κάτι μαγαζάκια και εκεί δίπλα όπως και τώρα.
Αυτή είναι μια κτιστή στέρνα, πολυγωνική, με τέσσερις βρύσες.<br />
<br />
Δύο μεγάλες και δύο μικρές. Η επένδυση είναι από πλάκες τεφροκύανου μαρμάρου.
Φέρει ανάγλυφο το Χριστιανικό κυπαρίσσι και τον σταυρό. Η κτητορική επιγραφή
αναφέρει το 1843. Μέσα λοιπόν στην Τουρκοκρατία, μια νύχτα, καθώς λένε οι
παλιοί, την έστησαν εκεί αφού είχαν φτιάξει αλλού τις πλάκες και ήταν έτοιμες.
Επάνω στην επίπεδη οροφή της τώρα έχει τραπεζάκια το καφενείο. Παλαιότερα
φιλοξενούσε την χειροκίνητη πυροσβεστική τουλούμπα του χωριού. Οι πηγές της
έρχονται από ψηλά και περνούν κάτω από την εκκλησία. Σε υψηλότερο επίπεδο
βρίσκεται ο άλλος πλάτανος. Εκεί πάνω σε κάτι καναπέδες την αράζανε οι
μερακλήδες. Επάνω σ' αυτόν τον πλάτανο κρεμότανε μια μεγάλη «φανάρα» που φώτιζε
το μέρος τη νύχτα. (Τώρα εκεί βρίσκεται η αυλή του εξοχικού της παλιάς
κοινότητας). Εκεί που τώρα υπάρχει η σκάλα ένα ανηφορικό λιθόστρωτο περνούσε
από τα άλλα καφενεία που στέκουν ακόμα εκεί και μετά περνούσε έξω από την <b>Αη-Γιώργη</b>.
Μεγάλη εκκλησιά. Κτίσθηκε το 1905. Έξω από την δυτική αυλόπορτα φέρει πλάκα που
γράφει 1 Μαρτίου 1905, ενώ η ίδια χρονολογία υπάρχει και πάνω από την βορινή
αυλόπορτα. Είναι τρικλιτη βασιλική σταυροειδούς τύπου. Μέσα σ' αυτήν, εκτός των
άλλων, βρίσκονται και εικόνες του αγιογράφου Ευστρατιάδη στην οροφή του μεσαίου
κλίτους. Ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια του προσδίδουν τα δύο κωδωνοστάσια στην
πρόσοψη. Ο ναός φέρει την ημερομηνία αυτή αλλά μέσα υπάρχουν πολύ προγενέστερα
αντικείμενα (μανουάλια του 1795,, ευαγγέλια και άλλα βιβλία του 1777 και 1802).
Σίγουρα εδώ θα υπήρχε μικρότερος ναός από πολύ παλιά. Εφημέριοι του ναού
αναφέρονται από το 1902. Είναι μια από τις μεγαλύτερες εκκλησίες του νησιού (24
Χ 12 Χ 11 μέτρα). Το καλντερίμι οδηγούσε (τώρα μπετόν) στην άλλη μεγάλη
εκκλησία της <b>Αγίας Μαγδαληνής</b>. Εδώ κάτω από τα μεγάλα πυκνόφυλα πλατάνια
γίνεται το μεγάλο πανηγύρι που μαζεύει κόσμο από όλο το νησί. Όλη τη νύχτα
χορεύουν τον «μπαλό» στα καφενεία. Με την αύριο (23 Ιουλίου) γίνεται το «σώσε».
Οι Σκοπελιανοί αφήνουν το χωριό τους και «συνοπαίρνουν» στον κάμπο μετά από
αυτό το πανηγύρι. Παλτά έμενε μόνο ο «πασβάντης» (πληρωμένος από τον κοινότητα
φύλακας) να το φυλάει. Αρκετοί παραθέριζαν στο βουνό (Καριώνας,
Καλά-περιβόλια). Μέσα στην αυλή υπάρχει το πηγάδι με το άγιασμα. Και οι
καινούργιοι ξενώνες. Κάτω από την εκκλησία και την αυλή βρίσκονται <b>υπόγειες</b>
<b>στοές</b>, τα λαγούμια. Πριν από αρκετά χρόνια άνοιξαν αυτά τα λαγούμια
ψάχνοντας για την «θαυματουργή» εικόνα της Αγίας. Έτσι καθιερώθηκαν και αυτά
σαν τόπος λατρείας. Σκαμμένα μέσα στο μαλακό βράχο (λίγδο) έχουν τοποθετημένα
καντήλια και εικόνες κατά διαστήματα. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι κατά
την ανασκαφή βγήκαν στην επιφάνεια λιθόπλινθοι και αρχιτεκτονικά μέλη με ανάγλυφους
σταυρούς, κομμάτια από την παλιά ιστορία του χωριού. Η κάθοδος στις στοές
γίνεται από τη νότια πλευρά της αυλής και σκεπάζεται με ένα μικρό παρεκκλήσι,
που επάνω από την πόρτα είναι εντοιχισμένη πλάκα από τεφρό μάρμαρο που φέρει
ανάγλυφο τον δικέφαλο αετό και την κορώνα. Στις τέσσερις γωνίες υπάρχουν
γράμματα. Στην αριστερή κάτω γωνία γράφει (1)796 (ή 1746). Η πλάκα είναι
κομμένη λοξά. Στην δεξιά κάτω γωνία διαβάζουμε ΙΑΝου (το ου βυζαντινό) δηλαδή
Ιανουάριος του 1796. Τέλος άνω αριστερά ξεχωρίζει η λέξη (ΓΕ)ΟΡΓΙΟΣ. Μία πλάκα
λοιπόν από παλαιότερο ναό, ίσως του Αη-Γιώργη. Η Αγία Μαγδαληνή κτίσθηκε το
1925. Έχει αγιογραφίες του Στρατή Αξιώτη.<br />
<div style="margin-bottom: 12.0pt;">
Θα ξαναγυρίσουμε στα πλατάνια της πλατείας. Εδώ
τώρα έχουμε το παλιό κοινοτικό μέγαρο με το θέατρο, ένα καφενείο και την
βιβλιοθήκη του Μίλτου Κουντουρά. Εκεί μπροστά στέκει η προτομή του μεγάλου
δασκάλου και κοιτάζει αμίλητη το χωριό με τα πλατάνια που τόσο αγάπησε. Στην
πλατεία, πριν από πολλά χρόνια, γκρέμισαν ένα παλιό καφενέ που τους τοίχους του
τους είχε διακοσμήσει ο Θεόφιλος ο τσολιάς. Αυτό συναγωνιζόταν τα άλλα με την
μουσική που έφερνε στο πανηγύρι. -Όταν περνούσες το γεφυράκι, εκεί δεξιά επάνω
από τον ποταμό κρεμότανε ακόμα ένα καφενείο με το σαχνισίνι του. Τώρα
ανηφορίζεις το λιθόστρωτο προς την άλλη αγορά. Και εδώ υπάρχουν μαγαζάκια
και καφενεία. Αυτή η αγορά σκεπαζόταν με αναρριχητικά έτσι που δεν
έφθαναν στο καλντερίμι οι ακτίνες του ήλιου. Εκεί δεξιά, καθώς κατεβαίνεις,
υψωνόταν ο μιναρές τον οποίο και γκρεμίσανε σαν επικίνδυνο. Εδώ, πλάι στο
καφενείο του Καλάργαλη υπήρχε η σιδερένια πόρτα της αυλής του τζαμιού. Ήταν ένα
ωραίο, καθώς λένε, τέμενος και καταλάμβανε τον χώρο της μικρής πλατείας. Από
πίσω του περνούσε ο δρόμος που οδηγούσε στο παληό ελαιοτριβείο του Μοσχόβη. Πιο
κάτω ο δρόμος χωρίζεται. Το καλντερίμι συνεχίζει προς τα κάτω και οδηγεί στην
παλιά είσοδο του χωριού. Από εδώ επικοινωνούσε με τον Παππάδο. Εδώ βλέπουμε
ακόμα ένα μεγάλο παλιό ελαιοτριβείο. Αυτό ήταν από τα μεγαλύτερα μέσα στην
Γέρα. Ανήκε στον Ιταλό πρόξενο Φιντέλε. Είχε ατμομηχανή και πέντε πιεστήρια
(μπασκιά). Φαίνεται όμως ότι ανήκε στους Τούρκους παλαιότερα γιατί
υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα με τούρκικη επιγραφή. Αναφέρει ότι κτίστηκε στα
1863( 1281).Τελευταία ανήκε στους Κουλαγύνη-Χατζηγιαννάκη. Εδώ μέσα υπάρχει
μεγάλος πλάτανος. Τον καιρό που αυτό δούλευε με τον ατμό μέσα στο χωριό υπήρχαν
και χειροκίνητοι ελαιόμυλοι. Αυτοί είχαν τις πέτρινες ρόδες που γύριζαν επάνω
σε μια άλλη στρογγυλή πέτρα (το πιάτο) με την δύναμη ενός ζώου (συνήθως
αλόγου). Το πιεστήριο που ήταν συνήθως ένα είχε ένα κοχλία που στα παλαιότερα
ήταν ξύλινος και πίεζε τον οπό της ελιάς (μέσα στα τσουπιά). Τον κοχλία τον
γύριζαν δύο συνήθως εργάτες. Γύρω στο 1920 δούλευαν στο χωριό τέσσερις τέτοιοι
μύλοι. Ο ένας ήταν στη θέση του εργοστασίου του Μοσχόβη. Ο δεύτερος, μέσα σ'
ένα στενό στην αρχή του δρόμου που οδηγεί εδώ που βρισκόμαστε τώρα. Δίπλα στο
μεγάλο αυτό ελαιοτριβείο βρίσκεται τώρα ο ελαιουργικός συνεταιρισμός του
χωριού(ανήκε στην οικογένεια Κόμιλη) και ο δρόμος που οδηγεί στον Μεσαγρό αφού
περάσει επάνω από ένα μικρό γεφυράκι. Το γήπεδο του Σκοπέλου είναι και αυτό
κάτω από το εργοστάσιο.<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;"></span></div>
<div style="margin-bottom: 12.0pt;">
<span lang="EN-US"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span>Θα επιστρέψουμε τώρα πάλι στην αγορά. Αυτή ήταν η Τούρκικη
αγορά (τσαρσί). Εδώ που χωρίζεται ο δρόμος μπορείς να απολαύσεις τον καφέ σου
στο παλιό καφενείο του «Αβέρωφ» απέναντι από την τούρκικη βρύση που αποτελεί
