Η απελευθέρωση της Γέρας το Νοέμβρη του 1912

Η απελευθέρωση της Γέρας το Νοέμβρη του 1912, μέσα από σημειώσεις του Γεωργίου Κουντουρά, πατέρα του Μίλτου Κουντουρά.

Στο προσωπικό αρχείο του Μίλτου Κουντουρά, συμπεριλαμβάνονται και σημειώσεις του πατέρα του, Γεωργίου Κουντουρά, με αναφορές στον γιό του Μιλτιάδη και ορισμένα σχόλια  για κάποια γεγονότα που επηρέασαν τότε τη ζωή τους.  Ένα απόσπασμα από αυτές τις σημειώσεις όπου περιγράφεται η απελευθέρωση της Λέσβου από την τουρκοκρατία, δημοσιεύει σήμερα η κα Ευαγγελία Καπετάνου, η οποία ασχολείται επί σειρά ετών με τον Μίλτο Κουντουρά και το έργο του και η οποία επέλεξε και επιμελήθηκε αυτό το κείμενο, όπως και όλα τα ημερολόγια του Μίλτου Κουντουρά. 

Ο Γεώργιος Κουντουράς

1912     Σεπτέμβριος       1 – 30

Ο μήνας ούτος επέρασε με αρκετάς ζέστας με ανέμους και με ολίγας ψυχρίτσας, η πρώτη βροχή και μάλιστα αρκετά πολλή έγινε εις τας δύο του μηνός, εις τα χωρία φαίνεται να έγινε πολύ περισσότερη η βροχή διότι περί λύχνων αφάς κατέβηκεν ο ποταμός εις Καρυαίς αρκετά μεγάλος και διετηρήθη επί πολλάς ώρας. Αι ολίγαι ελέαι που εφαίνοντο εχάλασαν, εσκουλίκιασαν.

Ο πολιτικός ορίζων θολούται όσον πάγει, η Ιταλοτουρκική  έρις όσο και αν λέγεται λήγει

οσονούπω,  αλλά τίποτε, εκτός δε τούτου πολλά  λέγονται, διαδίδεται περί συμμαχίας Βαλκανικής δηλαδή συμμαχίας Ελληνοβουλγαροσερβομαυροβουνιοτικής κατά της Τουρκίας, ώστε η κατάστασις δεινούται ως επί το πλείστον.

Σήμερον 27 του μηνός το Μαυροβούνιον  εκήρυξε  τον πόλεμον κατά της Τουρκίας, αι εχθροπραξίαι ήρχησαν λέγεται δε ότι Βουλγαρία Ελλάς και Σερβία οσονούπω κηρύττουν τον πόλεμον. Λοιπόν συνεπεία όλων τούτων εβιάσθημεν άπαντες να αναχωρήσωμεν από τον Κάμπον, φοβούμενοι μη ευρεθώμεν προ απροόπτων γεγονότων, ούτω λοιπόν εις τας 30 του μηνός εσυνοπήραμεν και ημείς εις το χωρίον, δια να περιμένομεν τι θα συμβεί, οι Τούρκοι κατερεθισμένοι εναντίον μας, αν και δεν αποδείχνουν. 

1912  Οκτώβριος   1 – 31

Ο μήνας ούτος παρήλθεν με καρδιοκτύπια, ο πόλεμος Βουλγαρίας και Σερβίας εκηρύχθη

εις τας τρεις του μηνός και εις τας πέντε και της Ελλάδος, είθε ο ύψιστος να ευοδώση τα όπλα αυτών προς απελευθέρωσίν μας.