έργο τέχνης. Την κατασκεύασε ο Νικόλας Αξιώτης, γλύπτης στο επάγγελμα που
ξενιτεύτηκε μετά στην Αμερική, Φέρει αψίδα με το μισοφέγγαρο με δύο αράβδωτες
κολώνες από το ίδιο υλικό που στέφονται από ωραίο κορινθιακό κιονόκρανο
φτιαγμένο από λευκό μάρμαρο. Από το ίδιο λευκό μάρμαρο είναι φτιαγμένη και η
πλάκα που φέρει τον κρουνό και είναι στολισμένη με ανάγλυφα σχέδια, φέρει
μεγάλη τουρκική επιγραφή και ένα μισοφέγγαρο στραμμένο ανάποδα. Αναφέρει
1908(1327). </div>
Ο άλλος δρόμος από εδώ βγάζει στον Μεσαγρό. Στην αρχή του έχει κάτι
μαγαζάκια και παλαιότερα υπήρχε και ο καφενές του Βράκα. Λίγο πιο κάτω
βρίσκεται το παλιό φαρμακείο του χωριού. Εδώ, μέσα που αποτελεί και ένα στέκι
με πολλά ενδιαφέροντα έγραφε τα ποιήματα του στην ντοπιολαλιά ο φίλος μου
Στέλιος Ευαγγελινός, ο φαρμακοποιός, που δεν το κρύβω ότι αυτός μου έδωσε την
αφορμή να καταπιαστώ με το δύσκολο τούτο έργο. Δίπλα στο φαρμακείο, σε ένα
παλιό σπίτι στεγαζόταν το αγροτικό ιατρείο που τώρα έχει μεταφερθεί στην άλλη
αγορά δίπλα στον Αη-Γιώργη. Ένα δρομάκι που κατηφορίζει από εδώ, έβγαζε
στον τούρκικο λουτρό. Ακόμα πιο πέρα, μετά από μια στροφή βρισκόταν επί
τουρκοκρατίας το «καρακόλ» (αστυνομικός σταθμός) στο σημερινό σπίτι του
Καψαλού και από κάτω η Ηλεκτρική εταιρεία του Ορφανού που έφερε το πρώτο
ηλεκτρικό φως στα χωριά (μετά την απελευθέρωση).<br />
Από εδώ και πέρα αρχίζει το «πρόβασμα». Δεξιά υπάρχει το ονομαστό
τούρκικο σχολείο το «Ρουστιέ», τώρα ανακαινισμένος ξενώνας.. Επάνω από την
πόρτα του διατηρείται ακόμα η επιγραφή. Γράφει 1879(1298). Παλαιότερα εδώ ήταν
εγκατεστημένη η Ελληνική Χωροφυλακή. Το «πρόβασμα» είναι σαν ένα φυσικό
μπαλκόνι απ' όπου η θέα είναι ανεπανάληπτη. Παρόλο που υπάρχει ένα μικρό
κεντράκι που λειτουργεί το καλοκαίρι δεν έχει αξιοποιηθεί τουριστικά. Μετά
αρχίζει ο Μεσαγρός. Εμείς όμως θα γυρίσουμε πίσω, στην αγορά με τα πλατάνια και
θα κατηφορίσουμε τον άσφαλτο που σκεπάζει τώρα τον ποταμό. Εκεί λοιπόν που τώρα
βρίσκεται το βενζινάδικο του Αγγελή υπήρχε ο τρίτος ελαιόμυλος του Παράσχου
Ανδριάνη με δύο μυλόπετρες και ένα μπασκί. Και πιο κάτω, το κτίριο που στεγάζει
το ξυλουργείο του Ανδριώτη ήταν ο τέταρτος ελαιόμυλος του Καράκοντη με δυο
μυλόπετρες και ένα μπασκί όπως και ο προηγούμενος. Εδώ, δίπλα στο μεγάλο σπίτι
του Σουρλάγκα( με τις ωραίες οροφογραφίες) ανηφορίζει ένα σοκάκι που οδηγεί στο
εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής. Τώρα βλέπεις ένα άχαρο κατασκεύασμα από μπετόν.
Παλιά κατέβαινες με σκαλιά για να μπεις στην εκκλησούλα που την σκέπαζε μεγάλη
καρυδιά και σε δρόσιζε μια παλιά βρύση. Δίπλα σ' αυτή την εκκλησούλα υπήρχε ένα
μεγάλο κτίριο, που στέγαζε το «αρρεναγωγείο» (σχολαρχείο) που ήταν τετρατάξιο.
Αυτό το σχολείο μαζί με το «παρθεναγωγείο» (βρισκότανε από την άλλη πλευρά του
ποταμού σε σπίτι που είχε δωρίσει την κοινότητα η οικογένεια Μπερπεδούκα)
ιδρύθηκαν το 1870. Το 1905 το «αρρεναγωγείο» μετονομάσθηκε επί δημογεροντίας
Αλβανού «Επτατάξιος Αστική Σχολή» με την προσθήκη τριών τάξεων.<br />
Όταν σκεπάσθηκε ο ποταμός, στην είσοδο του χωριού διαμορφώθηκε ο χώρος σε
αγροκήπιο με το ηρώον και ένα μικρό κεντράκι. Από επάνω του υπάρχει το
εκκλησάκι της Παναγίτσας. Ο Παληός δρόμος κατέβαινε πίσω από αυτό το
εκκλησάκι, και περνούσε επάνω από τον ποταμό με ένα μεγάλο γεφύρι δίπλα στο
ωραίο σπίτι που τώρα χρησιμεύει σαν <b>παιδικός σταθμός.</b> Εδώ
υπάρχουν οροφογραφίες του Στρατή Γαβαλά. Εκεί πιο κάτω κτίσθηκε το 1928-1934 το
σημερινό σχολείο του χωριού. Επάνω από το σχολείο ξεκινά ένας δρομάκος που
βγάζει στο γήπεδο. Εδώ ορθώνεται ένας βράχος που φέρει τα σημάδια του παλιού
λατομείου. Είναι το «τασλίκι» (τουρκικά λατομείο) απ' όπου έβγαζαν το ωραίο
μπλε μάρμαρο με τις λευκές φλέβες. Μ' αυτό το μάρμαρο είναι στολισμένα αρκετά
κτίσματα στα χωριά της Γέρας καθώς και λιθόστρωτα του Σκοπέλου.<br />
Σχεδόν μέσα στο χωριό, στο σημείο όπου αρχίζει να καλύπτεται ο ποταμός επάνω
στην απόκρημνη δεξιά του όχθη είναι κτισμένος ο <b>Αη-Γιώργης. </b>Η θέση
λέγεται κουφό και είναι ένα μικρό εκκλησάκι στο οποίο η δυτική του πλευρά
ακουμπά στον όχθο του ελαιοκτήματος. Από μέσα υπάρχει μια στενή τρύπα που
προχωρά σε άγνωστο βάθος μέσα στον λόφο. Η παράδοση θέλει και εδώ την εικόνα
του Αγίου κρυμμένη. Επάνω από το στόμιο έχει εντοιχιστεί ένα ορθογώνιο,
τεφροκύανο μάρμαρο που φέρει πλαίσιο στην άνω και αριστερή του πλευρά (φαίνεται
κομμένη στις άλλες δύο). Έχει ανάγλυφο σχέδιο που σχηματίζει ένα Ω (ωμέγα
κεφαλαίο) και στο μέσον η μια κεραία από σταυρό. Το πιθανότερο είναι ότι
πρόκειται για μια σπασμένη πλάκα παλαιοχριστιανικού θωρακίου. <br />
Μέσα στον Σκόπελο βρίσκονται σκορπισμένα υπό μορφή εντοιχισμένων κυρίως
λιθοπλίνθων αρκετά τεκμήρια από το παλαιοχριστιανικό παρελθόν. Αξιοσημείωτο
είναι ένα κομμάτι από πεσσό παλαιοχριστιανικού ιερού που βρίσκεται
εντοιχισμένος σ' ένα κατώφλι παλαιού μαγαζιού στο δρόμο που περνά δίπλα από το
παλιό ταμείο του κινηματογράφου (στο ίδιο ύψος). <br />
<b>Ο Σκόπελος</b> είναι ένα από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής.
Το όνομα του μνημονεύεται από πολύ παλιά. Σε μια επιγραφή που βρέθηκε στην
περιοχή, σκαλισμένη επάνω σ' ένα κυανότεφρο μάρμαρο και που ήταν κτηματολόγιο
της εποχής του Διοκλητιανού (Ρωμαϊκοί αυτοκρατορικοί χρόνοι, 300-400 μ.Χ.)
διαβάζουμε: (Χω(ριον)Σκοπελος(α)μ(πελων)
ιουγ(ερα)-Χ(...)ιουγ(ερα)(.)ελ(αιων)γυρ(οι)(...). Σ’ αυτή λοιπόν την τόσο
σημαντική επιγραφή βλέπουμε το χωριό να υπάρχει αυτή την τόσο μακρινή εποχή. Ο
Ι. Κοντής στους αρχαιολογικούς του χάρτες, στηριζόμενος σ' αυτό το
κτηματολόγιο, θεωρεί βέβαια την ύπαρξη του χωριού από τους Ελληνιστικούς
χρόνους (από το 480 π.Χ., ίσως όμως και από το 780 π.Χ.) που τον θεωρεί σαν
«κέντρο Κώμης»<sup>16</sup>. Το πανάρχαιο αυτό χωριό αναφέρεται και από τον
Σταυράκη Αναγνώστη<sup>3</sup>. <b>Ο Σκόπελος</b> βρίσκεται μέσα στα
χωριά της Λέσβου που ανέφερε ο παλιός μητροπολιτικός κώδικας της Μυτιλήνης.
Αυτόν τον αντέγραψε στο βιβλίο του και χρονολογείται από το 1567 έως το 1652.
Επίσης γράφει για το χωριό των δικών του χρόνων: «16Α Σκόπελος, χωρίον, από
Χριστιανών και Τούρκων κατοικούμενον, και ναόν έχον του Αγίου Γεωργίου, και
οικίας περίπου τριακοσιας. Ωνομάσθη δε δια το βραχώδες και απόκρημνον
ούτως, ή ίσως δια τον παρά την θάλασσαν κείμενον υψηλό βρά-χον(;), κάτωθεν του
χωρίου ή δια την αφ' υψηλού σκοπιάν αυτής Σκόπελος». Το βιβλίο γράφτηκε το
1850. Βλέπουμε λοιπόν να αναφέρεται ο παλαιότερος ναός του Αγίου Γεωργίου.<br />
<b>Ο Σκόπελος</b> επί τουρκοκρατίας ήταν το κεφαλοχώρι της
περιοχής. Θα αφήσουμε τον Τάξη<sup>4</sup>, το 1909 να μας τον σκιαγραφήσει: «Σκόπελος.
Κείται επί ωραίας και γραφικής τοποθεσίας εις ύψος 130 μέτρων από της επιφανείας
της θαλάσσης, χωριζόμενη εις δύο εκ του εν τω μέσω αυτής διερχομένου χειμάρρου.
Απέχει του Περάματος περί την μίαν ώραν . Έχει οικογενείας περί τα 760, εξ ων
αϊ 130 οθωμανικαί, μετά του καταλλήλου τεμένους και σχολείου εκ των αρίστων
(Ρουστιέ) εν ω φοιτώσει και οι του Μεσαγρού προκεχωρημένοι μαθηταί. Ναόν
τελευταίως το 1892 ανακαινι-σθέντα περικαλλή του Αγίου Γεωργίου, και σχολεία
των αρρένων και θηλέων, ως και επιστήμονα ιατρό. Αυτόθι εδρεύει ο
ανθυποδιοικητής (Μουδίρης) της περιφερείας Γέρας και αϊ λοι-παί διοικητικοί και
δικαστικοί αρχαί. Εις το ανατολικόν της κωμοπόλεως άκρον εις θέσιν Τασλίκ
καλούμενη, υπάρχουσι κάλλιστα λατομεία μαρμάρου, εφ' ων υπάρχει σκοπιά εξ ης
δίκην πανοράματος παρουσιάζεται, ευθύς αμέσως τω θεατή, η καλλίδενδρος και
ωραία της Γέρας πεδιας, ο θαυμάσιος αυτής κόλπος και όλα τα κατέναντι μέρη της
Αμαλλής. Προϊόνταπαράγει έλαιον και ικανά οπωρικά. Το αυτόθι ατμοκίνητον
ελαιοτριβείον τυγχάνει εκ των αρίστων, ον το αρχαιότερον πάντων των λοιπών εν
Γέρα».<br />
Για τον Σκόπελο βρίσκουμε στοιχεία και σε επιστολή που συντάχτηκε το 1907<sup>19</sup>.
«Ο Σκόπελος κείται υψηλότερον των λοιπών χωρίων και είναι πρωτεύουσα του <b>Δήμου
Γέρας (</b>Δήμαρχος ο Βάρκας)<b>. </b>Εν αυτή εδρεύει ο Μουδίρης. Έχει περί τας
800 οικίας, άπασας λιθόκτιστους, ως 140 οθωμανικοί περί τας 4.000 πληθυσμόν. Εν
τω Σκοπέλω υπάρχει ωραιότατη εκκλησία, βυζαντινού ρυθμού (;) προς τιμήν του
Αγίου Γεωργίου, κτισθείσα το 1892, τα δε εν αυτή έργα είναι του διασήμου
ζωγράφου Ευστρατιάδου. Έχει εξάτακτον αστικήν σχολήν αρρένων μετά 210 μαθητών
και τριών διδασκάλων και τετράτακτον σχολήν θηλέων με 70 μαθήτριας και δύο
διδασκάλισσας. Η οθωμανική συνοικία διατηρεί σχολαρχείον έξω της κωμοπόλεως εις
αυτό φοιτούν και οι εν των Μεσαγρώ Οθωμανών παίδες».<br />
Μετά από τα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας μπορούμε κάπως να
παρουσιάσουμε την ιστορία του Αη-Γιώργη ως εξής: Κτίσθηκε μέσα στον 18ο αιώνα.
Ίσως το 1746, ίσως το 1796. Η πλάκα επάνω από την είσοδο των λαγουμιών γράφει
επάνω αριστερά ΟΡΓΙΟΣ (δηλ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ). Σ' αυτό συνηγορούν και οι ημερομηνίες
στα μανουάλια του σημερινού ναού. Το 1892 κτίσθηκε κατά πάσα πιθανότητα η
σημερινή εκκλησία με τις αγιογραφίες του Ευστρατιάδη. Μόνο που δεν είναι
βυζαντινού ρυθμού όπως τον θέλει ο επιστολογράφος. Το 1897 ανακαινίζεται
(Τάξης) καθώς και το 1905. Ο πληθυσμός του χωριού το 1928,· μετά την ανταλλαγή
των προσφύγων, ήταν 3723 άτομα, το 1971 2565 και το 1982 2249.<br />
Βλέπουμε λοιπόν το κεφαλοχώρι να είναι η πρωτεύουσα του Δήμου της Γέρας επί
τουρκοκρατίας. Τώρα υπάρχει η έδρα αγροτικού ιατρείου, ένα φαρμακείο,
νηπιαγωγείο και παιδικός σταθμός. Πριν από λίγα χρόνια μεταφέρθηκε η έδρα του
αρχιερατικού επισκόπου Γέρας από τον Παππάδο στον Σκόπελο. Είναι ένα από τα
ωραιότερα και πιο «ζωντανά» χωριά του νησιού. Παρόλο το τσιμέντο που έπεσε στα
γραφικά του σοκάκια εξακολουθεί να διατηρεί την ομορφιά του. Αυτά τα δυο
θεόρατα πλατάνια με την βρυσόμαννα ενέπνευσαν αμέτρητες φορές γνωστούς
ζωγράφους να αποθανατίσουν στους πίνακες τους αυτή την όμορφη αγορά. Ανάμεσα
τους ο Παπαλουκάς. Τέκνο του Σκοπέλου και ο γνωστός ζωγράφος Στρατής Αξιώτης. Ο
πατέρας μου, αμέτρητες φορές είχε σαν αγαπημένο του θέμα την «επάνω
βρύση».Επίσης τον Στρατή Γαβαλά Έβγαλε τον μεγάλο δάσκαλο, τον Μίλτο
Κουντουρά, που τώρα η ωραία μορφή του στολίζει με προτομή το χωριό που τον
γέννησε. Έδωσε πάντοτε το παρόν στους δημοκρατικούς αγώνες. Αυτό το χωριό το
χωριό του πατέρα μου το χω πάντα μέσα στην καρδιά μου.<br />
<i><b>Κείμενο του Μάκη Αξιώτη από το βιβλίο "Στα χνάρια τα παληά
- Οδοιπορικό γύρω από τον Κόλπο της Γέρας", Έκδοση του Παγγεραγωτικού
Πολιτιστικού Συλλόγου Αθήνας, Φεβρουάριος 1987</b></i></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-78011121475080522292014-01-12T14:13:00.033+02:002022-03-05T08:35:13.183+02:00Απόλλων Σκοπέλου<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-jsIU9eTp5wM/YTu2L5r0wyI/AAAAAAAAE40/eiji15oDwEII5FQG8era6tpI5xcVRotkgCLcBGAsYHQ/s772/%25CE%2591%25CF%2580%25CF%258C%25CE%25BB%25CE%25BB%25CF%2589%25CE%25BD.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="612" data-original-width="772" height="361" src="https://1.bp.blogspot.com/-jsIU9eTp5wM/YTu2L5r0wyI/AAAAAAAAE40/eiji15oDwEII5FQG8era6tpI5xcVRotkgCLcBGAsYHQ/w455-h361/%25CE%2591%25CF%2580%25CF%258C%25CE%25BB%25CE%25BB%25CF%2589%25CE%25BD.jpg" width="455" /></a></div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-G8IYsUqgaXA/UtKGohYyknI/AAAAAAAABZU/txCe7I_pQ4M/s1600/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%BF+%CE%B1%CF%80%CF%8C+A%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%9B%CE%A9%CE%9D+%CE%A3%CE%9A%CE%9F%CE%A0%CE%95%CE%9B%CE%9F%CE%A5.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="285" src="http://2.bp.blogspot.com/-G8IYsUqgaXA/UtKGohYyknI/AAAAAAAABZU/txCe7I_pQ4M/w400-h285/Αντίγραφο+από+AΠΟΛΛΩΝ+ΣΚΟΠΕΛΟΥ.jpg" width="400" /></a><br />Φωτ. Νο1 (Γήπεδο Σκοπέλου)</div>
<div style="text-align: center;">
Από αριστερά όρθιοι: Στρατής Γ. Γιαννίκος, Γιώργος Γρ. Γιαννίκος, Βασίλης Ψωμάς,<br /> Κων. Δημ. Γιαννατσής, Παναγιώτης Μοσχόβης, Παράσχος Γιαννίκος. <br />Κάτω αριστερά: Γιάννης Καραγεωργίου, Θεόδωρος Φωταρέλλης, Γιάννης Μπατζάκας, <br />Νότης Ταμβακέρας, Πάνος Ανδριώτης<br />[από http://ieragera.blogspot.gr/]</div><div style="text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-aA32QjOE36E/YMWlJDQuqqI/AAAAAAAAEuo/TpxK5btv1XI0LGjss8emYGp5Cl64nFGVwCLcBGAsYHQ/s917/29134000_10156131848109882_8901367571190644736_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="523" data-original-width="917" height="229" src="https://1.bp.blogspot.com/-aA32QjOE36E/YMWlJDQuqqI/AAAAAAAAEuo/TpxK5btv1XI0LGjss8emYGp5Cl64nFGVwCLcBGAsYHQ/w400-h229/29134000_10156131848109882_8901367571190644736_n.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both;">Φωτ. Νο2, Απόλλων Σκοπέλου 1976 (Γήπεδο Σκοπέλου)</div><div class="separator" style="clear: both;">Επάνω: Γιάννης Κιντάκας, Δημήτρης Μακρίδης, Στρατής Τρύπατζης, Στρατής Βάρκας, <br />Χρίστος Μαμουνής, Στρατής Γαλίτης, Κώστας Ροδίτης, Σίμος Θωμαίδης</div><div class="separator" style="clear: both;">Κάτω: Στρατής Ατζέμης, Στρατής Χατζηγιαννάκης, Παράσχος Βαλιός, <br />Γιάννης Καβαρνός, Γιάννης Μανούσος.</div></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-7XyifkZ1cfE/YMWlJOqjLLI/AAAAAAAAEuk/JxH1kDQtvqwKFZslO1Y0IgymPYDz_SzFwCLcBGAsYHQ/s680/95621573_10158243771529882_8982000445392158720_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="543" data-original-width="680" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-7XyifkZ1cfE/YMWlJOqjLLI/AAAAAAAAEuk/JxH1kDQtvqwKFZslO1Y0IgymPYDz_SzFwCLcBGAsYHQ/w400-h320/95621573_10158243771529882_8982000445392158720_n.