Ο καιρός ως επί το πλείστον νότιοι υπερισχύουν, αι πρώται βροχαί ήρχησαν κατά τας 18 – 20 αρκετά ικανοποιητικαί, αι ελέαι είπομεν ότι εχάλασαν τας συνάζομεν κουρούκια, αλλά τας περισσοτέρας τας κλέπτουν, μεγάλη αναρχία, αλλά ποίος έχει καιρόν να κυττάζει τίποτε, η σεβαστή αυτοκρατορική κυβέρνησις δεν έχει καιρόν ούτε να φάγει, την φθάνει το καζίκι που έχει εις τον πισινόν της, τα συμμαχικά όπλα θριαμβεύουν, μεγάλαι μάχαι και μεγάλαι νίκαι των συμμάχων, η Ελλάς μας θριαμβεύει, αποπλύνει τον ρύπον του 1897, προχωρεί εις το τουρκικόν γιγαντιαίοις βήμασι, επίσης και τα άλλα τρία σύμμαχα στρατεύματα. Πολλά διαδίδονται περί κατοχής της Μυτιλήνης, αλλά ουδέν θετικόν, αι εφημερίδες πλέον φανερά κηρύττουν τας νίκας των συμμάχων, ο ελληνικός στόλος κυριαρχεί του Αιγαίου, ο τουρκικός στόλος κάθηται κλεισμένος εντός των Δαρδανελίων, οι Τούρκοι της Γέρας, αν και αι εφημερίδες τους τα κρύπτουν, αλλά τα γνωρίζουν όλα τους τα λέγομεν δε και ημείς, διότι δεν τους φοβούμεθα πλέον, πήραμεν αέρα, λέγουν δε ότι έστειλαν είδησιν εκ Μυτιλήνης εις την ελληνικήν κυβέρνησιν όπως έλθη και καταλάβη την Μυτιλήνην.

Κατά τας 26 του μηνός συνέβη εις Πλωμάριον εν επεισόδιον, ένας Πλωμαρίτης ηθέλησε να εμποδίσει Τούρκον στρατιώτην να πάγει μέσα εις το σχολείον, λοιπόν του εκόστισε την ζωήν του Πλωμαρίτου επληγώθη δε και ένας στρατιώτης, αυτό έγινεν αφορμή να στείλη ο καιμακάμης Πλωμαρίου όσους στρατιώτας τούρκους και αν είχε εις Γέραν και να πάρη εκει τους Γεραγώτας, φοβούμενος μεγαλύτερα. Διότι οι Πλωμαρίται όλοι οπλίσθησαν και ζητούσαν να κτυπήσουν τους τούρκους, και μάλιστα διεδόθη ότι ήθελαν να υποκινήσουν ταραχάς όπως εξαναγκάσουν τον ελληνικόν στόλον εκόντα άκοντα να κάμουν απόβασιν, αμέσως δε μετά το επεισόδιον αυτό οι Πλωμαρίται έστειλαν επιτροπάς εις Αθήνας και εις Λήμνον όπου ναυλοχούσεν ο Ελληνικος στόλος, και παρακαλούσαν αυτόν να έλθη να καταλάβη την νήσον. Τώρα κανείς δεν γνωρίζει τι θα γίνει το βέβαιον όμως είναι ότι καθημερινώς περιπολούν ελληνικά πλοία. Ο θεός βοηθός. Η Ιταλία έκλεισε την ειρήνην με την Τουρκίαν, αλλά οι περί την Τρίπολιν Άραβες πολεμούν ακόμη.

1912  Νοέμβριος  1 - 30   

Ο Μήνας ούτος ο ευλογημένος, ο μήνας ούτος ο αλησμόνητος, που μας έφερεν την ελευθερίαν, που μας ελευθέρωσεν από τον βάρβαρον τουρκικόν ζυγόν, ζυγόν πέντε αιώνων, επέρασεν με αρκετάς βροχάς, και με ολίγα κρύα. Ιδού ολίγαι διασαφήσεις περί της καταλήψεως της νήσου μας.

Από τας πέντε Νοεμβρίου μας ήρχοντο διάφοραι ειδήσεις ευχάρισται, δηλαδή ότι ο ελληνικός στόλος περιέπλεεν την νήσον μας. Εις τας 7 μας έφεραν ειδήσεις ότι 4 – 5 πλοία εφάνησαν εις το Πλωμάρι, και μάλιστα ότι προσεκάλεσαν  μερικούς εκ Πλωμαρίου και ομίλησαν, το τι είπον άγνωστον. Άμα εξημέρωσε η ογδόη Νοεμβρίου, ημέρα Πέμπτη της εβδομάδος και μνήμη των Ταξιαρχών, πανήγυρις Παπάδου, λοιπόν άμα εξημέρωσεν η αλησμόνητος αύτη ημέρα, ήλθον μερικοί άνθρωποι από τας εξοχάς, και μας είπον ότι περί τα 15 πλοία εφάνησαν, ερχόμενα από το μέρος του Πλωμαρίου και επήγαιναν κατά την Μυτιλήνην, όταν εβγήκαμεν εκ της εκκλησίας και επήγαμεν εις το καφενείον, λέγω βρε παιδιά σήμερον κάτι θα συμβεί κάτι έχομεν να ακούσωμεν, αλλά είθε να είναι προς καλόν μας.