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">Φωτ. Νο3. Νάπολι, 11/06/1980<br />Μάρκο Φαν Μπάστεν, Γιάννης Μανούσος, Εθνική Νέων Ολλανδίας - Εθνική Νέων Ελλάδος<br />(Εθνική Ελλάδος, Euro 1980, Ελλάδα - Ολλανδία 0-1 (Κιστ 65' πέναλτι), Νάπολι, 11/06/1980)</div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-sV9gq2-Q4QA/YMWlNQKAtjI/AAAAAAAAEus/e1ZB3wQ997coukWlEGMuC8D4oS_j-nlfQCLcBGAsYHQ/s1440/123951308_10208582449556631_4308202590493689401_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1080" data-original-width="1440" height="300" src="https://1.bp.blogspot.com/-sV9gq2-Q4QA/YMWlNQKAtjI/AAAAAAAAEus/e1ZB3wQ997coukWlEGMuC8D4oS_j-nlfQCLcBGAsYHQ/w400-h300/123951308_10208582449556631_4308202590493689401_n.jpg" width="400" /></a></div><br /><div style="text-align: center;">Φωτ. Νο4. Απόλλων Σκοπέλου στο Πλωμάρι <br />(Φωτ.Τσακυρέλλης Ευάγγελος) <br /><div>Επάνω: Γιώργος Λούπος, Δημήτρης Τσακυρέλλης, Ανέστης Χιώτης, <br />Στρατής Γαλίτης (Τερμ.) Στρατής Τρύπατζης, <br />Στρατής Χατζηγιαννάκης, () Γιάννης Μανούσος, <br />Στρατής Τραντάλης, Παναγιώτης Κυριάκου</div><div>Κάτω: Παράσχος Κουκούλης, Νίκος Γιαννίκος, Κωστής Τρύπατζης () Στρατής Τρύπατζης <br />Στρατής Κοντούλης (Τσαλέλ ή φιτζέτα), Νίκος Τρύπατζης. </div></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-3ypNdP0DBcU/YMWl0s2Nk1I/AAAAAAAAEu8/Owl95a1mEkwKXl53DB65Ghah6x2t68VxQCLcBGAsYHQ/s446/29213841_10156131846584882_7047507631509864448_n%2B%25281%2529.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="225" data-original-width="446" height="201" src="https://1.bp.blogspot.com/-3ypNdP0DBcU/YMWl0s2Nk1I/AAAAAAAAEu8/Owl95a1mEkwKXl53DB65Ghah6x2t68VxQCLcBGAsYHQ/w400-h201/29213841_10156131846584882_7047507631509864448_n%2B%25281%2529.jpg" width="400" /></a><br />Φωτ. Νο5. (Γήπεδο Σκοπέλου)</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both;">Ν.Γιακάλής () Στρατής Γαλίτης (τερμ), Ξένος, Γαβαλάς, Γιάννης Μανούσος, <br />Ανέστης Χιώτης, Γιάννης Μανούσος, () Αξιώτης, Βασίλης Ψωμάς</div><div class="separator" style="clear: both;">Κάτω: () Παράσχος Κουκούλης, Γιάννης Χατζηγιάννης, Στρατής Τραντάλης, <br />Στρατής Ροδίτη, Παράσχος Βαλιός.</div></div><br /><div style="text-align: center;"><br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-64175985142679624222011-10-30T16:15:00.001+02:002011-10-30T16:21:24.465+02:00<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-XSvpXuDXil0/Tq1bi8x2_qI/AAAAAAAAAcY/FFF6LAlfoJg/s1600/%25CE%2593%25CE%25AD%25CF%2581%25CE%25B1.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-XSvpXuDXil0/Tq1bi8x2_qI/AAAAAAAAAcY/FFF6LAlfoJg/s320/%25CE%2593%25CE%25AD%25CF%2581%25CE%25B1.jpeg" width="222" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-5J67bluPd_I/Tq1bj-yG63I/AAAAAAAAAcg/6oUoVWs3Zpk/s1600/%25CE%2591%25CE%25BE%25CE%25B9%25CF%258E%25CF%2584%25CE%25B7%25CF%2582.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-5J67bluPd_I/Tq1bj-yG63I/AAAAAAAAAcg/6oUoVWs3Zpk/s1600/%25CE%2591%25CE%25BE%25CE%25B9%25CF%258E%25CF%2584%25CE%25B7%25CF%2582.jpeg" /></a></div>
<br />
<br />
<div dir="ltr" id="internal-source-marker_0.15182098135577649" style="margin-bottom: 0pt; margin-top: 0pt; text-align: left; text-indent: 27.75pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 14pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Με τον Αξιώτη στα </span><span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 14pt; font-style: italic; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Χνάρια της Γέρας</span></div>
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 14pt; font-style: italic; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;"></span><br />
<div dir="ltr" style="margin-bottom: 0pt; margin-top: 0pt; text-align: justify; text-indent: 27.75pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Κάθε
κατοικημένη περιοχή, ακόμα και το μικρότερο χωριό ή οικισμός, έχει τη
δική του ιστορία, μας λένε οι ιστορικοί και οι ερευνητές. Πολλά στοιχεία
που τα προσπερνάμε καθημερινά, υποτιμώντας τα, είναι σημαντικά αν
συνταιριαστούν μαζί με άλλα. Είναι η ιστορική συνέχεια του τόπου. Οι
ψηφίδες ενός μωσαϊκού που δείχνουν την τοπική Ιστορία μιας περιοχής.</span></div>
<div dir="ltr" style="margin-bottom: 0pt; margin-top: 0pt; text-align: justify; text-indent: 27.75pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Στην
περιοχή μας, τη Γέρα, με τα έξι χωριά, τους οικισμούς, τον κόλπο και τη
μεγάλη γεωγραφική έκταση έχουν αφήσει έντονα τα χνάρια τους οι
προπάτορες μας κι ο χρόνος. Αυτά ακολούθησε ο συντοπίτης μας συγγραφέας
Μάκης Αξιώτης. Περπάτησε βήμα βήμα, συγκέντρωσε το υλικό, το ταξινόμησε,
το επεξεργάστηκε και το έδωσε σε μας με το βιβλίο του </span><span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: italic; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Στα χνάρια τα παλιά</span><span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">.
Η έκδοσή του έγινε το 1987, από τον Παγγεραγωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο
της Αθήνας. Η δραστηριότητα αυτή του συλλόγου ήταν μια σημαντική
πολιτιστική πράξη, αρκετά πριν υπάρξουν οι γνωστές χορηγίες. </span></div>
<div dir="ltr" style="margin-bottom: 0pt; margin-top: 0pt; text-align: justify; text-indent: 27.75pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Το
βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες. α) Ο Κόλπος, β) Δυτική παραλία,
γ) Βόρεια παραλία, δ) Ανατολική παραλία. Στο Παράρτημα γίνεται αναφορά
στο Αρχαίο οχυρό των Λουτρών, στη Μάνα της Γέρας, στο Καστρί στα Μέτια
και στο Παλιόκαστρο Γέρας. Ο συγγραφέας μάς παρουσιάζει ότι έχει
ανακαλύψει για το κάθε χωριό, οικισμό και αγροτική περιοχή. Η περιγραφή
του είναι αναλυτική, με λεπτομέρειες και ακριβής. Δεν αρκείται στα χωριά
της Γέρας αλλά επεκτείνεται και σε όλα τα γειτονικά, της δυτικής και
ανατολικής πλευράς. Την έρευνά του αυτή, καθώς είναι γνωστό, την
επέκτεινε στη συνέχεια σε όλο το νησί της Λέσβου. </span></div>
<div dir="ltr" style="margin-bottom: 0pt; margin-top: 0pt; text-align: justify; text-indent: 27.75pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Όπως
γράφει, ζωντανά, τις περιγραφές του νιώθεις πως βρίσκεσαι δίπλα του,
συνοδοιπόρος. Συναντάς σπασμένα αρχιτεκτονικά μέλη, γκρεμισμένα κάστρα,
ναούς, λατομεία, όστρακα αγγείων, παλιά πατητήρια, επιγραφές κι ότι άλλο
κατάγραψε ο Αξιώτης. Το σημαντικό συνοδευτικό υλικό του βιβλίου είναι
τα σχέδια και οι χάρτες, σχεδιασμένα από τον ίδιο. </span></div>
<div dir="ltr" style="margin-bottom: 0pt; margin-top: 0pt; text-align: justify; text-indent: 27.75pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;"> Αυτό “</span><span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: italic; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">το
έργο προσφέρεται όχι μόνο ως σημαντική μάθηση του παρελθόντος του τόπου
μας, αλλά και ως κείμενο νοσταλγικής αναπόλησης και λυρικής διάθεσης</span><span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">”, γράφει ο Τάκης Πανταζής στον πρόλογο του βιβλίου. Και ως τέτοιο ας το μελετάμε. </span></div>
<div dir="ltr" style="margin-bottom: 0pt; margin-top: 0pt; text-align: justify; text-indent: 27.75pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Το
βιβλίο αυτό του Αξιώτη είναι το πρώτο του εξέδωσε. Τα επόμενα χρόνια
ακολούθησαν αρκετά άλλα με οδοιπορικά, μελέτες, μονογραφίες και ποίηση.
</span><span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 14pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;"> </span></div>
<div dir="ltr" style="margin-bottom: 0pt; margin-top: 0pt; text-align: justify; text-indent: 27.75pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 14pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;"> </span><span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 11pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;"><b>Αριστείδης Καλάργαλης</b></span></div>
<div dir="ltr" style="margin-bottom: 0pt; margin-top: 0pt; text-align: justify; text-indent: 27.75pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Times New Roman; font-size: 14pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; text-decoration: none; vertical-align: baseline;"> </span></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-84233230243772514862011-10-18T21:37:00.001+03:002011-10-18T21:39:56.540+03:00Οι μαθήτριες του Κουντουρά<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://4.bp.blogspot.com/-eT2mEMZTGN4/Tp3HxEowWGI/AAAAAAAAAbs/NUm0eCOglaw/s1600/%25CE%259C.%2B%25CE%259A%25CE%25BF%25CF%2585%25CE%25BD%25CF%2584%25CE%25BF%25CF%2585%25CF%2581%25CE%25AC%25CF%2582.jpeg"><img style="cursor:pointer; cursor:hand;width: 230px; height: 320px;" src="http://4.bp.blogspot.com/-eT2mEMZTGN4/Tp3HxEowWGI/AAAAAAAAAbs/NUm0eCOglaw/s320/%25CE%259C.%2B%25CE%259A%25CE%25BF%25CF%2585%25CE%25BD%25CF%2584%25CE%25BF%25CF%2585%25CF%2581%25CE%25AC%25CF%2582.jpeg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5664903552174151778" border="0" /></a><br /><br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://3.bp.blogspot.com/-a0q7ldbr_K0/Tp3HxYUu82I/AAAAAAAAAb0/IieOqVqH6O4/s1600/%25CE%259C%25CE%25B1%25CE%25B8%25CE%25AE%25CF%2584%25CF%2581%25CE%25B9%25CE%25B5%25CF%2582%2B%25CE%259A%25CE%25BF%25CF%2585%25CE%25BD%25CF%2584%25CE%25BF%25CF%2585%25CF%2581%25CE%25AC.jpeg"><img style="cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 246px;" src="http://3.bp.blogspot.com/-a0q7ldbr_K0/Tp3HxYUu82I/AAAAAAAAAb0/IieOqVqH6O4/s320/%25CE%259C%25CE%25B1%25CE%25B8%25CE%25AE%25CF%2584%25CF%2581%25CE%25B9%25CE%25B5%25CF%2582%2B%25CE%259A%25CE%25BF%25CF%2585%25CE%25BD%25CF%2584%25CE%25BF%25CF%2585%25CF%2581%25CE%25AC.jpeg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5664903557458883426" border="0" /></a><br /><br /><p class="MsoNormal" style="text-align:justify;text-indent:26.25pt"><span style="mso-ansi-language:EN-US;font-size:100%;" lang="EN-US" >“</span><span style="font-size:100%;"><i><span style="mso-ansi-language:EL">Μαθητής μου εμένα δεν είναι κείνος που αγαπά την ήρεμη και ακίνδυνη ζωή, τη στρωμένη με λουλούδια, αλλά εκείνος που μέσα του έχει ξυπνήσει η ανησυχία</span></i></span><span style="mso-ansi-language:EL;font-size:100%;" >” γράφει ο Μίλτος Κουντουράς. Κι οι μαθήτριες του είχαν αυτά τα χαρακτηριστικά. Είναι οι μαθήτριες των τριών χρόνων, 1927 – 1930, κατά τα οποία ο Κουντουράς ήταν Διευθυντής στο Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης. Γέμισαν την βόρεια Ελλάδα, κυρίως, με το πνεύμα και τις διδαχές του δασκάλου τους. Τέτοια πολύχρονη αγάπη και αφοσίωση δεν νομίζω να συναντάται συχνά.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;text-indent:26.25pt"><span style="mso-ansi-language:EL;font-size:100%;" >Σχεδόν πενήντα χρόνια μετά, το 1976, συγγράφουν και εκδίδουν το βιβλίο <i>Μίλτος Κουντουράς, Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης 1927 – 1930</i>. Το βιβλίο στηρίχτηκε στο “<i>σχέδιο του βιβλίου του 'Ιερή Τριετία', που ετοίμαζε και δεν αξιώθηκε να ολοκληρώσει</i>” μας πληροφορούν. </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;text-indent:26.25pt"><span style="mso-ansi-language:EL;font-size:100%;" >Δεν είναι ένα βιβλίο αναμνήσεων και καλών λόγων προς τον δάσκαλό τους. Είναι όλη η ζωή του Διδασκαλείου. Με αναλυτική δομή και περιεχόμενο. Με βασικό υλικό το αρχείο του Κουντουρά, αλλά και δικό τους, εκδόθηκε το βιβλίο. Ο αναγνώστης, και κυρίως ο εκπαιδευτικός, γνωρίζει πώς λειτουργούσε αυτό το σχολείο, ποιες ήταν οι παιδαγωγικές του αρχές, η συκοφάντηση και δίωξη του Δασκάλου τους. </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;text-indent:26.25pt"><span style="mso-ansi-language:EL;font-size:100%;" >Το σημαντικότερο είναι ότι το βιβλίο αυτό μπορεί να είναι ο παιδαγωγικός οδηγός του κάθε εκπαιδευτικού. Για οποιοδήποτε θέμα αντιμετωπίζει μπορεί να βρει απάντηση και βοήθεια. Για το βιβλίο και τη βιβλιοθήκη, τις εκδηλώσεις, τον σχολικό κήπο, τον αθλητισμό, τις εργασίες, τις εκδρομές, τις αμοιβές και τις τιμωρίες, τις ομάδες εργασίας κ. ά. </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;text-indent:26.25pt"><span style="mso-ansi-language:EL;font-size:100%;" >Προσωπικά ανέτρεξα πολλές φορές στις σελίδες του βιβλίου. Και η απλή εφαρμογή, έστω από αντιγραφή, θα φέρει αποτελέσματα. Το σημαντικότερο είναι ότι πολλά από τα περιεχόμενα των κεφαλαίων είναι ακόμα και σήμερα πρωτοπόρα και αξεπέραστα. Όπως οι ομαδικές εργασίες που εντάχθηκαν από φέτος στο πρόγραμμα του Λυκείου.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;text-indent:26.25pt"><span style="mso-ansi-language:EL;font-size:100%;" >Οι μαθήτριες γράφουν ότι “<i>σταθήκαμε πολύ τυχερές να ζήσουμε μια σχολική ζωή που δεν ήταν απλή φοίτηση</i>”. Αυτό είναι το παιδαγωγικό μήνυμα: έζησαν μια σχολική ζωή κι όχι απλώς πήγαιναν στο σχολείο.<span style="mso-spacerun: yes"> </span><span style="mso-spacerun: yes"> </span></span></p>Αριστείδης ΚαλάργαληςUnknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-21043499018157789542011-06-02T08:27:00.005+03:002020-10-16T07:21:16.249+03:00Στρατής Γαβαλάς, ο ζωγράφος ποιητής<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-AtCyV52pZ0E/Techm1X1uRI/AAAAAAAAAbU/xLfK9F03nwQ/s1600/Gavalas_tiff%2Bcopy.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5613492411586427154" src="https://2.bp.blogspot.com/-AtCyV52pZ0E/Techm1X1uRI/AAAAAAAAAbU/xLfK9F03nwQ/s320/Gavalas_tiff%2Bcopy.jpg" style="cursor: pointer; height: 320px; width: 208px;" /></a><br />
<br />
<div align="JUSTIFY" lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-size: 100%;">Ο Στρατής Γαβαλάς είναι γνωστός ως ζωγράφος. Γεννήθηκε στον Σκόπελο το 1887 και πέθανε στη Μυτιλήνη στις 26 Μαρτίου 1965. Σπούδασε ζωγραφική στη Σμύρνη κοντά στον αγιογράφο Ευστράτιο Ευστρατιάδη, στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και στη Γερμανία. Στην Αθήνα είχε καθηγητή τον Λέσβιο ζωγράφο Γιώργο Ιακωβίδη.</span></div>
<div align="JUSTIFY" lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-size: 100%;">Υπηρέτησε στο στρατό από το 1914 ως το 1919. Τα επόμενα χρόνια ζει στην Αίγυπτο μέχρι το 1924. Εκεί γνωρίζεται με τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Μετά την επιστροφή του στη Μυτιλήνη διδάσκει εικαστικά στο Διδασκαλείο, ακολούθως στο Πρακτικό Λύκειο και μετέπειτα στο Β΄ Γυμνάσιο Αρρένων Μυτιλήνης.</span></div>
<div align="JUSTIFY" lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-size: 100%;">Εκτός από τη ζωγραφική έγραψε και δημοσίευσε μερικά ποιήματα σε περιοδικά και εφημερίδες. Το πρώτο με τον τίτλο “ Πεζά τραγούδια” δημοσιεύθηκε στο περιοδικό <i>Χαραυγή </i>τον Οκτώβριο του 1910, και το τελευταίο το “ Στη μάνα μου” στο <i>Λεσβιακόν Ημερολόγιον</i> του 1956. Ποίηματά του δημοσιεύθηκαν, εκτός των παραπάνω εντύπων, στις εφημερίδες <i>Ο Μυτιληνιός και Ελεύθερος Λόγος, </i><span style="font-style: normal;">και στα περιοδικά </span><i> Ο Φάρος </i><span style="font-style: normal;">της Αιγύπτου</span><i>, Το Σαλόνι, Αιολικά Γράμματα</i>. Συνολικά έχουν αποδελτιωθεί 28 ποιήματά του. Από αυτά τα 15 τα παρουσίασε ο Παναγιώτης Παρασκευαΐδης το 1983, στο <i>Ανθολόγιο τριών Λεσβίων ποιητών</i>. Και τα 13 ο Κώστας Μίσσιος στο <i>Ανθολόγιο Λεσβίων Ποιητών </i>το 1998 και στο βιβλίο <i>Ποικίλα φιλολογικά της Μυτιλήνης</i> το 2009. </span> </div>