Αρχίσαμεν να παίζωμεν τάβλι. Μόλις δε παρήλθον πέντε λεπτά, έρχονται από το Διοικητήριον  και μας προσκαλούν, όλους τους προκρίτους Χριστιανούς και Τούρκους, εκεί λοιπόν μας λέγει ο Μουδίρης Τούρκος τις Χασάνης ονομαζόμενος, Κύριοι,έλαβον τηλεγράφημα από την πρωτεύουσαν, ελληνικά πολεμικά πλοία ήλθον και κατέλαβον την Μυτιλήνην, ημείς ακούσαντες τούτο ολίγον έλειψε να τρελλαθώμεν, οι δε Τούρκοι εσκυθρώπιασαν, με τας κεφαλάς κάτω, ημείς όμως εκρατήθημεν, και απαντήσαμεν εις τον Μουδίρην πολύ πιθανόν να ήλθον ελληνικά πλοία και να φύγουν πάλιν Τι λέγετε, μας απαντά βρε παιδιά, η Μυτιλήνη κατελήφθη, τελείως, ο τουρκικός στρατός έφυγεν εις το εν Κλαπάδω στρατόπεδον και εκεί θα αντισταθή, μοι τηλεγραφούν δε να στείλω και απ’ εδώ όσος στρατός υπάρχει, καθώς και του Πλωμαρίου, να πηγαίνει εις Κλαπάδον. Το μόνον λοιπόν, Κύριοι, που θα σας παρακαλέσω είναι να φυλάξωμεν ψυχραιμίαν, ησυχίαν και τάξιν, να μη παρεκτραπούμεν εις το παραμικρόν, τότε δε έλαβον τον λόγον οι Τούρκοι και είπον ότι καθώς ημείς εζήσαμεν με αδελφικήν αγάπην έως τώρα, ελπίζομεν και εις το εξής να περάσωμεν και πάλιν αγαπημένα, χωρίς να μας βλάψετε ούτε σεις ημάς ούτε ημείς σας, ( η αλήθεια δε είναι ότι ημείς δεν είχομεν και σπουδαία παράπονα, διότι εχαιρόμεθα αρκετήν ελευθερίαν), λοιπόν εις απάντησιν τούτων τους εβεβαιώσαμεν ότι ημείς και αν βεβαιωθή η κατοχή, σας δίδωμεν λόγον ότι εις ουδένα θα επιτρέψωμεν

να εγγίσει οθομανόν. Λοιπόν εξελθόντες εκείθεν, εύρομεν το χωρίον άνω κάτω, οι εν Παπάδω μεταβάντες ένεκα της πανηγύρεως, σωρηδόν ήρχοντο, διότι εγενικεύθη το πράγμα, αλλά ουδέν εισέτι θετικόν. Επειδή δε άμα τη πρώτη ειδήσει, έτρεξαν από όλα τα χωριά εις Μυτιλήνην, πριν παρέλθουν δύο ώραι, ήλθον πολλοί και έφεραν την χαρμόσυνον είδησιν, Ε, τότε πλέον δεν περιγράφεται το τι έγινε, πυροβολισμοί κατά χιλιάδες, ο Μουδίρης εβγήκεν και μας λέγει αυτά είχομεν ημείς ομιλήσει, τον είπομεν, ότι και ημείς τα αποδικιμάζομεν αυτά αλλά δεν δυνάμεθα να τους κρατήσωμεν, μη φοβείσθε όμως δια άτοπα τίποτε πράγματα, έκτοτε ο Μουδίρης έφυγεν, και ούτε ξαναφάνη πλέον εις την αγοράν. Οι πυροβολισμοί και ο πανζουρλισμός εξακολουθούσε έως το βράδυ, επέρασα από το σπίτι της Ευαγγελινής, εύρον τον Μιλτιάδην εκεί ήτον και ο Αριστείδης, με εφώναξαν επάνω, τότε πλέον ομιλήθημεν και με τον Αριστείδην, τους λέγω να πάγουν εις το δικό μας σπίτι, δια παν ενδεχόμενον, καθώς και επήγαν, έμειναν εκείνο το βράδυ εις το σπίτι μας, ημείς δε εξήλθομεν εις την αγοράν, συνήλθομεν οι προύχοντες και απεφασίσαμεν και εδιορίσαμεν ως πολιτοφυλακήν περί τα 20 παιδιά οπλισμένα να περιφέρονται εις την κωμόπολίν μας δια παν ενδεχόμενον, αν και δεν υπήρχε φόβος, διότι όλοι οι νέοι Τούρκοι ως στρατεύσιμοι τους απέσυραν εις τον Κλαπάδον, οι δε μένοντες εις τα χωρία μας Τούρκοι, τους κατέλαβεν ένας φόβος που δεν περιγράφεται, λοιπόν ενύκτωσεν, εξημέρωσεν ο πανζουρλισμός δεν παύει.