<div align="JUSTIFY" lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-size: 100%;">Με τους στίχους νιώθεις μια συνομιλία που θέλει να κάνει, μ' ό,τι ορίζει ο τίτλος του ποιήματος, αλλά κι εκεί που σε οδηγεί με το περιεχόμενό του. Η πίκρα, η μοναξιά κι η αναπόληση υπάρχουν στα ποιήματα της παραμονής του στην Αίγυπτο. Ο πόνος για το χαμό της κόρης του γίνεται ποίημα. Αυτός συνταιριασμένος με κάποιο παράπονο υπάρχει και σ' άλλα ποιήματά του. Ταυτοχρόνως είναι γήινος και ερωτικός. </span> </div>
<div align="JUSTIFY" lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-size: 100%;">Ο λυρισμός του είναι έντονος, τόσο που αν και κάποιοι στίχοι είναι περιγραφικοί ή καταγραφής σε κάνει να το προσπερνάς και να σου μένει το ποιητικό τους στοιχείο. Μα δεν θα μπορούσε να γίνει κι αλλιώς. Πώς θα ήταν ζωγράφος και θα έγραφε στίχους; </span> </div>
<div align="JUSTIFY" lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-size: 15pt;"><span style="font-size: 100%;">Μυγδαλάνθια </span></span> </div>
Έγειρες το κεφάλι σου στη λευκή μου μυγδαλιά<span style="font-size: 100%;"><br />Και τ' άνθη φτερουγίσανε σαν κουρασμένοι πόθοι</span><span style="font-size: 100%;"><br />Κι άλλ΄ αποκούμπισαν στη γη ή σε ξανθιά μαλλιά</span><span style="font-size: 100%;"><br />Κι άλλα τα πήρε μακρυά τ' αγέρι και τα κλώθει</span><span style="font-size: 100%;"><br />Τα μυγδαλάνθια μοιάζετε, ω ταξιδεύτρες μου έννοιες,</span><span style="font-size: 100%;"><br />Που άχαρα ξεψύχησαν σα στην ογρή της γης,</span><span style="font-size: 100%;"><br />Κι αυτά που ταξιδεύσανε προς τις μαλαματένιες</span><span style="font-size: 100%;"><br />Κορφούλες που τις χρύσουνε ο ήλιος μιας αυγής.</span> <br />
<div align="JUSTIFY" lang="el-GR" style="font-style: italic; margin-bottom: 0cm; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-size: 15pt;"><span style="font-size: 85%;">Ο Φάρος</span><span style="font-size: 85%;">, τ.62, Σεπτ. 1921</span></span></div>
<div align="JUSTIFY" lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-weight: bold;">Αρειστίδης Καλάργαλης</span></div>
<div align="JUSTIFY" lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-indent: 0.93cm;">
<br /></div>
<div lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-weight: bold;"><span> Αγιογραφίες του Γαβαλά στον Άγιο Γεώργιο στο Σκόπελο</span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-IdfpkOqm1dI/WrkF68G8x1I/AAAAAAAADK8/9-LNHPSivDAvOTLp0soZcjliQE6UlmsMQCLcBGAs/s1600/P8170178.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://2.bp.blogspot.com/-IdfpkOqm1dI/WrkF68G8x1I/AAAAAAAADK8/9-LNHPSivDAvOTLp0soZcjliQE6UlmsMQCLcBGAs/s320/P8170178.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-GH5KdOgx3-0/WrkF-eJoemI/AAAAAAAADLA/eYOhZtMauYQTZtPyjQEnLyMGh3jhk_dlQCLcBGAs/s1600/P8170179.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://3.bp.blogspot.com/-GH5KdOgx3-0/WrkF-eJoemI/AAAAAAAADLA/eYOhZtMauYQTZtPyjQEnLyMGh3jhk_dlQCLcBGAs/s320/P8170179.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-QrduMD95ciY/WrkF_mo7fHI/AAAAAAAADLE/r60DwOOV4DcjceUADLdyZEU8dihTPViVACLcBGAs/s1600/P8170180.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://3.bp.blogspot.com/-QrduMD95ciY/WrkF_mo7fHI/AAAAAAAADLE/r60DwOOV4DcjceUADLdyZEU8dihTPViVACLcBGAs/s320/P8170180.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-H9Z6ZJnlTFk/WrkGCPZTmaI/AAAAAAAADLI/I3yVxEQnXNEVu3hBP4ukSBDjeCxGUw9PgCLcBGAs/s1600/P8170181.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://4.bp.blogspot.com/-H9Z6ZJnlTFk/WrkGCPZTmaI/AAAAAAAADLI/I3yVxEQnXNEVu3hBP4ukSBDjeCxGUw9PgCLcBGAs/s320/P8170181.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-5xOhaf4DBX4/WrkGGOefNqI/AAAAAAAADLM/68SYCMotF6ITcHjO5wKLns143q_sV5KNQCLcBGAs/s1600/P8170182.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://3.bp.blogspot.com/-5xOhaf4DBX4/WrkGGOefNqI/AAAAAAAADLM/68SYCMotF6ITcHjO5wKLns143q_sV5KNQCLcBGAs/s320/P8170182.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-q2HJXa8b8m0/WrkGHEwlfiI/AAAAAAAADLQ/Xc6R89-R4nc3DxXQSw3G1G0ZIGQzmSxggCLcBGAs/s1600/P8170183.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://4.bp.blogspot.com/-q2HJXa8b8m0/WrkGHEwlfiI/AAAAAAAADLQ/Xc6R89-R4nc3DxXQSw3G1G0ZIGQzmSxggCLcBGAs/s320/P8170183.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-kurRubwS374/WrkGL2-4g9I/AAAAAAAADLU/CIA7l7kfuI4I0QPH6GQp6J3-n3CNG8vPACLcBGAs/s1600/P8170184.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://4.bp.blogspot.com/-kurRubwS374/WrkGL2-4g9I/AAAAAAAADLU/CIA7l7kfuI4I0QPH6GQp6J3-n3CNG8vPACLcBGAs/s320/P8170184.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-lLoJW82oH3s/WrkGMPdXo4I/AAAAAAAADLY/6T2e613mGl8G9MBJKHUZKqthDLgxO3dqwCLcBGAs/s1600/P8170185.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://1.bp.blogspot.com/-lLoJW82oH3s/WrkGMPdXo4I/AAAAAAAADLY/6T2e613mGl8G9MBJKHUZKqthDLgxO3dqwCLcBGAs/s320/P8170185.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-d7q3k2WCFRQ/WrkGOcyeOWI/AAAAAAAADLc/oW6J-PxHuh06tSNptdL0d58pEM4jUK5BgCLcBGAs/s1600/P8170186.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://3.bp.blogspot.com/-d7q3k2WCFRQ/WrkGOcyeOWI/AAAAAAAADLc/oW6J-PxHuh06tSNptdL0d58pEM4jUK5BgCLcBGAs/s320/P8170186.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-t5pMMRDx3lw/WrkGQ74DiYI/AAAAAAAADLg/iVGV3omTuD07IqwmXysbdczx68ToEOsdQCLcBGAs/s1600/P8170192.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1064" data-original-width="1600" height="212" src="https://3.bp.blogspot.com/-t5pMMRDx3lw/WrkGQ74DiYI/AAAAAAAADLg/iVGV3omTuD07IqwmXysbdczx68ToEOsdQCLcBGAs/s320/P8170192.JPG" width="320" /></a></div>
<div lang="el-GR" style="margin-bottom: 0cm; text-align: center; text-indent: 0.93cm;">
<span style="font-weight: bold;"><span style="font-size: large;"> <span style="font-size: small;">Το τέμπλο του Αγίου Γεωργίου<br /><br />Άλλοι πίνακες: στα <a href="https://eikastikadokimia.blogspot.gr/2013/01/blog-post_17.html" target="_blank">Εικαστικά Δοκίμια</a></span></span></span><span style="font-weight: bold;"> </span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-9302614648595833402011-05-22T21:05:00.006+03:002011-05-22T21:21:20.041+03:00Ο Θεόφιλος στο Σκόπελο Γέρας<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://4.bp.blogspot.com/-aRGVtXivPvQ/TdlSibxXjiI/AAAAAAAAAbE/PvjcR06Q5YI/s1600/n750134881_1027941_1639.jpg"><img style="cursor:pointer; cursor:hand;width: 213px; height: 320px;" src="http://4.bp.blogspot.com/-aRGVtXivPvQ/TdlSibxXjiI/AAAAAAAAAbE/PvjcR06Q5YI/s320/n750134881_1027941_1639.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5609605562390515234" border="0" /></a><br /><span jsid="text"><br />Ο οικοδεσπότης με το γυιό του. 1928. Τοιχογραφία Γ. Αντίκα.</span><br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://4.bp.blogspot.com/-mLk8Bx87rEg/TdlQiSePHdI/AAAAAAAAAaU/Ldusk5xQS3o/s1600/n750134881_1027978_8788.jpg"><img style="cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 239px;" src="http://4.bp.blogspot.com/-mLk8Bx87rEg/TdlQiSePHdI/AAAAAAAAAaU/Ldusk5xQS3o/s320/n750134881_1027978_8788.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5609603360871095762" border="0" /></a><br />Το καφενεδάκι πριν κατεδαφισθεί του Γ.Αντίκα στην είσοδο προς το Σκόπελο<br /><br />Ο Θεόφιλος στο Σκόπελο Γέρας - Της Σαπφώς Βογιατζή<br />Είναι νωπή η θύμηση, στα χωριά της Γέρας, ενός ιδιόρρυθμου ζωγράφου περιπλανώμενου πού φορώντας πάντα φουστανέλα και κάπα χειμώνα καλοκαίρι, ζωγράφιζε στους τοίχους.<br />Ζούσε μόνο για την τέχνη του και μ' αυτή προσπαθούσε να επιβιώσει ιστορώντας τα μεγαλεία της φυλής μας και πλουτίζοντας τα καφενεία και τα σπίτια των ανυποψίαστων χωρικών με αριστουργήματα σπάνιας αισθητικής αρτιότητας.<br />Αυτός λοιπόν ο πλανόδιος ταχυδακτυλουργός της Ιστορίας μας πού άρχισε από Καραϊσκάκη και κατέληξε σε Μεγαλέξανδρο, ολοκλήρωσε στους ασβεστωμένους τοίχους των λαϊκών καφενείων με καθαρά πλαστικά μέσα και με λυρισμό την αληθινή μορφή της Ελλάδας και αποδείχτηκε ομηρικός και βυζαντινός μαζί.