9 Νοεμβρ. Σήμερον εγερθέντες και ελθόντες εις την αγοράν μανθάνομεν ότι θα έλθη εν απόσπασμα ελληνικού στρατού προς κατοχήν και αποκατάστασιν αρχών, αρχίσαμεν ως τρελοί να ετοιμάζομεν Σημαίας ελληνικάς, ήρχισε δε και η καταστροφή των φεσιών, έξαφνα ακούομεν πλήθος πυροβολισμών, τρέχομεν να δούμεν τι τρέχει, μας λέγουν ότι ο στρατός μας έρχεται, αλλά δεν ήτον, ήλθον εκ Πλωμαρίου περί τους 150 οπλισμένοι με όπλα γκρα. Ο Μιλτιάδης πρωί έφυγεν εις Μυτιλήνην, οι Τούρκοι βλέποντες τους γκράδες και λοιπά εισήλθον εις το συνοδικόν της κοινότητός μας, όλοι οι εκ Μεσαγρού και Σκοπέλου πρόκριτοι και μπέηδες και μας παρακάλεσαν να τους θέσωμεν υπό την προστασίαν μας, ομνύοντες πίστην και υποταγήν εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν και εις τον Βασιλέα Γεώργιον. Τους υποσχέθημεν ότι εις ουδένα θα επιτρέψωμεν να τους εγγίσει, μόνον και αυτοί να μη φανούν ότι αντιπράττουν εις το παραμικρόν. Οι πολιτοφύλακες εξακολουθούν να περιπολούν και νύκτα και ημέραν.

10 Νοεμβ. Ούτε σήμερον δεν εφάνη ο περιμενόμενος στρατός, κρούσματα παρεκτροπών ήρχησαν να γίνονται, αν και επιβλέπομεν. Σήμερον προσεκαλέσαμεν τους Τούρκους και τους είπομεν να μας παραδώσουν ότι πολεμικά όπλα έχουσιν, μας είπον ευχαρίστως θα       σας τα φέρωμεν, αλλά θα σας παρακαλέσωμεν να μας προφυλάξετε από τους νέους σας, διότι φοβούμεθα να μη μας κακοποιήσουν, και πάλιν δε τους υπεσχέθημεν προστασίαν, μας έφεραν περί τα 60-70 γκράδες και αρκετάς πυριτιδοβολάς, με αυτά και πάλιν οπλίσαμεν τους εδικούς μας.

11 Νοεμβ. Ούτε σήμερον κανείς δεν ήλθεν.

12.Νοεμβ. Μανθάνομεν ότι εις τα βόρεια χωρία της νήσου μας, οι εκεί Τούρκοι ομού και ο εις Κλαπάδον ευρισκόμενος τουρκικός στρατός πράτουσιν όργια, οι δικοί μας οι παλικαράδες μένεα πνέουν, ζητούν να επιπέσουν κατά των τούρκων μόλις τους κρατούμεν. Εστείλαμεν επιτροπήν εις Μυτιλήνην, όπως μας στείλουν κανέν απόσπασμα, μας υπεσχέθησαν αλλά τίποτε. Εμάθαμεν δε ότι κατελήφθη και η Χίος.

13 Νοεμβ. Ο Μιλτιάδης ενεγράφη εις Μυτιλήνην  εις την πολιτοφυλακήν, έκαμε φορέματα χακί και εξακολουθεί να περιπολή εις Μυτιλήνην.

15 Νοεμβ. Σήμερον τη διαταγή του Διοικητού Μυτιλήνης Κ Στελάκη, υψώθη επισήμως, παρά του Δημάρχου Γέρας εις το Διοικητήριον Γέρας η Ελληνική Σημαία, εις την τελετήν ήσαν άπαντα τα χωρία, εψάλη δέησις ο πολυχρονισμός του Βασιλέως μας και εχαιρετήθη δια 21 πυροβολισμών, αι ζητωκραυγαί ήσαν ουρανομήκεις, εις την τελετήν ήσαν και οι Τούρκοι.

16 Νοεμβ. Σήμερον μετέβην εις Μυτιλήνην αι κυανόλευκαι κατά χιλιάδες, εις τα χωρία μας σήμερον ελθόντες μερικά κοπούκια εκ Μυτιλήνης και αλλαχού, εζήτουν όπλα από τους Τούρκους, αλλά μη ευρόντες, παρέλαβον δεμένους περί τους 30 εκ των προκρίτων δια να τους φέρουν εις Μυτιλήνην, προς ασφάλειάν των δε εδώσαμεν και μερικά παιδιά δικά μας, διότι αυτό το πράγμα μας απήρεσεν, αλλά τι να κάμωμεν, ηθέλαμεν όμως να ταπεινωθούν και κομμάτι, αν και αυτούς τους κατέλαβεν ο φόβος από τας πρώτας ημέρας.

17-18 Νοεμβ. Τα αυτά των αυτών η κατάστασις σχεδόν αναρχία.

19 Νοεμβ. Σήμερον εύρον δύο χωροφύλακας Τούρκους, Αλβανούς μετεμφιεσμένους με φορέματα ελληνικά και με κασκέτα στο κεφάλι, διεδόθη ότι ήσαν κατάσκοποι, φυγόντες εκ του στρατού του Κλαπάδου. Ο κόσμος, προ πάντων των χωρίων Παπάδου και Μεσαγρού κατελήφθη από πανικόν, και πάλιν ο Αριστείδης εις το σπίτι μας, οι χωροφύλακες εστάλησαν εις Μυτιλήνην, απεδείχθη ότι ήσαν δραπέται και τίποτε περισσότερον..

20 Νοεμβ. Τα όργια εξακολουθούν εις τα βόρεια χωρία, εις ημάς ήλθεν κάποιος παπάς κρητικός αντάρτης, με αρκετά κουπούκια εκ Λουτρών, ζητών να κακοποιήση τους τούρκους επί τη προφάσει να του δώσουν όπλα, επήρε και αυτός μαζί του εις Μυτιλήνην αρκετούς Τούρκους, εις τον δρόμον πηγαίνοντας, εφόνευσεν δύο εξ αυτών τον Χασάν Κόμηλη, (το οποίον μας δυσαρέστησεν διότι αυτόν τον κακούργον θέλαμεν να ζη να βλέπη) και έναν κατσίβελον.

Από τας 20-29 διήλθομεν, όλο με γκρίνιαις και μαλώματα, διότι, τα λεβεντόπουλά μας, ακούοντας ότι εις τα βόρεια  χωρία έγιναν πολλά παρατράγουδα εννοούσαν και αυτοί να τους αφήσωμεν να κάμουν πλιάτσικα τους Τούρκους, ημείς όμως με κάθε μέσον προσπαθήσαμεν και φυλάξαμεν οποσούν την τάξιν, αν και έγιναν και έκτροπα τινα όχι όμως και μεγάλα πράγματα. Ο Παναγιώτης ήλθεν προ τινων ημερών εκ Μυτιλήνης, διότι τα σχολεία αργούν, μεταποιηθέντα εις στρατώνας. Ο Μιλτιάδης, αναχωρήσας ο ελληνικός στρατός εις Κλαπάδον προς καταδίωξιν του τουρκικού εις Κλαπάδον έφυγε και αυτός μαζί.

30 Νοεμβ. Επιτέλους απεφασίσθη πλέον να μας στείλουν και ημάς διοικητήν, λοιπόν, αν και είπον ότι έρχεται περί την μεσημβρίαν, από πρωίας κατέβη ο κόσμος εις το Τουραχάνη άπαντα τα χωρία, συν γυναιξί και τέκνοις, όλων των χωρίων ο κλήρος, όλων των χωρίων οι διδάσκαλοι και διδασκάλισσαι μετά των μαθητών και μαθητριών, μόλις δε την 4 μετά μεσημβρίαν εφάνησαν, ήτον ένας αξιωματικός με 150 στρατιώτας, και κατόπιν ο διοικητής μας Γε. Γεννάδης. Το τι έγινε πλέον εκεί δεν περιγράφεται, εξεφωνήθησαν λόγοι αρκετοί αι ζητωκραυγαί ουρανομήκεις, εκείθεν όλος αυτός ο κόσμος μετέβημεν εις την εκκλησίαν Σκοπέλου, εψάλη δοξολογία, με φρενιτιώδεις ζητωκραυγάς, εξεφωνήθησαν λόγοι και κατόπιν μετέβημεν εις το διοικητήριον, ο στρατός εμοιράσθη εις όλα τα χωρία, ούτω λοιπόν επήλθε πλέον και εις ημάς η τάξις.