<br />Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ ήταν γιος του Γαβριήλ Χατζημιχαήλ και της Πηνελόπης. Γεννήθηκε στα 1868 στη Βαρειά. Ο παππούς του απ' τη μητέρα του ο Κωνσταντής Ζωγράφος ήταν αγιογράφος από τα Μοσχονήσια. Τα γράμματα του Θεόφιλου είναι λίγα. Ήταν ζερβοχέρης. Ζωγράφιζε από παιδί και κατά την ώρα του μαθήματος.<br /><br />Στις προσπάθειες του πατέρα του να τον κάνει χτίστη ή τσαγκάρη αντιστέκεται αποτελεσματικά. Δεκάξι περίπου χρονών χάνεται απ' τη Μυτιλήνη. Στα 1884 ο Θεόφιλος το σκάζει για τη Σμύρνη. Το 1885 πήγε σ' ένα τσιφλίκι φύλακας και κάθισε στα προξενείο της Σμύρνης καβάσης, ο ίδιος στα 1899 υπογράφει "Θεόφιλος ζωγράφος και άλλοτε οπλαρχηγός και θυροφύλα". Κατοικεί στη συνοικία του Αγ. Δημητρίου. Ζει καλά κερδίζει αρκετά χρήματα απ' τη ζωγραφική του αλλά του τα κλέβουν. Ντυμένος Μεγαλέξανδρος Οργανώνει ψευτομάχες και παρελάσεις στους δρόμους συνήθεια<br />πού την κρατά ως το τέλος της ζωής του. Ο ίδιος καυχιέται ότι υπερασπίζοντας τη ζωή του Έλληνα προξένου σκότωσε ένα Τούρκο μπέη και φεύγει απ' τη Σμύρνη.<br />Κατά το 1909 μένει στο Βόλο και στα περίχωρα. Ζωγραφίζει πάνω σε κάθε επιφάνεια πού του προσφέρεται, ή αμοιβή του είναι ελάχιστη. Για να ζήσει κόβει ξύλα, κάνει το σοβατζή και το χαμάλη. Στα 1910-12 τοιχογραφεί το σπίτι του Γιάννη Κοντού. Σ' αυτή την εποχή πρέπει να τοποθετηθεί και ή αισθηματική ιστορία με τη θιασάρχαινα Βικτώρια.<br /><br />Στη Θεσσαλία θα δείξει τα πρώτα δείγματα της ζωγραφικής του ιδιοφυΐας. Τα έργα του της Θεσσαλίας όταν συγκριθούν με τα κατοπινά του της Μυτιλήνης δείχνουν μια πίκρα και μια ευγενική συγκράτηση πού μοιάζουν να τον οδηγούν σε μια ψυχρότατα. Οι στεναχώριες πού θα περάσει εκεί τον σπρώχνουν στο κλείσιμο στον εαυτό του στην αγάπη της μοναξιάς στην απόλυτη αυτοσυγκέντρωση. Απ' αυτήν την αυτοσυγκέντρωση θα βγουν πολλά έργα του ποτισμένα μ' ένα θερμό αίσθημα.<br />Οι φάρσες και τα χωρατά πού του κάνουν οι Βολιώτες δεν δημιουργούν ιδανικό κλίμα για τον αλαφροΐσκιωτο ζωγράφο και τον αναγκάζουν να φύγει πληγωμένος στο σώμα και στη ψυχή.<br /><a href="http://4.bp.blogspot.com/-e886ek_uhdw/TdlRSm06w7I/AAAAAAAAAak/Y77AM07pyzA/s1600/n750134881_1027942_1924.jpg"><img style="cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 158px;" src="http://4.bp.blogspot.com/-e886ek_uhdw/TdlRSm06w7I/AAAAAAAAAak/Y77AM07pyzA/s320/n750134881_1027942_1924.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5609604190968660914" border="0" /></a><br /><span style="font-size:85%;">H γιορτή του κρασιού στα κτήματα του Α. Καμπά. Τοιχογραφία που υπήρχε στο σπίτι του Γ.Αντίκα</span><br /><br />Στην Μυτιλήνη τον περιποιείται ο αδελφός του ο Σταύρος πολύ καιρό στην οδό Κολυμπάρας. Θα ζωγραφίσει ο Θεόφιλος τους τοίχους του σπιτιού. Αυτό το σπίτι θα καεί. Ζωγραφίζει και άλλες τοιχογραφίες στο σπίτι της Βαρείας.<br />Όλα αυτά όμως θα καταστραφούν από τους συγγενείς του γιατί αυτοί δεν υπολογίζουν ούτε τα έργα του και θεωρούν τον Θεόφιλο χαμένο άνθρωπο. Γιατί ή οικογένεια στην οποία ανήκει ένας ζωγράφος, είναι κάτι για το οποίο ο Ίδιος δεν ευθύνεται. Πολλές φορές ή ζωγραφική αρχίζει να παίρνει μια παράξενη λάμψη πού δεν είναι εύκολο να προσδιορίσεις από που προέρχεται. Απ' τον ίδιο τον άνθρωπο βέβαια απ' την πραγματικότητα.<br />Ο Θεόφιλος ήταν βραδύγλωσσος. Και οι Μυτιληνιοί και οι Βολιώτες τον θεωρούσαν πρόσωπο κατάλληλο για πειράγματα. Εύκολο μέσο παρηγοριάς στην ρουτίνα της κοπιαστικής ζωής τους.<br /><a href="http://3.bp.blogspot.com/-y95geq6o1NE/TdlRS06EmyI/AAAAAAAAAas/Nrx6rakMOEE/s1600/n750134881_1027943_2126.jpg"><img style="cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 162px;" src="http://3.bp.blogspot.com/-y95geq6o1NE/TdlRS06EmyI/AAAAAAAAAas/Nrx6rakMOEE/s320/n750134881_1027943_2126.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5609604194748373794" border="0" /></a><br /><span style="font-size:85%;">Σαπφώ και Αλκαίος 1928. Τοιχογραφία Γ. Αντίκα.</span><br /><br />Στον ώμο του είχε κρεμασμένο ένα τροβά και μια σημαία βυζαντινή με αετό. Στο ζωνάρι της φουστανέλλας του είχε τα σύνεργα της ζωγραφικής του. Τα μαλλιά του μακριά τα έδενε κότσο.<br />Δούλευε καθισμένος καταγής. Δεν πήγαινε σε καφενεία ούτε σε διασκεδάσεις, δεν έπινε ούτε κάπνιζε όπως θυμούνται. Ήταν πράος και δεν βλασφημούσε ποτέ.<br /><br />Ζωγράφισε πολλές εικόνες και τα πάθη του Χρίστου πού ανήκει στο Μουσείο Θεοφίλου της Βαρείας.<br />Σημαντική γνωριμία για το Θεόφιλο θα είναι ή συνάντηση του με τον Στρατή Ελευθεριάδη που ήταν εγκαταστημένος στο Παρίσι από πολύ νέος. Ο Ε. Teriade ο φίλος του Ματίς του Μπράκ του Πικάσσο, αυτός πού χρωστά πολλά ή εποχή μας για την σωστή τοποθέτηση των μεγάλων αυτών μορφών του αιώνα μας.<br /><a href="http://2.bp.blogspot.com/-epUJIDmHYH0/TdlRTdulaRI/AAAAAAAAAa0/AYkvJd-CtJQ/s1600/n750134881_1027944_2335.jpg"><img style="cursor:pointer; cursor:hand;width: 289px; height: 320px;" src="http://2.bp.blogspot.com/-epUJIDmHYH0/TdlRTdulaRI/AAAAAAAAAa0/AYkvJd-CtJQ/s320/n750134881_1027944_2335.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5609604205706045714" border="0" /></a><br /><br />Όταν θα του μιλήσει ο Τεριάντ για μια δόξα στο Παρίσι θάναι κάτι πρωτόγνωρο για τον Θεόφιλο.<br />Το 1929. Ο Τεριάντ θα αγοράσει μερικά έργα του, θα του δώσει όμως τα μέσα να ζει και όσα υλικά χρειαζόταν να ζωγραφίζει. Τα έργα πού πήρε ο Τεριάντ δεν ήταν δώρο πού ο Θεόφιλος χάριζε σ' αυτόν πού τον βοήθησε. Ήταν ένα αντάλλαγμα μια αναγνώριση. Η παραγγελία αυτή του δόθηκε λίγα χρόνια πριν απ' το θάνατό του και την εξετέλεσε με επιτυχία.<br />Θα κάνει με τα έργα του μια ανακεφαλαίωση της<br />ζωγραφικής του γνώσης και της θεματογραφίας του. Θα ξεκαθαρίσει τα ζωγραφικά του συμπεράσματα.<br /><br />Στο Σκόπελο έξω απ' το χωριό στη διακλάδωση του δρόμου προς το Πλωμάρι οικία Γ.Μ. Αντίκα, στο ΒΑ δωμάτιο του ισογείου άλλοτε καφενείο, είναι ζωγραφισμένοι και οι τέσσερις τοίχοι στο ταβάνι ήλιος. Από αριστερά: Κυνήγι - Γλάστρα - Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως -Σαπφώ και Αλκαίος - Γλάστρα - Εργοστάσιον Ανδρέα Καμπά - Λαγός - Μυτιληνιός ναργιλετζής - Αλαμάνα. (Οι καλύτερα διατηρημένες τοιχογραφίες). Ειδικά ή σύνθεση με τη Σαπφώ και τον Αλκαίο με την απίστευτη φινέτσα του χρώματος της, είναι όχι μόνο η καλύτερη διακόσμηση πού έχει κάνει ο Θεόφιλος, αλλά απ' τις πιο όμορφες τοιχογραφικές διακοσμήσεις πού έχουν γίνει. Καταπληκτική λεπτότητα και δροσιά στα χρώματα.<br />Στο Σκόπελο πάλι στη Λέσχη ιδιοκτησία Π. Γιαννίκου πρώην καφενείο Π. Κουρκουρή έζησε 20 μέρες ο Θεόφιλος και θα ζωγραφίσει τοιχογραφία 2 Χ 3 μ. Τοποθετήσεις στρατευμάτων Οδυσσέας Ανδρούτσος χάνι της Γραβιάς. Κάηκε μετά τα καφενείο. Πιθανόν να υπάρχει στον ένα τοίχο κάτω απ' τον ασβέστη.<br /><br />Επίσης πάλι στου Φωλιαδή καφενείο τώρα φούρνος Βουγλάνη τοιχογραφία με 2 πελώρια άλογα, ο θάνατος του Πατρόκλου. Πολύ πετυχημένη σύνθεση κατά την μαρτυρία του Γ. Καψαλού. Επίσης είχε ζωγραφίσει το κάστρο και έξω απ' τη πύλη ο Δούρειος ίππος. Απαλά χρώματα είχε χρησιμοποιήσει εδώ. Ακόμη είχε ζωγραφίσει κασέλες, λάμπες και διάφορα άλλα αντικείμενα με το πιο μικρό τίμημα για ένα πιάτο φαγητά.<br />Ο Θεόφιλος μας έδωσε ένα καινούργιο μάτι, έπλυνε την όραση μας όπως καθαρίζει ο ουρανός και τα σπίτια και τα κόκκινο χώμα και τα φυλλαράκια των δέντρων ύστερα απ' τα απόβροχο κάτι από αυτό τον παλμό της δροσιάς.<br /><a href="http://4.bp.blogspot.com/-P3yxBHiKum4/TdlRTr0GpLI/AAAAAAAAAa8/SJvFIyMQnlU/s1600/n750134881_1027945_2617.jpg"><img style="cursor:pointer; cursor:hand;width: 309px; height: 320px;" src="http://4.bp.blogspot.com/-P3yxBHiKum4/TdlRTr0GpLI/AAAAAAAAAa8/SJvFIyMQnlU/s320/n750134881_1027945_2617.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5609604209487291570" border="0" /></a><br /><span style="font-size:85%;">Διακοσμητική γλάστρα και λαγός 1928. Τοιχογραφία Γ. Αντίκα.