1912     Δεκέμβριος  1-31

 Ο μήνας τούτος επέρασε με ολίγας βροχάς ολίγα ψύχη και ολίγας καλοκαιρινάς ημέρας προπάντων δε στεγνάς.  Η πολιτική κατάστασις άνω κάτω, οι συμμαχικοί στρατοί όλο προχωρούν, δυστυχώς οι άθλιοι οι Τούρκοι κάμνουν πολλά όργια, όπου και αν περάσουν, σφαγάς, λεηλασίας ατιμώσεις κ.λ.π.  Σήμερον α’ του μηνός ο ελληνικός στρατός της Μυτιλήνης με αρκετά εθελοντικά σώματα εξ εντοπίων ετράβηξεν προς τα βόρεια χωρία της νήσου μας, εις Κλαπάδον, όπως κυνηγήσει τον εκεί ευρισκόμενον τούρκικον στρατόν.  Μαζί με τον ελληνικόν στρατόν ηκολούθησε και ο Μιλτιάδης. Πορευθέντες εκεί επρότειναν εις τους Τούρκους να παραδοθούν, αποποιηθέντων δε τούτων, ήρχισεν ο πόλεμος, έπεσαν αρκετοί Τούρκοι, εξ ημών μικρά πράγματα. Μια δύο τρείς ημέρας τους εστεναχώρησαν τόσο οι εδικοί μας, ώστε  έστειλαν πρεσβείαν οι Τούρκοι να παραδοθούν με όρους, οι εδικοί μας δεν εδέχθησαν και η μάχη ήρχησε και πάλιν, αλλά ειδόντες οι Τούρκοι το αδύνατον της αντιστάσεως έστειλαν και πάλιν κύρηκα και παρεδόθησαν άνευ όρων.

Λοιπόν ένα βράδυ κατά τας 9 – 10 μετά μεσημβρίαν ηκούσαμεν πολλούς πυροβολισμούς.  Άπαντες οι εν τω χωρίω οπλισθέντες εξήλθον να μάθουν τι συμβαίνει.  Εμάθαμεν δε ότι οι πυροβολισμοί ήτον εις τα Λουτρά και ότι εορτάζουν την παράδοσιν των εν Κλαπάδω Τούρκων, εν καιρώ δε έφθασαν και εκ Μυτιλήνης άνθρωποι βεβαιώσαντες τούτο, και έτσι πλέον ησυχάσαμεν διότι εκαθαρίσθη η νήσος μας από την βρωμεράν αυτήν γενεάν. Οι εν τω Κλαπάδω πεσόντες Τούρκοι, εφονεύθησαν περί τους 150, οι λοιποί περί τας 4 – 5 χιλιάδες ανερχόμενοι ηχμαλωτήσθησαν και εστάλησαν εις τας Αθήνας. Εκ των ημετέρων εφονεύθησαν 17, ο Θεός αναπαύσει την ψυχήν των ηρώων τούτων, των ελευθερωτών μας.  Εις το εις Κλαπάδον τούρκικον στρατόπεδον ευρέθη άφθονον υλικόν πολέμου, ζωοτροφίαι και λοιπά, ανερχόμενα ως λέγουν περί τας 25 – 30 χιλιάδας λιρών.

Μετά την παράδοσιν λοιπόν του τούρκικου στρατού, έφθασε πλέον και ο Μιλτιάδης εις Γέραν, εις το σπίτι, με κάποιον φίλον τον Γε. Καραμάνον, εκ Βασιλικών, εδιηγούντο δε τα όργια τα διαπραχθέντα, παρά των Τούρκων εντοπίων εις βάρος των εκεί χριστιανών, αλλά ως φαίνεται, και οι δικοί μας οι αντάρται δεν καθυστέρησαν, όταν επήγαν εκεί, τα επλήρωσαν με τους τόκους.  Λοιπόν εις το τέλος του μηνός τούτου εκαθαρίσθη η νήσος και επήλθεν η τάξις   

Από αριστερά Δημήτρης Σταύρου, Μίλτος Κουντουράς, Κώστας Κόντος και Στρατής Μυριβήλης.  Όλοι Μυτιληνιοί.

[Από δημοσίευση της εφημερίδας "ΓΕΡΑ" τεύχος 71]