</span><br /><br />Η αμάθεια του πολλές φορές είναι αυτή που δίνει στα έργα του τόση γοητεία. Όμως είναι αυτό τόσο σπάνιο που πριν δεν είχε γίνει για την ελληνική φύση - μια στιγμή χρώματος και αέρα, σταματημένη εκεί μ' όλη την εσωτερική ζωντάνια της, και την ακτινοβολία της κίνησης της σαν μια ανθρώπινη ανάσα πού έμεινε σ' ένα γέρικο δέντρο σ' ένα κρυμμένο ανθό ή στο χορό μιας φορεσιάς, αυτά τα πράγματα τ' αναζητούσαμε πολύ, γιατί μας έλειψαν, αυτή τη χαρά μας έδωσε ο Θεόφιλος.<br />Η συνάντηση του με τον Τεριάντ καθώς και η παρέα που έκανε με τον πατέρα του ειρήνεψε τα τελευταία χρόνια του περιπλανώμενου ζωγράφου. Η συνάντηση με το γιο θα του δώσει μια ταραχή, και κάποιο τρακ, μα και τα φτερά πού έχουν τόση ανάγκη οι καλλιτέχνες. Κάποιος τον έπαιρνε γι' αυτό πού ήταν. Την εποχή που δούλευε τα έργα του Τεριάντ ο Θεόφιλος ήταν το 1934 από μια αδιαθεσία τον βρήκαν επάνω στην κουρελού πού συνήθιζε να κοιμάται νεκρό. Είχε ξεψυχήσει ξημερώματα του Ευαγγελισμού. Τον έθαψε η δημαρχία στο νεκροταφείο του Αγ. Παντελεήμονα. Ο τάφος του δεν υπάρχει πια.<br />Αυτή είναι η ιστορία του Θεόφιλου, όμοια με την ιστορία κάθε ανθρώπου που τυχαίνει να είναι καλλιτέχνης, σε μια κοινωνία πού δεν μπορεί να τον καταλάβει. Μα η άλλη η αληθινή του ιστορία ο θρύλος του, η ιστορία του πάθους του για τη ζωγραφική, ο ενθουσιασμός του και τα ιδανικά του γράφτηκαν για πάντα στους τοίχους της Μυτιλήνης και του Βόλου πάνω σε μπαμπακερά πανιά σε σανίδια τενεκέδες κασέλες σ' ότι του χάρισε ο Θεός.<br />Έζησε στον δικό του κόσμο τον κόσμο των ονειροπολήσεων, είδε τον κόσμο με τα αθώα του γαλανά μάτια αγνά και πλημμύρισε με τα δροσερά του χρώματα τους τοίχους των σπιτιών. Παραθέτοντας χρώμα δίπλα σε χρώμα χτίζει τα μουσικό φως - συγχρόνως ζωγραφικό, ελληνικό και σίγουρα δικό του - πού ξεχειλίζει και σήμερα ακόμη απ' τους τοίχους, τους ζωγραφισμένους από αυτόν.<br /><br />Ελληνικός ο Θεόφιλος πέρα για πέρα λαϊκός και λιγοδίαιτος μαστορεύει τα έργα του με τίμια και ταπεινά μέσα. Με λιγοστά χρώματα σου δίνει την εντύπωση ενός μεγάλου πλούτου.<br />Χρησιμοποιούσε βαρελίσια χρώματα που τ' αγόραζε από τα χρωματοπωλεία, σαν βάση συνδετική έβαζε γάλα συκιάς, επίσης χρησιμοποιούσε και χρώματα που τα έπαιρνε απ' τη φύση. Πράγματι η ζωή χρωματισμένη με χρώματα ανεξίτηλα για όλες τις αισθήσεις αξίζει να τη χαρείς.<br />Είχε γεννηθεί με τα χαρίσματα ενός μεγάλου ζωγράφοι Αρμονία χρωμάτων, πλαστική φαντασία σχέδιο περιληπτικό κι εκφραστικό, πινελιά πούπάλλεται από ζωή. Ότι κάνει πολύτιμα τα έργα του είναι το κατόρθωμά του να δίνει όχι τα φαινόμενα της πραγματικότητας της φωτογραφίας μα την αίσθηση και την ουσία με πολύ λυρισμό, αίσθηση ρυθμού και αλήθειας που τον ανεβάζουν δίπλα στους δημιουργούς μιας ουσιαστικής και απέριττης ζωγραφική σε παγκόσμια κλίμακα. Βλέποντας ένα έργο του Θεόφιλο δεν έχουμε την εντύπωση πώς βλέπουμε ένα τοπίο από μακριά. Νοιώθουμε ότι το ζούμε, πώς το διασχίζουμε. Η δροσιά των δέντρων τα νερά μας τριγυρίζουν. Μόνο Μπονάρ και ο Θεόφιλος, κατάφερναν να μας δώσουν αυτή την αίσθηση. Τα γαλάζια εκστατικά μάτια του Θεόφιλου παιδικά μέχρι τα γεράματα δίνουν ένα κόσμο πού σφύζει από λεβεντιά και δροσιά. Είναι η ταυτότητα της ελληνική φυλής.<br />Το πιο πολυτιμότερο πράγμα που είχε ήταν η μικρή κασέλα που έβαζε τα σύνεργα της δουλειάς του και τα βιβλία του. Ένα ξύλινο μπαουλάκι ζωγραφισμένο ολόκληρο με το χέρι του. Διατηρείται όπως βρέθηκε δίπλα στο ζωγράφο νεκρό την παραμονή του Ευαγγελισμού 1934 Όταν τ' ανοίξεις τα σημάδια της ζωής ενός σωστό ολοκληρωμένου ανθρώπου αποκαλύπτονται συγκλονιστικά. Νοιώθεις έντονη την παρουσία μιας ζωής πού τίποτα δεν πήγε χαμένο.<br /><br />Αυτό είναι το μυστήριο της ζωγραφικής. Δύο τρία νερωμένα χρώματα πάνω σ' ένα πανί έχουν την δύναμη να δικαιώσουν στον αιώνα με τη μορφή τους ή με το θρύλο τους αδικημένες αθώες ψυχές παραγνωρισμένες μεγάλες αγάπες και τον λίθον όν απεδοκίμασαν οικοδομούντες να τον θέτουν εις κεφαλήν γωνίας.<br /><br />* Το κείμενο προέρχεται από το 4-5ο Τεύχος της "Γέρας" 1980.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2176620829831719410.post-36276350137551993282011-04-29T13:45:00.006+03:002020-10-16T07:38:12.364+03:00Καλντερίμια - Ντουσεμέδες<div style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-xQjgSoOKceg/TbqZFSRSMkI/AAAAAAAAAZo/1rIQRC4Cgug/s1600/%25CE%25A605--%25CE%25961-2-3%2B%2B%2B%2B%2B%2B%2B%25CE%2593%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B%2B%25CE%2584%25CE%2584%2B%25CE%25A3%25CE%259A%25CE%259F%25CE%25A0%25CE%2595%25CE%259B%25CE%259F%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%25A3%25CE%25A0%25CE%2599%25CE%25A4%25CE%2599%2B%2B%2B%25CE%259C%252C%2B%2B%25CE%259A%25CE%259F%25CE%25A5%25CE%259D%25CE%25A4%25CE%259F%25CE%25A5%25CE%25A1%25CE%2591.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5600957402671362626" src="http://4.bp.blogspot.com/-xQjgSoOKceg/TbqZFSRSMkI/AAAAAAAAAZo/1rIQRC4Cgug/s320/%25CE%25A605--%25CE%25961-2-3%2B%2B%2B%2B%2B%2B%2B%25CE%2593%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B%2B%25CE%2584%25CE%2584%2B%25CE%25A3%25CE%259A%25CE%259F%25CE%25A0%25CE%2595%25CE%259B%25CE%259F%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%25A3%25CE%25A0%25CE%2599%25CE%25A4%25CE%2599%2B%2B%2B%25CE%259C%252C%2B%2B%25CE%259A%25CE%259F%25CE%25A5%25CE%259D%25CE%25A4%25CE%259F%25CE%25A5%25CE%25A1%25CE%2591.jpg" style="cursor: pointer; height: 320px; width: 221px;" /></a><br />Σπίτι Μίλτου Κουντουρά
(Φωτ.αρχείο Στρατής Καραγιασώτης)<br /><br /> <a href="http://3.bp.blogspot.com/-EbpYR0KDbp0/TbqYtOxW8OI/AAAAAAAAAZY/GJE3CMH-iEk/s1600/%25CE%259167%2B%2B%2B%25CE%2593%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B%2B%25CE%25A3%25CE%259A%25CE%259F%25CE%25A0%25CE%2595%25CE%259B%25CE%259F%25CE%25A3%2B%2B.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5600956989415289058" src="http://3.bp.blogspot.com/-EbpYR0KDbp0/TbqYtOxW8OI/AAAAAAAAAZY/GJE3CMH-iEk/s320/%25CE%259167%2B%2B%2B%25CE%2593%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B%2B%25CE%25A3%25CE%259A%25CE%259F%25CE%25A0%25CE%2595%25CE%259B%25CE%259F%25CE%25A3%2B%2B.jpg" style="cursor: pointer; height: 320px; width: 215px;" /></a>
<br />(Φωτ.αρχείο Στρατής Καραγιασώτης)<br /><br /> <a href="http://3.bp.blogspot.com/-87gAOTJ_7Tc/TbqYtM5ClHI/AAAAAAAAAZQ/0pfOp1zC5zs/s1600/%25CE%259166%2B%2B%2B%2B%2B%2B%2B%2B%25CE%2593%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B%2B%2B%25CE%25A3%25CE%259A%25CE%259F%25CE%25A0%25CE%2595%25CE%259B%25CE%259F%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%25A3%25CE%259F%25CE%259A%25CE%2591%25CE%259A%25CE%2599.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5600956988910638194" src="http://3.bp.blogspot.com/-87gAOTJ_7Tc/TbqYtM5ClHI/AAAAAAAAAZQ/0pfOp1zC5zs/s320/%25CE%259166%2B%2B%2B%2B%2B%2B%2B%2B%25CE%2593%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B%2B%2B%25CE%25A3%25CE%259A%25CE%259F%25CE%25A0%25CE%2595%25CE%259B%25CE%259F%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%25A3%25CE%259F%25CE%259A%25CE%2591%25CE%259A%25CE%2599.jpg" style="cursor: pointer; height: 320px; width: 220px;" /></a>
<br />Ο παράλληλος ανεβαίνοντας του σημερινού δρόμου
(Φωτ.αρχείο Στρατής Ζάνταλης)<br /><br /> <a href="http://4.bp.blogspot.com/-WwmW0ZNpmgQ/TbqYs2g830I/AAAAAAAAAZI/S8D4jYnHqR8/s1600/DSC_0828%2Bcopy.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5600956982904020802" src="http://4.bp.blogspot.com/-WwmW0ZNpmgQ/TbqYs2g830I/AAAAAAAAAZI/S8D4jYnHqR8/s320/DSC_0828%2Bcopy.jpg" style="cursor: pointer; height: 320px; width: 214px;" /></a>
<br />Στο δρόμο του Ταρτιού σήμερα, στη θέση Σαμιώτες, κοντά στη βρύση "Μπγάτσα".
Λιθόστρωτο δαπάνης και προσωπικής εργασίας κατοίκων της Κοινότητας Σκοπέλου.<br /><br /> <a href="http://1.bp.blogspot.com/-03_ozi1Mrxk/TbqYszj9cQI/AAAAAAAAAZA/hY5tYGHYrLo/s1600/DSC_0802%2Bcopy.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5600956982111334658" src="http://1.bp.blogspot.com/-03_ozi1Mrxk/TbqYszj9cQI/AAAAAAAAAZA/hY5tYGHYrLo/s320/DSC_0802%2Bcopy.jpg" style="cursor: pointer; height: 214px; width: 320px;" /></a>
<br />Το θαυμάσιο ακόμη λιθόστρωτο στον αύλειο χώρο της εκκλησίας του Άη Γιώργη</div>Unknownnoreply@blogger.com0